2024 оны Зуны Олимп
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
2024 оны Зуны Олимп,[b] албан ёсоор Зуны Олимпын XXXIII наадам[c] нь Франц улсад 2024 оны 7-р сарын 26-нд албан ёсны нээлтээ хийсэн бөгөөд 2024 оны 7-р сарын 24-өөс 8-р сарын 11-ний хооронд зохион байгуулагдсан олон улсын хамгийн том спортын арга хэмжээ юм. Зохион байгуулагч хот нь Парис бөгөөд эх газрын Франц даяар тархсан нэмэлт 16 газарт, Францын Полинезийн Таитид нэг дэд газарт зохион байгуулагдсан байна.[4]
2017 оны 9-р сарын 13-нд Перу улсын Лима хотод болсон ОУОХ-ны 131-р чуулганаар Парис хот зуны Олимп зохион байгуулах эрхээ авсан. Олон хотууд нэрээ татсаны дараа Парис, Лос-Анжелес хотууд шигимгдэж үлдсэн тул Олон Улсын Олимпын Хороо (ОУОХ) 2024, 2028 оны Зуны Олимпын наадмыг үлдсэн хоёр нэр дэвшигч хотод нэгэн зэрэг олгох үйл явцыг баталсан; хоёр саналын аль алийг нь өндөр техникийн төлөвлөгөө, одоо байгаа болон түр зуурын байгууламжуудыг ашиглах шинэлэг арга барилыг дээд зэргээр үнэлсэн. Өмнө нь 1900, 1924 онд зохион байгуулж байсан Парис хот зуны олимпыг гурван удаа зохион байгуулсан хоёр дахь хот болсон (1908, 1948, 2012 оны олимпын наадмыг зохион байгуулсан Лондоны дараа).[5][6] 2020 оны наадам COVID-19 цар тахлын улмаас 2021 он хүртэл хойшлогдсоны дараа Зуны наадам уламжлалт дөрвөн жил үргэлжилдэг олимпын мөчлөг рүү буцаж орсон байна.
Парис 2024-т брейк бүжиг анх удаа олимпын төрөл болох бөгөөд[7] ОУОХ-ны ерөнхийлөгч Томас Бахын үед зохиогдсон сүүлчийн Олимпын наадам болно.[8] 2024 оны наадмыг зохион байгуулахад 9 тэрбум евро зарцуулагдах төсөвтэй байв.[9][10][11] Нээлтийн ёслолыг орчин үеийн Олимпын түүхэнд анх удаа цэнгэлдэх хүрээлэнгээс гадуур ил талбайд зохион байгуулж, тамирчдыг Сена мөрний дагуу завиар жагсаасан. 2024 оны Парисын Олимп нь эрэгтэй, эмэгтэй тамирчдын тоо тэнцүү, хүйсийн тэгш байдлыг бүрэн хангасан түүхэн дэх анхны олимп байв.[12]
Америкийн Нэгдсэн Улс 40 алтан медаль, нийт 126 медальтайгаар дөрөв дэх удаагаа медалийн хүснэгтийг тэргүүлэв.[13] Хятад алтан медалийн тоогоор (40) АНУ-тай тэнцэж, нийт 91 медальтайгаар хоёрдугаар байрт оржээ. Энэ нь түүхэндээ хамгийн амжилттай хоёр улсын дунд алтан медалийн тоо тэнцсэн анхны тохиолдол юм.[14] Япон 20 алтан медальтайгаар гуравдугаар байр, медалийн нийлбэр дүнгээр зургаадугаар байрт оржээ. Австрали 18 алтан медальтайгаар дөрөвдүгээр байр, медалийн нийлбэр дүнгээр тавдугаар байрт оржээ. Зохион байгуулагч Франц 16 алт, нийт 64 медальтайгаар тавдугаар байрт оржээ. Доминика, Сент-Люси, Кабо-Верде, Албани улсууд анхны олимпын медалиа хүртэж, эхний хоёр нь хоёулаа алт, Ботсвана, Гватемал мөн түүхэн дэх анхны алтан медалиа хүртэв. Парисын Олимпын наадам тасалбар борлуулалтаараа бүх цаг үеийн дээд амжилтыг эвдсэн бөгөөд тус наадам 9,556,792 тасалбар борлуулсан байна (2024 оны Парисын Паралимпыг нийлүүлвэл 12,132,647 тасалбар борлуулсан).[15]
Remove ads
Зохион байгуулах хотыг сонгох үйл явц
