Крушица (Светиниколско)

Крушица — село во Општина Свети Николе, во областа Овче Поле во околината на градот Свети Николе.

Крушица
Крушица Местоположба на Крушица во Македонија Крушица на карта
Координати 41°54′55″N 21°49′25″E
Регион	Вардарски
Општина	Свети Николе
Област	Овче Поле
Население	5 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	24018
Надм. вис.	607 м
Крушица на општинската карта Атарот на Крушица во рамките на општината
Крушица на Ризницата

Географија и местоположба

Историја

Во XIX век, селото е дел од нахијата Чаирско Поле (Блатија) во Скопската каза во Отоманското Царство.

Стопанство

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 331 —     1953 300 −9.4% 1961 266 −11.3% 1971 171 −35.7% 1981 76 −55.6%	Година Нас. ±% 1991 30 −60.5% 1994 31 +3.3% 2002 22 −29.0% 2021 5 −77.3%

Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото е заведено под името Крушниче и било христијанско, каде имало 21 христијански домаќинства. На овој попис биле забележани 80 мажи христијани, со 9 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 178 жители.^[2]

Според статистиката на бугарскиот етнограф Васил К’нчов (Македонија, Етнографија и статистика) од 1900 година, селото Крушица имало 230 жители, сите Македонци.^[3] Според секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) од 1905 година, во Крушица имало 320 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[4]

Според пописот од 2002 година, во селото Крушица живеат 22 жители, сите Македонци.^[5]

Според пописот од 2021 година, во селото Крушица живеат 5 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	230	320	331	300	266	171	76	30	31	22	5

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[6]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[7]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[8]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[9]

Родови

Крушица е македонско село.

Според истражувањата од 1957 година, родови во селото се:

• Доселеници: Чаршамовци (2 к.) најстар род во селото. Доселени се во втората половина на XVIII век од гостиварското село Дуф; Пичевци (10 к.) доселени се од некое село во сливот на Бабуна (Велешко); Соколовци (11 к.) доселени се од селото Буриловци. Изгледа таму биле староседелци; Дупкаровци (7 к.) доселени се од селото Макреш. Го знаат следното родословие: Трајко (жив на 83 г. во 1957 година) Дине-Китан, се доселил дедото на Китан, чие име жителите на овој род не го памтам, во Макреш најверојатно биле староседелци; Колевци (7 к.) доселени се од некое село во Кратовско; Убавелевци (2 к.) доселени се од Македонска Каменица; Коларовци (1 к.) доселени се од соседното село Алакинци. Порано овој род имал (7 к.), но се смалил поради изумирање и иселување.^[10]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 1690 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[11]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 8 гласачи.^[12]

Културни и природни знаменитости

Верски објекти

• Црква „Вознесение Христово“ — главна селска црква
• Ѓуришки манастир со црквата „Рождество на Пресвета Богородица“
• Параклис „Св. Петка“
• Параклис

Археолошки наоѓалишта

• Колева Чешма — средновековна црква и некропола;
• Рид — старохристијанска црква;
• Св. Дух — осамен наод од римското време;
• Св. Спас — осамени наоди од римското време;
• Стара Црква — средновековна црква и некропола.

Редовни настани

Личности

Култура и спорт

Иселеништво

Македонските иселеници од Крушица претежно се иселувале кон Скопје. Таму има иселеници од разни погоре набројани родови.^[10]

Ѓошо се иселил во Новачани кај Велес. Таму се иселил како домазет во 1920 година.^[10]