Параолимписки игри

Параолимписките игри се Олимписки игри за спортисти со телесни нарушувања, параплегија, церебрална парализа, ампутација, како и оштетувања во видот. Тие произлегле од игрите на параплегичарите (Stoke Mandeville Games), чиј основач е Лудвиг Гутман, шеф на болницата во Ајлесбери во Англија, еден од најистакнатите светски експерти за оштетување на ’рбетниот столб.

Амблем на Параолимписките игри

Истиот ден, 29 јули 1948 година, кога биле отворени Олимписките игри во Лондон, на спортските терени на споменатата болница се отвориле параплегиските игри во кои учествувале само 16 припадници на британските вооружени сили (14 мажи и 2 жени).

Тоа била јавна демонстрација со која се сакало да се укаже дека лицата со тешки телесни пречки може да се занимаваат со спорт.

Во 1952 година, на овие игри учествувале и параплегичарите од Холандија, а од тогаш тие се одржувале на меѓународно ниво на крајот на август секоја година на теренот на Стоук Мандевил Бројот на земји учеснички се зголемувал секоја година, а со тоа и бројот на помлади конкуренти.

Почнувајќи од 1960 година, игрите се одржуваат секоја година во друга земја под името Параолимписки игри. Направени се напори за нивно одржување во онаа земјата каде се одржуваат и Летните олимписки игри.

Тениски меч

Првите параолимписки игри се одржале во 1960 година во Рим. Се собрале околу 400 натпреварувачи од 22 земји. Вторите се одржале во Токио во ноември 1964 година, со 370 натпреварувачи од 22 земји, третите во Израел и четвртите во Хајделберг, Западна Германија, од 1 до 11 август, со учество на околу 1.000 натпреварувачи од 43 држави.

Со одлука на генералното собрание на Меѓународната спортска организација на инвалиди ИСОД, Параолимписките игри веќе не се одржувале како посебни настани, туку како дел од Олимписките игри за мултиинвалиди. Првите вакви Олимписки игри се одржале од 3 до 11 август 1976 година во Торонто. Поради учеството на натпреварувачи од Јужноафриканската Република, на овие игри учествувале само околу 1000 натпреварувачи од 38 земји.

Натпреварите на параплегичарите се планираат и адаптираат врз основа на правилата на одреден спорт. Ова се тимски спортски игри или поединечни натпревари во дисциплини на некои спортови како што се: стрелаштво, мечување, фрлање копје, фрлање дискови, куглање, кошарка, одбојка, пинг-понг, пливање и др. Бројот на дисциплини постојано се дополнува.

На игрите во Стоук Мандевил од Југославија учествувал само Радомир Стаменковиќ од Белград. На натпреварите во 1954, 1955 и 1956 година, тој ги освоил првите места и златните медали во пливање трипати по ред.

За првпат, тим од 21 параплегичар од Југославија учествувал на четвртите Параолимписки игри во 1976 година во Хајделберг. Освоиле четири медали: Петар Ситар 60м спринт во инвалидска количка, златен медал, Милка Милинковиќ 60м спринт во инвалидска количка, сребрен медал и бронзен медал во фрлање копје и Јожа Окорен во фрлање дискови, бронзен медал.

Првите зимски параолимписки игри се одржале во 1976 година во Шведска.

Летни игри

	Летни параолимписки игри
Година	Игри	Град домаќин	Земја
Летни параолимписки игри во 1960 година		Рим	Италија
Летни параолимписки игри во 1964 година		Токио	Јапонија
Летни параолимписки игри во 1968 година		Тел Авив	Израел
Летни параолимписки игри во 1972 година		Хајделберг	Западна Германија
Летни параолимписки игри во 1976 година		Торонто	Канада
Летни параолимписки игри во 1980 година		Арнем	Холандија
Летни параолимписки игри во 1984 година		Стоук Мендевил Њујорк	Обединето Кралство  САД
Летни параолимписки игри во 1988 година		Сеул	Јужна Кореја
Летни параолимписки игри во 1992 година		Барселона	Шпанија
Летни параолимписки игри во 1996 година		Атланта	САД
Летни параолимписки игри во 2000 година		Сиднеј	Австралија
Летни параолимписки игри 2004 година		Атина	Грција
Летни параолимписки игри во 2008 година		Пекинг	Кина
Летни параолимписки игри 2012 година		Лондон	Обединето Кралство
Летни параолимписки игри во 2016 година		Рио де Жанеиро	Бразил

Летни спортови

Голман на Параолимписките игри 2004 година во Атина.

• Стреличарство
• Параолимписка атлетика
• Куглање
• Велосипедизам
• Јавање коњ
• Фудбал со 5 играчи на секоја страна
• Фудбал со 7 играчи на секоја страна
• Голбал
• Џудо
• Кревање товар
• Веслање
• Едрење
• Стрелаштво
• Пливање
• Пинг Понг
• Одбојка
• Кошарка во инвалидски колички
• Мечување во инвалидска количка
• Рагби во инвалидска количка
• Тенис во инвалидска количка

Зимски игри

	Зимски параолимписки игри
Година	Игри	Град домаќин	Земја
Зимски параолимписки игри во 1976 година		Ерншелдсвик	Шведска
Зимски параолимписки игри во 1980 година		Гило	Норвешка
Зимски параолимписки игри во 1984 година		Инсбрук	Австрија
Зимски параолимписки игри во 1988 година		Инсбрук	Австрија
Зимски параолимписки игри во 1992 година		Албервил	Франција
Зимски параолимписки игри во 1994 година		Лилехамер	Норвешка
Зимски параолимписки игри во 1998 година		Нагано	Јапонија
Зимски параолимписки игри во 2002 година		Солт Лејк Сити	САД
Зимски параолимписки игри во 2006 година		Торино	Италија
Зимска параолимпијада 2010 година		Ванкувер	Канада
Зимски параолимписки игри во 2014 година		Сочи	Русија

Зимски спортови

Хокеј на санка

• Алпско скијање
• Хокеј на санка
• Нордиско скијање
  • Биатлон
  • Скијање во крос-кантри
• Карлинг во инвалидска количка

Литература

• В. Божиновиќ: Спортски игри на параплегичари во Стоук Мандевил, Белград 1954 година.
• М. Стевановиќ и М. Нечиќ: Спорт и рекреација во рехабилитација на инвалида, Београд 1969 година.