Свята-Крыжаўзвіжанская царква (Варацэвічы)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Свята-Крыжаўзвіжанская царква — праваслаўны храм у вёсцы Варацэвічах Іванаўскага раёна Брэсцкай вобласці. Размешчана ў цэнтры вёскі.
| Праваслаўны храм | |
| Свята-Крываўзвіжанская царква | |
|---|---|
 | |
| 52°06′31,97″ пн. ш. 25°22′55,28″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Вёска | Варацэвічы |
| Канфесія | Праваслаўе |
| Епархія | Пінская і Лунінецкая |
| Благачынне | Іванаўскае |
| Архітэктурны стыль | псеўдарускі |
| Архітэктар | Леанард Аўгусцінавіч Кржыжаноўскі |
| Будаўніцтва | 1869—1872 гады |
| Статус |
 Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 113Г000265 |
| Стан | дзейнічае |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Пабудавана ў 1869—1872 (1874) гадах з цэглы. Выбар пляцоўкі пад будаўніцтва і яе план у 1864 годзе склаў інжынер-архітэктар М. Я. Чакмасаў і прыватны землямер Тарасевіч[1]. Каштарыс на ўзвядзенне храма ў тым жа годзе выканаў архітэктар М. М. Барташэўскі[2].
Пры расчыстцы пляцоўкі была знесена карчма. Нейкі час існавала струхлелая драўляная царква, спраектаваная старшым грамадзянскім інжынерам Яноўскім у 1842 годзе замест ранейшага храма.
Для храма быў выкарыстаны «нармальны» праект № 2 бутавай царквы на 300 чалавек, распрацаваны Леанардам Кржыжаноўскім у 1870 годзе[3]. Падрадчыкамі з’яўляліся жыхары Чарнігаўскай губерні І. Ц. Сяргееў і яго сын Кузьма.
Храм асвяцілі ў 1872 годзе. У 1920—30-я гады царква была закрыта, царкоўныя рэчы разабралі прыхаджане. Шмат рэчаў вернута ў царкву ў час яе адкрыцця ў 1993 годзе.
Помнік архітэктуры псеўдарускага стылю. Манументальны белакаменны будынак з развітай аб’ёмна-прасторавай кампазіцыяй, якую фарміруюць 3-ярусная шатровая званіца (дабудавана ў 1882), прамавугольная ў плане трапезная, кубападобная малітоўная зала, да якой далучана паўкруглая апсіда. Розная вышыня аб’ёмаў, панаванне сярод іх шмат’яруснай шатровай званіцы з макаўкай стварае шматпланавую маляўнічую кампазіцыю.
Чатырохсхільны дах асноўнага аб’ёму і шацёр званіцы завершаны цыбулепадобнымі галоўкамі на гранёных барабанах. Галоўны ўваход аформлены арачным прафіляваным парталам. Фасады расчлянёны парнымі і адзінарнымі арачнымі аконнымі праёмамі ў руставаных ліштвах. Пластыка фасадаў насычана архітэктурным дэкорам, запазычаным са старажытнарускага царкоўнага дойлідства: аркатурныя фрызы, броўкі, гарадкі, парэбрык, кілепадобныя ліштвы і інш.
У інтэр’еры апсіда раскрываецца ў малітоўную залу шырокім арачным прасветам і вылучана 2-ярусным іканастасам. Вуглы залы скошаны, зала перакрыта плоскай столлю на падугах.
Разны ківот і іканастас спраектаваў у 1870 годзе брэсцкі архітэктар Мсціслаў Барташэўскі[2]. Ганаровае месца ў інтэр’еры храма займае абраз «Ісус Хрыстос» з дароўным надпісам, падараваны царкве ў дзень яе асвячэння гаспадаром маёнтка Напалеонам Ордам (адноўлены 12 снежня 1907)[4].
- Кулагин А. Н. Гродненские зодчие XIX — начала XX веков (новые архивные изыскания). // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Выпуск 24. — Мн., «Права і эканоміка». — 2018. — С. 77, 80–81
- Кулагин А. Н. Гродненские зодчие XIX — начала XX веков (новые архивные изыскания). // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Выпуск 22. — Мінск: «Права і эканоміка», 2017. — С. 77—78
- Кулагин А. Н. Архивные сведения о гродненских зодчих XIX — начала XX веков // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Выпуск 23. — Мінск, «Права і эканоміка». — 2017. — С. 47—48
- Варацэвічы. // Іванаўская цэнтральная раённая бібліятэка, 2019. (бел.)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