Зохион байгуулах санал гаргасан зургаан хот нь Парис, Хамбург, Бостон, Будапешт, Ром болон Лос-Анжелес юм. Саналыг эргүүлэн татах, улс төрийн тодорхойгүй байдал, зардлаа таслан зогсоох зэрэг шалтгаанаар үйл явц удааширсан. Бостон АНУ-ын албан ёсны тендерт Лос-Анжелес, Сан-Франциско, Вашингтоныг гүйцэж түрүүлсэн. 2015 оны 7 сарын 27-нд Бостон болон АНУ-ын Олимпын Хороо нь Бостоны наадмыг зохион байгуулах хүсэлтийг цуцлахаар харилцан тохиролцсон. Хамбург 2015 оны 11 сарын 29-нд бүх нийтийн санал асуулга явуулсны дараа саналаа цуцалсан.[16] Ром 2016 оны 9 сарын 21-нд санхүүгийн хүндрэлтэй гэж үзэн саналаа буцаасан.[17] Будапешт 2017 оны 2 сарын 22-нд саналын эсрэг өргөдөл гаргасан хүний гарын үсэг бүх нийтийн санал асуулга явуулахад шаардагдахаас илүү цугларсан улмаас саналаа буцаасан.[18][19][20]
ОУОХ-ны Гүйцэтгэх зөвлөл 2017 оны 6 сарын 9-нд Швейцарийн Лозанн хотод хуралдаж, 2024, 2028 оны зохион байгуулах хотыг сонгох үйл явцыг хэлэлцсэн.[21][22] Олон Улсын Олимпын Хорооноос 2024, 2028 оны олимпыг зохион байгуулах хотуудыг 2017 онд нэгэн зэрэг сонгохыг албан ёсоор санал болгосныг ОУОХ-ны ээлжит бус чуулган 2017 оны 7 сарын 11-ний өдөр Лозанн хотод баталсан.[22] ОУОХ 2024, 2028 онд зохион байгуулагдах наадмыг аль хотод зохион байгуулах, нэгэн зэрэг зохион байгуулах хотуудыг сонгох боломжтой эсэхийг хэлэлцэхээр ОУОХ-той 2024 оны Лос-Анжелес 2024, Парис 2024 оны сонгон шалгаруулалтын хороод уулзсан.[23]
Хоёр наадмыг зэрэг олгох шийдвэр гаргасны дараа Парис 2024 оны зохион байгуулагчаар тодорсон. 2017 оны 7-р сарын 31-нд ОУОХ Лос-Анжелесийг 2028 оны цорын ганц нэр дэвшигчээр зарлаж,[24][25] Парис хотыг 2024 оны зохион байгуулагчаар баталгаажуулах боломжтой болгосон. Хоёр шийдвэрийг 2017 оны 9 сарын 13-нд болсон ОУОХ-ны 131-р чуулганаар баталсан.[26]
Зохион байгуулах хотын сонгууль
2017 оны 9-р сарын 13-нд Перу улсын Лимад болсон ОУОХ-ны 131-р чуулганаар Парис хотыг зохион байгуулах хотоор сонгосон. Францын ОУОХ-ны гишүүн Гай Дрю, Тони Эстанге нар Олимпын дүрмийн дагуу санал өгөх эрхгүй байв.[27][28]
Remove ads
Хөгжүүлэлт ба бэлтгэл ажил
Байгууламжууд
Хойд Парис Арена болон Villepinte PMC Range
Парк де Пренс
Ролан Гаррос
Ролан Гаррос
Берси Арена
Парис Экспо Порт де Версаль
Dôme de Paris
Dôme de Paris
Ле Бурже
Их ордон
Les Invalides
Стад де Франс
Парисын усан спортын төв
Парисын усан спортын төв
Адидас Арена
Парисын Ла Дефенс Арена
Ив-дю-Мануар
Парисын бүс дэх байгууламжуудын байршил
Олимпын ихэнх арга хэмжээ Парис хот болон түүний нийслэлд болох бөгөөд хөрш зэргэлдээх Сен-Дени, Ле Бурже, Нантер, Версаль, Вер-сюр-Марн зэрэг хотуудад болсон.[29][30]
Сагсан бөмбөгийн урьдчилсан болон гандболын шигшээ тоглолтууд зохион байгуулагч хотоос 225 км зайд орших Лилль хотод болно; дарвуулт завины болон зарим хөлбөмбөгийн тэмцээн зохион байгуулагч хотоос 777 км зайд орших Газар дундын тэнгисийн боомт Марсель хотод болно; энэ үед серфингийн тэмцээн зохион байгуулагч хот болох Парисаас 15,716 км зайд орших далайн чанад дахь Францын Полинезийн Теахупоо тосгонд болох төлөвтэй байна. Хөлбөмбөгийг мөн Бордо, Десин-Шарпье (Лион), Нант, Ницца, Сент-Этьен зэрэг өөр таван хотод зохион байгуулав.
