സാന്തോസൈലം

മരങ്ങളും കുറ്റിച്ചെടികളും ഉൾപ്പെടെ റൂട്ടേസീ സസ്യകുടുംബത്തിലെ 250 -ഓളം സ്പീഷിസുകൾ ഉൾപ്പെടുന്ന ഒരു ജനുസാണ് സാന്തോസൈലം (Zanthoxylum). ലോകത്തെല്ലായിടത്തും ഉഷ്ണ-മിതോഷ്ണ മേഖലകളിൽ കാണുന്നുണ്ട്. പലമരങ്ങളുടേയും കാതലിനു മഞ്ഞനിറമാണ് അതിൽനിന്നാണ് ജനുസിന് ഈ പേരു വന്നതും. ^[2] പല സ്പീഷിസിന്റെയും ഫലങ്ങൾ മസാലയായി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്, ബോൺസായി മരങ്ങളാക്കി വളർത്താനും പലതും ഉപയോഗിക്കുന്നു. തൊലി പല്ലുവേദനയ്ക്കും വാതത്തിനും കോളിക്കിനും ഔഷധമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.^[3]

സാന്തോസൈലം
മുള്ളിലത്തിന്റെ തടി
Scientific classification
Kingdom:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Rosids
Order:	Sapindales
Family:	Rutaceae
Subfamily:	Toddalioideae
Genus:	Zanthoxylum L.
Type species
Zanthoxylum americanum Mill.[1]
Species
About 250, see text.
Synonyms
Fagara L. Ochroxylum Schreb. Xanthoxylum Mill.

തെരഞ്ഞെടുത്ത സ്പീഷിസുകൾ

സാന്തോസൈലം ക്ലാവ-ഹെർക്കുലീസ്

സാന്തോസൈലം പിപ്പെരിറ്റം

സാന്തോസൈലം സിമുലൻസ്

• Zanthoxylum acanthopodium DC. – Andaliman; Chinese: 刺花椒 (ci hua jiao^[4])
• Zanthoxylum ailanthoides Sieb. & Zucc. – Chinese: 椿叶花椒 (chun ye hua jiao),^[4] 越椒 (yue-jiao),^[5] 食茱萸 (shi zhu yu);^[6][7] ജാപ്പനീസ്: カラスザンショウkarasu-zanshō.

(syn. Fagara ailanthoides (Sieb. & Zucc.) Engler^[5])

• Zanthoxylum alatum Roxb. – Winged prickly ash.

(cf. syn under Z.armatum)

• Zanthoxylum albuquerquei D.R.Simpson (Peru)
• Zanthoxylum americanum Mill. – Toothache Tree, Northern prickly ash (Eastern and Central United States)
• Zanthoxylum armatum DC. – Bamboo-leaf prickly ash; Chinese: 竹叶花椒 (zhu ye hua jiao),^[4] 竹葉(花)椒(zhu-ye-(hua)-jiao, "bamboo-leaved Z."),^[5] 狗椒 (gou-jia "dog Z."),^[5]

(syn. Z. planispinum Sieb. & Zucc.; Z. alatum sensu Forbes & Hemsley, Rehder & Wilson, non Roxburgh; Z. alatum var. planispinum Rehder & Wilson^[5])

