Единаковци

Единаковци (се сретнува и како Единаково) — село во Општина Демир Хисар, во областа Железник, во околината на градот Демир Хисар.

Единаковци
Единаковци Местоположба на Единаковци во Македонија Единаковци на карта
Координати 41°15′41″N 21°14′48″E
Регион	Пелагониски
Област	Железник
Население	228 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	7240
Повик. бр.	047
Шифра на КО	10012
Надм. вис.	598 м
Слава	Св. Никола Мириклиски[2]
Единаковци на општинската карта Атарот на Единаковци во рамките на општината
Единаковци на Ризницата

Географија и местоположба

Единаковци се наоѓа во источниот дел на Општина Демир Хисар потегот на излезниот дел на Црна Река во Пелагонија. Селото е рамничарско на надморска височина од 670 метри. Од Демир Хисар селото е оддалечено 7 километри.

Историја

Името на селото потекнува од зборот „единак“, што значи чешел за лен.

Подрачјето на Единаковци е населено уште од доцната антика, за што сведочат археолошките наоѓалишта околу селото. Селската црква „Св. Никола“ е од 1884 година.^[3]

Во XIX век селото било дел од Битолската каза, нахија Демир Хисар, во Отоманското Царство.

Вкупно 4 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.^[4]

Стопанство

Селото има поледелско-сточарски карактер^[5]. Во Единаковци има и млин за мелење пченично брашно „Жито Брест“ со 15 вработени лица^[5]. Во селото има две колонијални продавници. Населението се занимава со одгледување на тутун, градинарство (пипер), одгледување на овци (200) и крави (100), живина и сл^[5]. Секоја куќа има трактор, значи над 100 трактори, 1 комбајн, неколку камиони, а има и косачки, балерачи и др^[5].

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 580 —     1953 639 +10.2% 1961 588 −8.0% 1971 596 +1.4% 1981 552 −7.4%	Година Нас. ±% 1991 475 −13.9% 1994 384 −19.2% 2002 338 −12.0% 2021 228 −32.5%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Единаковци живееле 300 жители, сите Македонци.^[6] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Единаковци имало 448 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[7]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Единаковци се води како чисто македонско село во Битолската каза на Битолскиот санџак со 66 куќи.^[8]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 400 Македонци.^[9]

Според пописот од 2002 година, во Единаковци живеат 338 жители, сите се Македонци.^[10]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 228 жители, од кои 223 Македонци, 1 Албанец и 4 лица без податоци.^[11]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	300	320	580	639	588	596	552	475	384	338	228

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[12]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[13]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[14]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[15]

Родови

Единаковци е македонско село.

Според истражувањата на Бранислав Русиќ во 1952 година родови во селото:^[16]

• Доселеници: Котевци и Лутовци (15 к.) доселени се од раселеното село Љутоица кое постоело кај селото Вардино. Го знаат следното родословие: Блаже (жив на 100 г. во 1952 година) Никола-Коте-Вељан, кој се доселил; Главевци (30 к.) се делат на Мирчевци, Цветановци, Милошовци и Трпчевци. доселени се од некое место во Прмет во Албанија. Го знаат следното родословие: Спиро (жив на 80 год, во 1952 година) Ристе-Лозан-Кочо, предокот кој се доселил; Барбовци или Стојановци (1 к.) стари деленици од Главевци; Божиновци и Јанковци (5 к.) доселени се од Шумадија во Србија; Ортаковци или Сиљановци (5 к.) доселени се од селото Вардино; Темелковци со Нешковци (8 к.) доселени се од селото Бирино; Јанкуловци или Анчевци (4 к.) доселени се од некое место кај Пелистер (Баба), Битолско; Паспаловци (1 к.), Радевци (1 к.), Шеклевци (1 к.), Домазетовци (1 к.) и Алексовци (2 к.) доселени се однекаде.

Општествени установи

• Основно училиште „Гоце Делчев“ до V одделение^[17], подрачно училиште на ОУ „Гоце Делчев“ - Демир Хисар

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на проширената Општина Демир Хисар, на која ѝ била додадена поранешната Општина Сопотница по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото припаѓало на некогашната Општина Демир Хисар.

Во периодот од 1955 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Демир Хисар.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната Општина Демир Хисар, во која покрај селото Единаковци, се наоѓале и селата Бараково, Вардино, Белче, Граиште, Журче, Кутретино, Мургашево, Ново Село, Лесково, Прибилци, Ракитница, Растојца, Сладуево, Слепче, Стругово и Суви Дол. Во периодот 1950-1952, селото се наоѓало во некогашната Општина Граиште, во која влегувале селата Бараково, Вардино, Граиште, Единаковци и Света.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 625 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[18]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 240 гласачи.^[19]

Културни и природни знаменитости

Цркви

• Црква „Св. Никола“ од 1884 г.

Археолошки наоѓалишта^[20]

• Во Селото — населба од доцната антика
• Стевано Лозје — некропола од доцната антика
• Црквиште — црква и некропола од старохристијанско време

Личности

• Коте Мицев Котевски — македонски револуционер од ВМОРО.^[21]
• Ѓоре Кочовски — македонски револуционер од ВМОРО.^[21]
• Цветан Николов Мирчевски — македонски револуционер од ВМОРО.^[22]
• Павле Колев Ортаковски — македонски револуционер од ВМОРО.^[23]
• Атанас Анчевски — македонски партизан

Иселеништво

Постари иселеници од селото до 1952 година имало во Битола (2 семејства), Скопје (1 семејство), Романија (1 семејство) и во Србија (1 семејство),^[16]