gaeve

Algemein Gesjreve Limburgs

Wirkwaord

gaeve (Nederlands: geven, zijn I, er zijn, voorradig zijn. bestaan, Du. geben, bet. bestaat er zo iets als spoken?)

• Mofers: gae~ve (guue\f, gaa~f > goo\f, go~ve, gegae~ve)

Verveuging

gif, goof, gegaeve

Gezèkde

• Geuf het zoeget wie gesjpenster?

Wirkwaord

zich gaeve (Nederlands: geven, zich geven)

• Mofers: zich gae~ve (guue\f, gaa~f > goo\f, go~ve, gegae~ve)

Verveuging

gif, goof, gegaeve

Mofers

Wirkwaord

Lemma

gaeve /ʝɛ́:ve/

1. (euvergenkelik) 't bezit van get of emes euverdragen aan 'nen angere
2. (óneuvergenkelik) nao 't stoeate vanne kaart die opdeile tösse die waat mitdoon ane runj

   Waem mót noe gaeve?

3. (koppelwirkwaord) (ónpersuuenlik) (mit "'t" of "det") guuef aan det 't zich hanjeltj óm 'n feit of 'n kónstatering
4. (óneuvergenkelik) (reflexief) meute doon, zie bès doon

   Gaeftj uch!

5. (euvergenkelik) es waersversjiensel zeen

   Waat geit 't waer gaeve vandaag?

   Es ich die wolke zeen dink ich det 't ónwaer geit gaeve.

6. (synoniem) (euvergenkelik) anger waord veur veroearzake

   Waat geit det gaeven es die gaon trouwe?

7. (synoniem) (euvergenkelik) anger waord veur toedene

Aafbraeking

• gae-ve

Synonieme

• [1,2] lange
• [3] 't haet

Aafleijinge

• antjwaordgaeving, gaef, gaevenswaerdig, gaever, gegaeve, godgaef, goodgaefs, vriegaevig, wètgaevendj
• aafgaeve, aangaeve, begaeve, biegaeve, doorgaeve, euvergaeve, eweggaeve, ingaeve, lesgaeve, mitgaeve, naogaeve, oetgaeve, óntgaeve, opgaeve, raodgaeve, toegaeve, trögkgaeve, vergaeve, vormgaeve, vriegaeve, waergaeve, weggaeve

Verwantje wäörd

• gaaf, gaof

Zagswies

• emes besjeid gaeve: emes 'n mitdeiling of e berich doorgaeve
• get d'raan gaeve (aksent op d'raan of gaeve):
  1. get neet mieë doon, get laote

     Zów dae Wiel 't sjaelevaege d'raan gaeve, noe d'r veur zie geveul 't netste maedje vanne ganse ómgaeving haet?

  2. örges aafstandj van doon

     Det haet 'm toch waal leid gedaon det t'r de kaffee d'raan mós gaeve.

• Eimaol gegaeve blief gegaeve, trögkgenómmen is gestaole: Es me get trögknump waat m'n ieëre eweggegaeven haet, dan is det deefstal.
• Gaef tich! / Gaeftj uch! = Span dich in! / Spantj uch in!
• Van gaeve staon de geite druueg: Wen me mer ummer blief gaeve, hèltj me nieks euver en wuuertj me dus erm.
• de geis gaeve:
  1. (ergatief) doead gaon
  2. (ergatief) ónbroekbaar waere

     Die fietsjepómp haet allang de geis gegaeve.

• Det geit get gaeve: Ich vertroew dao neet op det det geit wirken of good geit kómme.

  Die höbbe zich samen 'n hoes gekoch oppen Deelgaard; det geit get gaeve.

• Dae guuef waat t'r haef/haet, is waerd det t'r laef: Me mót kóntent zeen mit 'n klein biedraag.
• Det guuef mich wónjer: Det verwónjert mich. (Nederlandjs: Dat verbaast mij.)
• Guuef 't nag get? Dan wach ich nag get! = Gebeurt nag get? G'r treuzeltj te lang!
• 't Guuef nag 'ns get: wuuert gebroek es doeadmaeker wen m'n optimistisch is.
• Det guuef 't zich neet: Det besteit neet; det is neet meugelik.
• emes 'n handj gaeve:
  1. emes d'n daag zègke mit 'nen handjdrök
  2. emes aan 'n handj vashaje bie 't loupe
• emes van ketoen gaeve: emes duchtige waerstandj beje
• Me guuef häör 'ne vinger lank; ze pakke zich 'nen erm lank: Wens se toestumming veur get kleins guuefs, wuuert die es 'n toestumming veur get väöl grótters gezeen.
• (zich) e muulke gaeve: 'ne kös gaeve
• de vrie handj gaeve/höbbe: de vrieheid van hanjele gaeve/höbbe
• Waat mót det (toch) gaeve? (naodrök op gaeve): Wie mót zich det toch óntwikkele? Dao höb ich gèn vertroewen in.
• emes get zwart op wit gaeve
  1. emes get es pepiere documente gaeve
  2. (euverdrechtelik) emes de stèllige verzekering van get gaeve

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 127.