Том Парис
_-_2024-08-02_-_138.jpg)
_-_2024-07-28_-_68.jpg)
Төв Парис
_-_2024-08-07_-_2.jpg)
_-_2024-07-30_-_1.jpg)
.jpg)
Версалийн бүс
_-_2024-07-28_-_97.jpg)
Гадны газрууд
Тэмцээний бус
Медаль
Парис 2024 оны Олимпыг зохион байгуулах хорооны ерөнхийлөгч Тони Эстанге 2024 оны 2 сард болох Олимп, Паралимпын медалийг танилцуулсан бөгөөд нүүрэн талд нь Эйфелийн цамхгийн анхны бүтээн байгуулалтаас авсан төмрийн сэгээр хийсэн тоглоомын логог сийлсэн зургаан өнцөгт хэлбэртэй тэмдэгтүүд байв.[41] Ойролцоогоор 5,084 медалийг Францын Монне де Пари дархны үйлдвэр үйлдвэрлэх бөгөөд Парис хотод байрладаг Шоме хэмээх тансаг үнэт эдлэлийн компани зохион бүтээжээ.[42]
Медалийн ар талд 1896 онд орчин үеийн анхны олимпыг зохион байгуулсан Панатинаикос цэнгэлдэх хүрээлэнд Грекийн ялалтын бурхан Никаг дүрсэлсэн байна. Парфенон болон Эйфелийн цамхаг мөн медалийн хоёр талд арын дэвсгэр дээр харагдаж байна.[43] Медаль тус бүр 455-529 грамм жинтэй, 85 мм диаметртэй, 9.2 мм зузаантай.[44] Алтан медалийг 98.8 хувийн мөнгө, 1.13 хувийн алтаар хийсэн бол хүрэл медалийг зэс, цайр, цагаан тугалга зэргээр хийсэн.[45]
Аюулгүй байдал
Франц улс Европол болон Их Британийн Дотоод хэргийн яамтай Наадмын үеэр аюулгүй байдлыг бэхжүүлэх, "үйл ажиллагааны мэдээлэл солилцох, олон улсын хууль сахиулах хамтын ажиллагааг хөнгөвчлөх" талаар тохиролцоонд хүрсэн.[46] Хэлэлцээрт жижиг завь сувгийг хууль бусаар гатлахаас сэргийлэхийн тулд олон тооны нисгэгчгүй онгоц, далайн саадыг байрлуулах төлөвлөгөө багтсан байна.[47] Британийн Арми агаарын аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор Starstreak-ийн газар-агаар ангиллын пуужингийн нэгжүүдийг байрлуулах замаар дэмжлэг үзүүлэх болно.[48] Наадмын бэлтгэлийг хангахын тулд Парисын цагдаа нар Стад де Франс цэнгэлдэхэд 2023 оны Регбигийн ДАШТ-д бэлтгэж байгаатай адил тэсрэх бөмбөг устгах ангидаа хяналт шалгалт, сургуулилт хийжээ.[49]
Катарын Эмир Шейх Тамим бин Хамад Аль-Танигийн Францад хийсэн айлчлалын хүрээнд хоёр улсын хооронд Олимпын аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр хэд хэдэн гэрээ хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан.[50] Аюулгүй байдлын чухал шаардлага болон терроризмын эсрэг арга хэмжээнд бэлтгэхийн тулд Польш улс наадмын аюулгүй байдлыг хангахад чиглэсэн олон улсын хүчин чармайлтыг дэмжихийн тулд аюулгүй байдлын цэргүүд, тэр дундаа үнэрч нохойг оролцуулахаа амлав.[51][52] Катарын Дотоод хэргийн сайд, Лехвиягийн командлагч (Катарын Аюулгүй байдлын хүчин) 2024 оны 4 сарын 3-ны өдөр хуралдаж, Олимпын өмнөх аюулгүй байдлын ажиллагааны талаар хэлэлцсэн бөгөөд үүнд Нассер Аль-Хелайфи, Шейх Жассим бин Мансур Аль Тани зэрэг албаны хүмүүс болон аюулгүй байдлын удирдагчид оролцов.[53] Нээлтийн ёслол болохоос долоо хоногийн өмнө 2024 оны 7 сарын 16-нд Лехвия Парист ирсэн гэж мэдээлсэн.[54]
