duplum

Solum duplum Latine ab hac subpagina tractatur. Vide etiam s.v. Duplum.

Latine

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈduplum/

(classice)

Syllabificatio phonetica: du·plum — morphologica: dupl-um

Notatio

← Latine: duplus

Nomen substantivum

dupl|um, -ī neut. ^{[1][2][3][4][5]}

1. Res duplicata

Declinatio

n.	sing.	plur.
nom.	duplum	dupla	I
gen.	duplī	duplōrum	II
dat.	duplō	duplīs	III
acc.	duplum	dupla	IV
abl.	duplō	duplīs	VI
voc.	duplum	dupla	V

Dictiones collatae

• duplō

Synonyma

1. dupliō

Antonyma · contraria

1. simplum

Translationes

Res duplicata	dilatare ▼

Res duplicata	collabi ▲

Anglice: the double (en) Francogallice: le double (fr) m Germanice: das Doppelte (de) n, Doppel (de) n, Duplikat (de) n Italice: il doppio (it) m

Discretiva

duplum dictio est in variis linguis:

Dictiones similes

• Germanice: Duplum

Formae affines

Latine

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
duplum	casus accusativus singularis · genus masculinum	adiectivi duplus
duplum	casus nominativus singularis · genus neutrum	adiectivi duplus
duplum	casus accusativus singularis · genus neutrum	adiectivi duplus
duplum	casus vocativus singularis · genus neutrum	adiectivi duplus
duplum	casus accusativus singularis	substantivi duplum
duplum	casus vocativus singularis	substantivi duplum

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈdu.plum/

(classice)

Syllabificatio phonetica: du·plum — morphologica: dupl-um

Loci

M. Tullius Cicero -106…-43	C. Plinius Secundus 23-79	M. Fabius Quintilianus ca. 35-100	P. Cornelius Tacitus 55-117	C. Suetonius Tranquillus ca. 70-150	Apuleius ca. 125-170	Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius ca. 480-525	Isidorus Hispalensis 560-636	Iordanus Brunus Nolanus 1548-1600	Ulco Cats Bussemaker 1810–1865
class.	I	I	II	II	II	VI	VII	XVI	XIX

Latinitas Romana

class. (44 a.C.n.)

• Nam alia quoque sunt contrariorum genera, velut ea quae cum aliquo conferuntur, ut duplum simplum, multa pauca, longum breve, maius minus. Sunt etiam illa valde contraria quae appellantur negantia; —Topica Ciceronis ^[6][7]

saec. I. (ca. 78 p.C.n.) Intervalla quoque siderum a terra multi indagare temptarunt, et solem abesse a luna undeviginti partes quantam lunam ipsam a terra prodiderunt. Pythagoras vero, vir sagacis animi, a terra ad lunam CXXVI stadiorum esse collegit, ad solem ab ea duplum, inde ad duodecim signa triplicatum, in qua sententia et Gallus Sulpicius fuit noster. —Naturalis historia Plinii ^[8][7] saec. I. (ca. 90-96 p.C.n.)

• Illa quoque quae ex numero ducitur pendet ex iure: «an Thrasybulo triginta praemia debeantur» et «cum duo fures pecuniam abstulerint, separatim quadruplum quisque an duplum debeat». Sed hic quoque factum aestimatur; et tamen ius ipsum pendet ex qualitate. —Institutio oratoria Quintiliani ^[9][7]

Latinitas postclassica

saec. II. (ca. 116 p.C.n.)

• copiam vendendi secuta vilitate, quanto quis obaeratior, aegrius distrahebant, multique fortunis provolvebantur; eversio rei familiaris dignitatem ac famam praeceps dabat, donec tulit opem Caesar disposito per mensas milies sestertio factaque mutuandi copia sine usuris per triennium, si debitor populo in duplum praediis cavisset. —Annales P. Cornelii Taciti ^[10][7]

saec. II.

• Liberalitatem omnibus ordinibus per occasiones frequenter exhibuit. nam et invecta urbi Alexandrino triumpho regia gaza tantam copiam nummariae rei effecit, ut faenore deminuto plurimum agrorum pretiis accesserit, et postea, quotiens ex damnatorum bonis pecunia superflueret, usum eius gratuitum iis, qui cavere in duplum possent, ad certum tempus indulsit. —De vita Caesarum C. Suetoni Tranquilli ^[11][7]

saec. II. (ca. 158 p.C.n.)

• Quid multis? Vt cum quadruplatore agam, bis duplum quinquennium faciam, viginti annos semel detraham. Iube, Maxime, consules computari. Nisi fallor, invenies nunc Pudentillae haud multo amplius quadragensimum annum aetatis ire. —Apologia sive Pro se de magia liber Apulei ^[12][7]

saec. VI.

• In his autem comparationibus gravitatis atque acuminis has consonantias necesse est inveniri, quae sibi commensuratae sint, id est quae notam possunt communem habere mensuram, ut in multiplicibus duplum, quod est, illa pars metitur, quae inter duos est terminos differentia, ut inter duos et quatuor binarius utrosque metitur, inter duos atque sex quae tripla est, binarius utrosque metiatur, inter novem atque octo eadem unitas est, quae utrosque metiatur. —De institutione musica Boetii ^[13][7]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

• Caeduntur vero pedum membra vel per aequalitatem vel per duplum vel per sescuplum vel per triplum vel per epitritum. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis ^[14][7]

Latinitas nova

saec. XVI.

• Quartus quod medietas virtutis mobilis medietatem per idem spacium aequali tempore movebit. Quintus quod non necesse est eamdem virtutem movere duplum mobile per idem spacium in duplo tempore, vel in aequali tempore spacii medietatem. —Figuratio Aristotelici Physici auditus Iordani Bruni ^[15][7]

saec. XIX.

• Causae igitur tales ac tot sunt specie. Modi vero causarum numero quidem sunt multi, sed si summatim colligantur, et ipsi pauciores fiunt. Dicuntur enim causae multis modis et ipsarum causarum quae sunt eiusdem generis, alia est prior et posterior quam alia, ut sanitatis causa est medicus, et artifex: et harmoniae diapason causa est duplum et numerus, ac semper ea quae continent, ita se habent ad singula. —Aristotelis Physica Bussemakeri ^[16][7]

Fontes