Фёдар Адольфавіч Фогт

Фёдар Адольфавіч Фогт (1889, Пецярбург — 5 лістапада 1939, Віцебск) — беларускі графік, жывапісец, тэатральны мастак, ілюстратар, майстар плаката, слынны педагог.

«Карнавал». Палатно, алей, 1935. Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь.

Фёдар Адольфавіч Фогт
Дата нараджэння	1889
Месца нараджэння	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя
Дата смерці	5 лістапада 1939(1939-11-05)
Месца смерці	Віцебск, Віцебская вобласць, Беларуская ССР, СССР
Род дзейнасці	мастак
Месца працы	Віцебскае народнае мастацкае вучылішча
Вучоба	Імператарская Акадэмія мастацтваў
Уплыў на	Абрам Кроль, Натан Воранаў, Уладзімір Сакалоў
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў Санкт-Пецярбургу ў 1889 годзе ў вялікай сям’і кіраўніка Страхавога таварыства «Расія» Адольфа Отавіча Фогта (1844—1911). Маці Фёдара — Эдварда Рыкард Артур (1853—1919) дачка англійскага генеральнага консула, нарадзілася на востраве Цёркс у Карыбскім моры (Вестіндыя). Акрамя малодшага Фёдара, у сям’і былі яшчэ чатыры дачкі: Марыя (1881—1966), Лізавета (1883—1977), Аліса (1885—1914?) і Грэтхен (Маргарыта) (1886—1916).

Прафесійную падрыхтоўку атрымаў ў Імператарскай Акадэміі мастацтваў (Санкт-Пецярбург, 1911—1915) і ўдасканаліваў яе ў майстэрнях Лондана.^[1]

З 1928 года выкладаў у Віцебскім мастацкім тэхнікуме. Да 1934 быў намеснікам дырэктара і завучам. Выступіў ініцыятарам ўтварэння графічнага аддзялення (1932).

Добра адукаваны педагог веў руплівую працу па падрыхтоўке будучых графікаў, жывапісцаў, майстроў дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Праз гады мастак Яўген Ціхановіч ўспамінаў:

«Кожны ўрок Фёдара Адольфавіча не быў падобны на папярэдні. Іншы раз, напрыклад, на працягу дзвюх гадзін мы малявалі мадэль у руху. Праз кожныя пяць мінут натуруршчык мяняў становішча торса, рук, ног, а мы павінны былі перадаць складаную схему руху. Развівалі мы таксама зрокавую памяць. Мадэль знаходзілася за спіной. Час ад часу нам дазвалялася азірнуцца… падобныя трэніроўкі прыносілі цудоўныя вынікі».^[2]

Ф. А. Фогт удзельнічаў ва Усебеларускіх мастацкіх выстаўках ў 1934, 1936, 1937 гг. ў Мінску, выстаўке выяўленчага мастацтва ў 1935 годзе ў Маскве.

Сярод жывапісных работ Ф. А. Фогта: «Карнавал» (1930), «Галодны паход», «Інквізіцыя», «Смерць Каламана Валіша» (1937).

Мастак шмат працававаў над ілюстрацыямі да часопісаў і кніг. Ім былі зроблены серыі літаграфій да «Рэвізора» М. Гогаля (1935), «Стракатаго флэйтыста» Г. Браунінга (1935).

Спадчына мастака за віцебскі перыяд творчасці амаль не захавалася. У 2017 і 2019 гг. унук мастака А. Паноў (Санкт–Пецярбург) перадаў Віцебскаму мастацкаму музею больш за 200 прац Ф. Фогта ранняга перыяду, у тым ліку карціну «У гавані» і эцюд «Ракавіна». Цяпер у Вицебску самая вялікая музейная калекцыя работ Ф. Фогта^[3].

Ушанаванне памяці

У 2019 годзе ў Віцебску на доме па вул. Суворава, 3, у якім з 1923 па 1941 знаходзілася Віцебскае мастацкае вучылішча, дзе выкладаў Ф. Фогт устаноўлена мемарыяльная дошка (скульптар Аляксандр Гвоздзікаў)^[4].

Вучні Фёдара Фогта

• Генрых Бржазоўскі
• Анатоль Волкаў
• Натан Воранаў
• Павел Гаўрыленка
• Міхаіл Даўгяла
• Пётр Дурчын
• Яўгеній Красоўскі
• Абрам Кроль
• Раіса Кудрэвіч
• Уладзімір Іванавіч Кухараў
• Лазар Ран
• Уладзімір Сакалоў
• Сяргей Селіханаў
• Яфім Тарас
• Мікалай Тарасікаў
• Віталь Цвірка
• Яўген Ціхановіч
• Мікалай Чураба
• Пётр Явіч

Ілюстрацыі Фёдара Фогта да аповесці Сяргея Фарфораўскага «Ледніковы чалавек», 1927

• 
• 

Зноскі

1. Гісторыя беларускага мастацтва: У 6 т. Т. 4: 1917—1941 гг. / Рэдкал.: С. В. Марцэлеў і інш.; Рэд. тома Л. М. Дробаў, В. Ф. Шматаў. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. 204
2. Ціхановіч Я. Настаўнікі і вучні // «Літаратура і мастацтва». — 1967. — 8 жніўня. Гл.: Гісторыя беларускага мастацтва: У 6 т. Т. 4: 1917—1941 гг. / Рэдкал.: С. В. Марцэлеў і інш.; Рэд. тома Л. М. Дробаў, В. Ф. Шматаў. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. 250.
3. В Витебске установили мемориальную доску художнику и педагогу Федору Фогту
4. Адкрыццё мемарыяльнай дошкі Ф. Фогту ў Віцебску (фота)