Verveuging

		ich		doe		det		veer		geer		zie		deilwaord
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
hujigen tied	sjrif	gaef		guuefs		guuef		gaeve	gaeven	gef gaef		gaeve	gaeven	gaevendj
	IPA	/ʝɛ́:f/	/ʝɛ́:v/	/ɣʉ̜̀ɛ̯̈fs/	/ɣʉ̜̀ɛ̯̈vz/	/ɣʉ̜̀ɛ̯̈f/	/ɣʉ̜̀ɛ̯̈v/	/ʝɛ́:ve/	/ʝɛ́:ven/	/ʝæf/ /ʝɛ̀:f/	/ʝæv/ /ʝɛ̀:v/	/ʝɛ́:ve/	/ʝɛ́:ven/	/ʝɛ́:veɲɟ/
vergangen tied	sjrif	gaaf goof		gaafs goofs		gaaf goof		gove	goven	goof		gove	goven	gegaeve ↓gegaove	gegaeven ↓gegaoven
	IPA	/ɣá:f/ /ɣò:f/	/ɣá:v/ /ɣò:v/	/ɣá:fs/ /ɣò:fs/	/ɣá:vz/ /ɣò:vz/	/ɣá:f/ /ɣò:f/	/ɣá:v/ /ɣò:v/	/ɣó:və/	/ɣó:vən/	/ɣò:f/	/ɣò:v/	/ɣó:və/	/ɣó:vən/	/ɣə'ʝɛ́:ve/ /ɣə'ɣɒ́:və/	/ɣə'ʝɛ́:ven/ /ɣə'ɣɒ́:vən/
hujigen tied (kónjunktief)	sjrif	gaef		gaefs		gaef		gaeve	gaeven	gaef		gaeve	gaeven	gaevendj
	IPA	/ʝɛ̀:f/	/ʝɛ̀:v/	/ʝɛ̀:fs/	/ʝɛ̀:vz/	/ʝɛ̀:f/	/ʝɛ̀:v/	/ʝɛ́:ve/	/ʝɛ́:ven/	/ʝɛ̀:f/	/ʝɛ̀:v/	/ʝɛ́:ve/	/ʝɛ́:ven/	/ʝɛ́:veɲɟ/
vergangen tied (kónjunktief)	sjrif	goof		goofs		goof		gove	goven	goof		gove	goven	gegaeve ↓gegaove	gegaeven ↓gegaoven
	IPA	/ɣò:f/	/ɣò:v/	/ɣò:fs/	/ɣò:vz/	/ɣò:f/	/ɣò:v/	/ɣó:və/	/ɣó:vən/	/ɣò:f/	/ɣò:v/	/ɣó:və/	/ɣó:vən/	/ɣə'ʝɛ́:ve/ /ɣə'ɣɒ́:və/	/ɣə'ʝɛ́:ven/ /ɣə'ɣɒ́:vən/
gebi-jjendje wies	sjrif			gaef! gae mich!				gaeve-v'r		gaeftj! ↓gaef!
	IPA			/ʝɛ́:f/ /ʝɛ́:mɪç/	/ʝɛ́:v/ /ʝɛ́:mɪʝ/			/ʝɛ́:vever/		/ʝɛ̀:f(c)/	/ʝɛ̀:v(ɟ)/
substantivering		infinitief		gerundium I		gerundium II		supinum				participium
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal		liaison		radikaal		liaison
	sjrif	gaeve	gaeven	gegaef ó		gaeve	gaeven	gaeventaere		gaeventaeren		gegaeve		gegaeven
	IPA	/ʝɛ́:ve/	/ʝɛ́:ven/	/ɣə'ʝɛ́:f/	/ɣə'ʝɛ́:v/	/ʝɛ́:ve/	/ʝɛ́:ven/	/ʝɛ́:ven̥'tɛ̀:re/		/ʝɛ́:ven̥'tɛ̀:ren/		/ɣə'ʝɛ́:ve/		/ɣə'ʝɛ́:ven/

In anger spraoke

[1]

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: gaeve

Arabisch: أعطى(ar:) Assamees: দে(as:) Frans: donner(fr:) Grieks (klassiek): δίδωμι Grieks (nuuj): δίνω(el:), δίδω(el:) Hindi: देना(hi:) Ieslandjs: gefa(is:), veita(is:) Ingels: give(en:) Japans: 下さる(ja:), 差し上げる(ja:)

Litouws: duoti(lt:) Nederlandjs: geven(nl:) Pruus: geben(de:) Russisch: давать(ru:) Sjinees: 與(zh:), 憄(zh:) Spaans: dar(es:) Tagalog: bigyan(tl:), ibigay(tl:), magbigay(tl:) Viëtnamees: cho(vi:) Zweeds: ge

[2]

• Nederlandjs: uitdelen

[3] ('t guuef)

Frans: il y a Ingels: there is, there are Kaladzjisch: vâr(klj:) Nederlandjs: er is, er zijn

Pruus: es gibt Tagalog: mayroon(tl:) Zweeds: det finns

[4]

• Ingels: exert^(en:)
• Nederlandjs: inspannen

Zelfstenjig naamwaord

Neet-lemma

gaeve ó /ʝɛ́:ve/

1. (gerundium) gerundium II van gaeve
   

Raod

Deze vorm (gerundium II taenge I) geldj es (neutraal) spraokgebroek sónger negatieve bieklank.

Aafbraeking

• gae-ve

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	gaeve	gaeven	—
	IPA	/ʝɛ́:ve/	/ʝɛ́:ven/	—
dim.	sjrif	—		—
	IPA	—		—
dat.	sjrif	gaeve	gaeven	—
	IPA	/ʝɛ́:ve/	/ʝɛ́:ven/	—

Wirkwaord

Neet-lemma

gaeve /ʝɛ́:ve/

1. (neet-lemma) mieëveljigen ieëste-persoeansvorm (veer) innen hujigen tied van gaeve
2. (neet-lemma) mieëveljigen derdje-persoeansvorm (zie) innen hujigen tied van gaeve

Aafbraeking

• gae-ve