Парисын олимпын нээлтийн өмнөх долоо хоногт АНУ (ЛАЦГ[55]/ЛАШХ[56]/НЙЦГ[57]/ФТЦХ-ээр[58] дамжуулан), АНЭУ,[59] Бельги,[60] Бразил,[61] Герман (Холбооны цагдаа[62][63]/ХРВ-ийн цагдаагаар[64]),[65] Дани,[66] Ирланд,[67] Испани (ҮЦК/ИХ-аар дамжуулан),[68] Итали,[69] Их Британи,[49] Канад (КХМЦ/ОМЦ/КХЦА-аар дамжуулан),[70][71][72] Кипр,[73] Люксембург,[74] Марокко,[75] Нидерланд,[76] Норвеги,[71] Өмнөд Солонгос,[77][78] Польш,[79] Португал,[80] Словак,[81] Финланд,[82] Чех,[83] Швед,[84] Энэтхэг,[85][86] Эстони,[87][88] зэрэг 40 гаруй улс Францын хамтрагчиддаа цагдаагийн тусламж үзүүлнэ.[89][90]
Аюулгүй байдлын асуудал нь Сена мөрний дагуу олон нийтийн арга хэмжээ болох нээлтийн ёслолын талаар зарласан төлөвлөгөөнд нөлөөлсөн; хүлээгдэж буй ирц 600,000-аас 300,000 болж хоёр дахин буурч, зөвхөн урилгаар үнэ төлбөргүй үзэх боломжийг мөн төлөвлөв. 2024 оны 4 сард Исламын улс бүлэглэл Крокус Сити Холлын халдлагын хариуцлагыг өөртөө хүлээж, УЕФА-гийн Аваргуудын лигийн шөвгийн наймд хэд хэдэн удаа заналхийлсний дараа Францын Ерөнхийлөгч Эмманюэл Макрон шаардлагатай бол нээлтийн ёслолыг хойшлуулж, дахин зохион байгуулж болно гэж мэдэгдсэн.[91][92][93] Францын эрх баригчид Наадмын өмнөхөн Парисын гудамжинд ойролцоогоор 75,000 цагдаа, цэргийн албан хаагчдыг байрлуулжээ.[94]
Наадам дууссаны дараа терроризмын эсрэг үндэсний прокурор Оливье Кристен Францын эрх баригчид Олимп, Паралимпын наадамд халдлага үйлдэх гэсэн гурван террорист төлөвлөгөөг таслан зогсоож, таван сэжигтнийг баривчилсан гэж мэдэгдэв.[95]
Хоол хүнс
2024 оны наадмын байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөлөл, уур амьсгалын ул мөрийг багасгахын тулд,[96] олимпын байгууламжууд 2012 онд Лондон, 2016 онд Риод байснаас хоёр дахин илүү ургамлын гаралтай хоолоор үйлчилсэн.[97] Цэсний 30 хувийг ургамлын гаралтай болгохын тулд махаар хийсэн биш харин цагаан хоолтны тахианы наггетс, цагаан хоолтны хот-дог өгөх болно.[98] Үзэгчдэд зориулсан газруудад дунджаар гуравны хоёр нь ургамлын гаралтай хоолоор үйлчилсэн. Скейтборд, брейк бүжгийн болон BMX тэмцээнийг зохион байгуулсан газар болох Эв нэгдлийн талбайд зөвхөн ургамлын гаралтай хоолоор үйлчлэв. Хөлбөмбөгийн цэнгэлдэх хүрээлэнгийн 40% нь ургамлын гаралтай хоолоор үйлчлэв. Олимпын тосгонд тамирчдад өгдөг хоолны 30 орчим хувь нь ургамлын гаралтай байсан.[99]
