Добрејка

Добрејка (обична добрејка, полска салата, грпка, грбач или крес; науч. Lepidium sativum) — брзорастечка билка од семејството на зелките (Brassicaceae). Сродна е на поточарката и горчицата (сенф), и како нив, има остар вкус и арома.

Добрејка
Млада добрејка
Научна класификација
Царство:	Растенија
Ред:	Зелковидни
Семејство:	Зелки
Род:	Добрејка
Вид:	Обична добрејка
Научен назив
Lepidiumus sativum L.

Садници на добрејка

Ова едногодишно растение достигнува 60 см во висина, со многу гранки во горниот дел. Цветчињата се бели до розикави, сместени во гроздови на гранчиња и имаат пречник од само 2 мм.^[1][2]

Во земјоделството

Добрејката пазарно се одгледува во Англија, Франција, Холандија и Скандинавија.^[3]

Растението е собено погодно за хидропонско одгледување и добро успева ако се навадува со вода која е по малку базна. Во домашно одгледување, добрејката се набавува како расад.^[3]

Фиданките се берат една до две недели по садењето, кога се високи 5–13 см.^[4]

Во кулинарството

Добрејка, сирова

Хранлива вредност на 100 g (3.5 oz)
Енергија	134 kJ (32 kcal)
Јаглехидрати	5.5 г
Шеќери	4.4 г
Влакна	1.1 г
Протеини	2.6 г
Витамини и минерали Витамини Количина %ПДВ† Витамин А (екв.) бета-каротин лутеин зеаксантин 38% 346 μg 38% 4150 μg 12500 μg Тиамин (Б1) 7% 0.08 mg Рибофлавин (Б2) 20% 0.26 mg Ниацин (Б3) 6% 1 mg Пантотенска киселина (Б5) 5% 0.247 mg Витамин Б6 15% 0.247 mg Фолат (Б9) 20% 80 μg Витамин Ц 77% 69 mg Витамин Е 5% 0.7 mg Витамин К 452% 541.9 μg Минерали Количина %ПДВ† Калциум 6% 81 mg Железо 7% 1.3 mg Магнезиум 9% 38 mg Манган 24% 0.553 mg Фосфор 6% 76 mg Калиум 20% 606 mg
Добрејка на базата на USDA
†Процентите се проценети врз основа на препораките во САД за возрасни,[5] освен за калиум, кој се проценува врз основа на експертските препораки на Националните академии.[6]

Добрејката се додава во чорби, сендвичи и салати поради остриот вкус кој го дава.^[4] Се јаде и во облик на из’ртени никулци, а семките можат да се користат како зачин наместо бибер, свежи или сушени.^[3] Во Англија често се става во сендвичи заедно со варено јајце, мајонез и сол.

Други примени

Семето на добрејката се користи како народен лек во Индија уште од древноста.^[7] Семето се горчливо и се користи за загревање и прочистување, како тоник, афродизијак, за подобрување на видот, против скорбут, алергии и за подобрување на мокрењето. Помага во лечењето на астма, кашлици со искплукување, како топли облоги за шинати места, против лепра, кожни болести, дизентерија, пролив, спленомегалија, диспепсија, лумбаго, леукореја, скорбут и слабост во семето. Делува на симптомите на астмата и за подобрување на работењето на белите дробови.^[8] Се смета дека семето има и хипогликемско својство,^[9] а лепливата материја што се добива од нив може да биде замена за гумарабика и трагакант.