• Zanthoxylum atchoum (Aké Assi) Waterman (Côte d'Ivoire)
• Zanthoxylum beecheyanum
• Zanthoxylum belizense Lundell (Central America)
• Zanthoxylum bifoliolatum Leonard – Maricao prickly ash
• Zanthoxylum brachyacanthum F.Muell. – Thorny Yellowwood (Australia)
• Zanthoxylum bungeanum Maxim. – Northern China peppercorn;^[5] Chinese: 花椒(hua jiao)^[4][5]
• Zanthoxylum buesgenii
• Zanthoxylum capense (Thunb.) Harv.
• Zanthoxylum caribaeum Lam. – Yellow prickly ash
• Zanthoxylum chevalieri Waterman (Ghana)
• Zanthoxylum clava-herculis L. – Hercules club, Southern prickly ash (southeastern United States)
• Zanthoxylum coco Gillies ex Hook. & Arn. – Coco, Smelly Sauco (Argentina, Bolivia)
• Zanthoxylum coreanum Nakai – Korean Lime Tree
• Zanthoxylum coriaceum – Biscayne prickly ash
• Zanthoxylum davyi Waterman
• Zanthoxylum delagoense Waterman (Mozambique)
• Zanthoxylum deremense (Engl.) Kokwaro (Malawi, Tanzania)
• Zanthoxylum dipetalum H.Mann – Kāwaʻu (Hawaii)
• Zanthoxylum fagara (L.) Sarg. – Lime prickly ash (Neotropics)
• Zanthoxylum ferrugineum J.D.Smith (Central America)
• Zanthoxylum flavum Vahl – West Indian Satinwood (Caribbean)
• Zanthoxylum gentlei Lundell (Belize, Guatemala, Honduras)
• Zanthoxylum harrisii P.Wilson ex Britton (Jamaica)
• Zanthoxylum hartii (Krug & Urb.) P.Wilson (Jamaica)
• Zanthoxylum hawaiiense Hillebr. – Aʻe, Hawaiiʻi prickly ash (Hawaii)
• Zanthoxylum heterophyllum (Lam.) Smith (Mauritius, Réunion)
• Zanthoxylum hirsutum Buckley – Texas Hercules club
• Zanthoxylum holtzianum (Engl.) Waterm. (Tanzania)
• Zanthoxylum humile Waterm.
• Zanthoxylum hyemale A.St.-Hil.
• Zanthoxylum integrifoliolum (Merr.) Merr. (The Philippines, Taiwan)
• Zanthoxylum kauaense A.Gray – Aʻe, Kauaʻi prickly ash (Hawaii)
• Zanthoxylum leprieurii Guill. & Perr.
• Zanthoxylum limonella Alston – Makhwaen (Thai: มะแขว่น)^[8]
• Zanthoxylum lindense (Engl.) Kokwaro (Tanzania)
• Zanthoxylum martinicense (Lam.) DC. – White prickly ash
• Zanthoxylum monophyllum (Lam.) P.Wilson – Yellow Prickle
• Zanthoxylum nadeaudii Drake (French Polynesia)
• Zanthoxylum negrilense Fawc. & Rendle (Jamaica)
• Zanthoxylum nitidum (Roxb.) DC. – Shining prickly ash; Chinese: 两面针(liang mian zhen "both side needles")^[4]
• Zanthoxylum oahuense Hillebr. – Aʻe, Oʻahu Prickly ash (Island of Oʻahu in Hawaii)
• Zanthoxylum ocumarense (Pittier) Steyerm.
• Zanthoxylum ovatifoliolatum Finkelstein
• Zanthoxylum naranjillo Griseb. – Naranjillo
• Zanthoxylum panamense P.Wilson (Honduras, Costa Rica, Panama)
• Zanthoxylum paniculatum (Rodrigues)^[9]
• Zanthoxylum parvum Shinners – Tickletongue
• Zanthoxylum pinnatum
• Zanthoxylum piperitum (L.) DC. – Japanese Pepper Tree, Japan Pepper, Sanshō; ജാപ്പനീസ്: 山椒(サンショウ)sanshō; Korean: 초피나무(chopi-namu)
• Zanthoxylum planispinum Siebold & Zucc. → Z. armatum
• Zanthoxylum procerum Donn Sm. (Central America)
• Zanthoxylum psammophilum (Aké Assi) Waterman (Côte d'Ivoire)
• Zanthoxylum punctatum Vahl – Dotted prickly ash
• Zanthoxylum rhetsa (Roxb.) DC. – Chirphal, Teppal, Tirphal, Indian Pepper^[10]
• Zanthoxylum rhoifolium Lam.
• Zanthoxylum schinifolium Siebold & Zucc. – Mastic-leaved prickly ash; Wild Zanthoxylum;^[5] Chinese: 香椒子 (xiang-jiao-zi "aromatic Z."),^[5] 青花椒 (qing-hua-jiao "green Z.");^[4][5] ജാപ്പനീസ്: イヌザンショウ (inu-zanshō);^[11] Korean: 산초나무(山椒__; sancho-namu)

