Драгобраште

Драгобраште — село во Општина Виница, во околината на градот Виница.

Драгобраште
Поштата во Драгобраште
Драгобраште Местоположба на Драгобраште во Македонија Драгобраште на карта
Координати 41°53′55″N 22°36′16″E
Регион	Источен
Општина	Виница
Население	265 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	2310
Повик. бр.	+38933
Шифра на КО	05006
Надм. вис.	550 м
Слава	Голема Богородица
Мреж. место	Драгобраште
Драгобраште на општинската карта Атарот на Драгобраште во рамките на општината
Драгобраште на Ризницата

Географија и местоположба

Од градот Виница е оддалечено 10 километри и се наоѓа на патниот правец за Делчево и Берово, во северо источниот дел на општината, на надморска височина од 550 метри. Селото е од разбиен тип, составено е од повеќе маала: Чукарлии, Мирмарци, Брбољковци, Софинци, Криворамци, Капетанци и други.^[2]

Историја

Според бугарскиот академик Дуриданов, името на селото е добиено по личното име Драгобрат.^[3] Додавајќи му ја наставката -ja селото станало Драгобратја, кое заради повеки јазични записи од српски и бугарски јазик останало именувано според наречјето на народот Драгобрашта (Драгобраќа).

Стопанство

Претежно населението се занимава со земјоделство, а најзастапено е одгледувањето на тутун.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 570 —     1953 699 +22.6% 1961 686 −1.9% 1971 722 +5.2% 1981 619 −14.3%	Година Нас. ±% 1991 488 −21.2% 1994 469 −3.9% 2002 392 −16.4% 2021 265 −32.4%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Драгобраште живееле 700 жители, сите Македонци.^[4] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Драгобраште имало 488 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 450 Македонци.^[6]

Во 1971 населението броело 722 жители, а во 1981 е намалено на 623 жители. Трендот на намалување е забележен и во 1991 кога селото имало 490 жители.^[7] Намалувањето на населението почнало в периодот на осумдесеттите години, кога почнала индустијализацијата во Македонија, кога населението се изселувало во градовите. Подоцна во деведесеттите години, поради слабата економска состојба во државата, населението се иселувало во Западна Европа.^[8]

Според пописот од 2002 година, во селото Драгобраште живеат 392 жители, сите Македонци.^[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 265 жители, од кои 229 Македонци, 1 Србин, 2 останати и 33 лица без податоци.^[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	700	488	570	699	686	722	619	488	469	392	265

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[14]

Родови

Драгобраште е македонско село.

Родови во селото: Чергарци (8 к.) и Бојчевци (7 к.) доселени се од некое село во Радовишко на Плачковица; Балтачани (10 к.) доселени се од селото Криволак, Тиквеш, пред околу 190 години се иселиле тројца браќа, еден се населил во Драгобраште, вториот во Крушево, а третиот во Трсино; Пандурци (6 к.) доселени се пред 180 години од селото Турија, Делчевско, дошле тројца браќа Ѓорге, Лазар и Јово. Денешниот род потекнува од првите двајца браќа, а третиот станал домазет во родот Балтачани; Софинци (13 к.), Капетановци (11 к.), Чроѓевци (9 к.), Малчовци (9 к.), Бобијци (8 к.), Карлинци (8 к.), Терзици (2 к.) и Цековци (2 к.) доселени се, но не знаат одкаде.^[15]

Општествени установи

Во селото има пошта и здравствен дом. Во Драгобраште се наоѓа ОУ „Никола Парапунов“ во кое учат деца и од околните села.

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 317 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[16]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 351 гласач.^[17]

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта^[18]

• Белтечке Маало — населба од доцноантичкото време. На десниот брег на Селишка Река, во нивата на М. Стојан се среќаваат фрагменти од керамички садови, покривни ќерамиди и друг градежен материјал. Видливи се и темели од ѕидови градени од камен и кал.
• Вршник — населба од доцноантичкото време. На десниот брег на Пекљанска Река, десно од патот за Драгобраште и Пекљани, на мала височинка се среќаваат фрагменти од керамички садови и покривни ќерамиди, како и друг градежен материјал.
• Драгобрашко Градиште — градиште од римското време. Јужно од селото, на левиот брег на Селешка Река, на површина од 150 × 100 м се гледаат остатоци од ѕидови на повеќе објекти, а фрагменти од керамика се среќаваат по целата површина на наоѓалиштето.
• Манастир — средновековна црква и некропола. Во маалото Блатешко, при нивелирање на теренот за изградба на црква мештаните откриле темели од мала еднокорабна црква, а наоколу гробови. Денес во новоизградената црква се наоѓа мал жртвеник — ара од камен, кој бил донесен од наоѓалиштето Драгобрашко Градиште.
• Свети Спас — старохристијанска базилика. На раскрсницата од селскиот пат за Драгобраште и Пекљани, денешната црква Св. Спас е изградена врз темели од голема базилика, со димензии од 40 × 20 м, од која се гледаат апсидата, северниот и јужниот ѕид, зачувани во темелите.
• Селиште — населба и некропола од доцноантичкото време. На 500 м јужно од Чукарлиско маало, помеѓу Трсинска и Селишка Река, на една ниска падина се констатирани остатоци од објекти чиј градежен материјал се среќава на површината, а исто така и фрагменти од керамика. Во непосредната близина на наоѓалиштето жителите откопале повеќе гробови со камена конструкција.
• Црвено Брдо — могила од римското време. Се наоѓа на 500 м југозападно од Драгобрашко Градиште. Во основата има пречник од 10 м и зачувана височина од 2 м.

Цркви и манастири

• Црква „Св. Богородица“ во маалото Чукарлии
• Манастир „Св. Спас“ јужно од селото

Иселеништво

Поради економски причини, од 1991, од селото емигрирале над 30 семејства, се претпоставува околу 40% од вкупното население. Најмногу иселеници има во Италија.^{[се бара извор]}

Личности

• Дончо Христов — македонски револуционер, војвода на ВМРО
• Стојан Георгиев — македонски револуционер, деец на ВМРО
• Гана Панчова Николова Иванова — учесник во НОВ на Македонија