Proconsul

Proconsul (-is, m.) erat in re publica Romana consul cuius imperium ultra spatium unius anni prorogabatur. Proconsul necesse erat in bello, quando numerus magistratuum cum imperio, consules scilicet et praetores, ad varios exercitus ducendos non iam suppetebat aut si felicem imperatorem suum imperium retinere utile videbatur.

Numero provinciarum crescente proconsules ordinarios iuxta magistratus ibi agebant. Lucius Sulla dictator circum annum 80 a.C.n. administrationem provinciarum comparabat: hinc solum proconsules et propraetores post ordinarium magistratum (Romae) provincias accipiebant. Bellis civilibus saepe erant exceptiones, velut prorogatio; sic Caesar erat quinque annos proconsul trium provinciarum (postea etiam quinque annos), cum Gnaeus Pompeius Hispaniam suam provinciam a legatis sinebat administrare.

Circum annum 50 a.C.n., constituebatur inter magistratum et promagistratum esse spatium annorum quinque.

Augusto imperante provinciae dividebantur in imperatoris et senatorias. Cum praefectus esset legatus Augusti pro praetore in provinciis imperatoris, tenebant praefecti provinciarum senatoriarum titulum pronconsul, etsi fuerant praetor et haud consul.

Proconsules illustres

• Marcus Claudius Marcellus (209 a.C.n.; Hispania, ab Hannibale victus)
• Sallustius (46 a.C.n.; Africa nova)
• Verres (73 a.C.n. ad 70 a.C.n.; Sicilia, quam diripuit)

Aetates	Exordium • Monarchia • Res Publica • Imperium • Ruina et lapsus Imperii • Imperium Romanum Occidentale • Imperium Byzantinum
Constitutiones	Historia • Aetas regum • Res Publica • Imperium Romanum
Administratio	Senatus • Comitia (Curiata, Centuriata, Tributa, Concilia plebis) • Curia Hostilia • Forum • Cursus honorum • Legatus • Dux • Officium • Praefectus • Vigintisexviri • Lictor • Magister militum • Imperator • Princeps senatus • Pontifex • Augustus • Caesar • Tetrarchia • Provincia
Magistratus	Tribunus plebis • (Tribuni aerarii • Tribuni militum • Tribuni militum consulari potestate • Tribunus Celerum) • Quaestor • Aedilis • Praetor • Consul • Censor • Proconsul • Gubernator • Dictator • Magister equitum • Decemviri legibus scribundis • Tribuni militum consulari potestate • Triumvir • Rex • Interrex
Leges	Lex XII Tabularum • Civis Romanus sum • Auctoritas • Imperium • Status • Iudicia • Constitutio Antoniniana • Edictum Domitiani de excidendis vineis
Societas	Patricii • Plebs • Secessio plebis • Ordo Equestris • Gens • Tribus • Praenomina Romana antiqua • Mulieres • Matrimonium • Servitus • Liberti
Exercitus	Legio • Limes
Cultura	Calendarium • Medicina • Theatrum • Ars coquinaria • Schola • Litterae • Ars • Musica • Architectura • Religio (Exsequiae • Persecutiones • Cultus imperatorius) • Mythologia • Christianismus in imperio romano • Thermae • Forum • SPQR • Vestimenta • Festa • (Carmentalia • Floralia • Lemuralia • Lupercalia • Parilia • Saturnalia) • Circus • Vinum • Meretrices • Linguae
Technologia	Numeri Romani • Arithmetica • Abacus • Viae Romanae • Pontes • Aquae ducti • Metallurgia • Cloaca Maxima
Oeconomia	Agricultura • Mercatura • Aerarium • Nummi
Lingua Latina	Archaica • Classica sive aurea • Postclassica sive argentea • Sermo vulgaris • Mediaevalis • Humanistica • Lingua Neolatina • Lingua Latina scientifica • Lingua Latina Ecclesiastica • Linguae Romanicae
Scriptores praecipui	Apuleius • Catullus • Cicero • Quintus Curtius Rufus • Horatius • Iulius Caesar • Iuvenalis • Livius • Lucretius • Ovidius • Petronius • Plautus • Gaius Plinius Secundus • Gaius Plinius Caecilius Secundus • Propertius • Sallustius • Seneca • Suetonius • Tacitus • Vergilius • Vitruvius
Indices	Annales • Consules rei publicae • Consules sub principatu electorum • Dii Graeci cum paribus deis Romanis Etruscisque • Dioeceses • Gentes Romanae • Gubernatores provinciarum Romanarum • Imperatores • Oppida et urbes • Homines illustri • Provinciae • (Provinciae Rei Publicae • Provinciae Imperii • Provinciae Imperii Diocletiani • Tabula successionis provinciarum Romanarum) Reges • Regiones Italicae Augustae • Antiquae viae

De Roma antiqua

Roma antiqua • Historia Romae