(syn. Fagara mantchurica (J.Benn. ex Daniell) Honda, F. schinifolia (Seib. & Zucc.) Engl.)^[11]

• Zanthoxylum simulans Hance – Chinese prickly ash, Sichuan pepper, Sichuan Zanthoxylum,^[5] Sichuan peppercorn;^[5] Chinese: 野花椒 (ye hua jiao),^[4] 川椒 (chuan-jiao, lit. "Sichuan pepper"^[5])(Eastern China, Taiwan)
• Zanthoxylum spinifex (Jacq.) DC. – Niaragato
• Zanthoxylum thomasianum (Krug & Urb.) P.Wilson – St. Thomas prickly ash (Puerto Rico, British Virgin Islands, United States Virgin Islands)^[12][13][14]
• Zanthoxylum zanthoxyloides (Lam.) Zepern. & Timler, 1981; Senegal pricky ash

നേരത്തേ ഇതിൽ പെടുത്തിയിരുന്നവ

• Eleutherococcus trifoliatus (L.) S.Y.Hu (as Z. trifoliatum L.)
• Melicope lunu-ankenda (Gaertn.) T.G.Hartley (as Z. roxburghianum Cham.)
• Melicope pteleifolia (Champ. ex Benth.) T.G.Hartley (as Z. pteleifolium Champ. ex Benth.)^[14]

പേരുവന്ന വഴി

പുരാതന ഗ്രീക്കിൽ ξανθός (xanthos), എന്നാൽ മഞ്ഞ എന്നും  ξύλον (xylon) എന്നാൽ മരം എന്നും ആണ് അർത്ഥം. ഈ മരങ്ങളുടേ വേരിൽ നിന്നും ഒരു മഞ്ഞ നിറം വേർതിരിച്ചിരുന്നു.^{[15] [16]}

ഉപയോഗങ്ങൾ

ഈ ജനുസിലെ മ്പ്[അല മരങ്ങളും ബോൺസായി ആക്കിമാറ്റാൻ ഉത്തമമാണ്. മുറിക്കുള്ളിലും ഇവയെ വളർത്താൻ എളുപ്പമാണ്.

ഭക്ഷ്യോപയോഗം

പല സ്പീഷിസുകളിൽ നിന്നും മസാലയ്ക്ക് യോഗ്യമായ വസ്തുക്കൾ ഉണ്ടാക്കാറുണ്ട്. സാന്തോസൈലം പിപെറ്റത്തിന്റെ കുരുക്കൾ പൊടിച്ചണ് സിചുവാൻ പെപ്പർ ഉണ്ടാക്കുന്നത്.^[17] മഹരാഷ്ട്ര, കർണ്ണാടകം, ഗോവ എന്നിവിടങ്ങളിൽ മുള്ളിലവിന്റെ കായകൾ വെയിലത്ത് ഉണങ്ങി കറിമസാലയായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. മഴക്കാലത്ത് ഉണ്ടാകുന്നതിനാൽ ഈ കായകൾ ആ സമയത്തുതന്നെയുള്ള കൃഷ്ണജന്മാഷ്ടമിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുണ്ട്.^[18]

ഭക്ഷണങ്ങളിൽ ചേർക്കാൻ നേപാൾ, സിക്കിം, ഡാർജിലിംഗ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഇത് ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്..

രാസപരമായ സവിശേഷതകൾ

സാന്തോസൈലത്തിലെ ചെടികളിൽ സെസാമിൻ (sesamin) എന്നൊരു നിറം അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്.

പരിസ്ഥിതി

പല ശലഭകുടുംബത്തിലെ അംഗങ്ങളും ഈ സ്പീഷിസിലെ ചെടികളുടെ ഇലകൾ ഭക്ഷണമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.