Наадамд ойролцоогоор 13 сая хоол;[96] өдөр бүр 40,000 орчим хоол өгөх бол тэд нараас 1200 нь Мишелин одтой байв.[98] Өдөр бүр нарийн боовны газар шинэ багет болон бусад талхыг жигнэж бэлдсэн.[100] Наадамд зориулан дэлхийн хоолыг онцлох зорилготой 3,500 хүний суудалтай зоогийн газар байгуулсан. Их Британийн баг цэсэнд каша нэмэхийг хүссэн бол Өмнөд Солонгосын баг кимчи хүссэн байна.[98]
Наадмын турш Олимпын тосгон дахь тамирчид болон өрсөлдөгчид өндөг, шарсан мах зэрэг зарим хоол хүнс дутагдаж байгаа талаар гомдоллосон.[101][102] Британийн тамирчид түүхий махаар үйлчилж байна гэж гомдоллож, хоол хүнсний асуудлаас болж тэдний олонх нь Олимпын тосгоны хоолны газруудаас зайлсхийж, өөр газар хооллоход хүргэсэн; Британийн Олимпын холбоо Олимпын тосгоны гадна байрлах газарт Британийн тамирчдын хоол тэжээлийг хариуцахаар тогооч нараа нисгэжээ.[103][104][105][106]
Агааржуулалт
Наадмын өмнөхөн Олимпын тосгон агааржуулагчгүй байхыг зарласан; байгаль орчныг хамгаалах хэмжүүрийн хувьд барилга байгууламжууд доторх температурыг гаднаасаа 6 °C илүү сэрүүн байлгахын тулд газрын гүний дулааны байгалийн хөргөлтийн системийг ашиглах болно.[107] Үүнийг дараа Герман, Грек, Дани, Их Британи, Итали, Канад, Япон зэрэг олон багууд Наадамд өөрсдийн агааржуулагч төхөөрөмжөө нийлүүлэхээр шийджээ.[108] Уганда зэрэг ядуу буурай орны олимпын төлөөлөгчид тамирчдаа агааржуулагчаар хангаж чадахгүй байна гэж гомдолложээ.[109]
Тээвэрлэлт
500 сая еврогийн хөрөнгө оруулалтыг[110] Парисын метроны өргөтгөл, 60 км дугуйн шинэ зам зэрэгт зориулж тээврийг сайжруулахад зориулжээ.[111][112] Парист ирсэн жуулчид наадмын үеэр нийтийн тээврээр энгийн 2,15 еврогийн оронд 4 еврогийн илүү өндөр үнэ төлнө. Энэ нь наадмын үеэр нийтийн тээврийн үйлчилгээний давтамж, цагийн нэмэгдлийн төлбөрийг төлөх бөгөөд үйлчилгээний үнэ дунджаар 15%-иар нэмэгдэнэ.[110][113] Өмнөх наадмын нэгэн адил тамирчид, албаны хүмүүс болон хэвлэл мэдээллийнхэнд найдвартай аялах хугацааг баталгаажуулахын тулд 185 километр замын хөдөлгөөний зурвасыг ашиглана.[114]
Сайн дурынхан
Парис-2024 Олимп, Паралимпын наадамд зориулсан сайн дурынхны платформ 2023 оны 3 сард олон нийтэд нээлттэй болсон. Энэхүү наадамд дэлхий даяар 45,000 сайн дурын ажилтан элсүүлэх төлөвтэй байсан.[115] Бүртгэл 2023 оны 5 сарын 3-нд дууссаны дараа Парисын Зохион байгуулах хороонд 300,000 гаруй өргөдөл ирүүлсэн нь өмнөх хоёр олимпод оролцох хүсэлт гаргагчдын тооноос давсан байна.[116] Өргөдөл гаргагчдад 2023 оны 9 сараас 12 сарын хооронд өргөдлийн үр дүнгийн талаар мэдэгдэв.[117] Аюулгүй байдлын үүднээс 800 гаруй өргөдөл гаргагчийг хассан бөгөөд тэдгээрийн 15 нь Fiche S гэсэн тэмдэгтэй байв.[118]
Бамбарын буухиа
.jpg)
Олимпын бамбарыг 4-р сарын 16-нд Грекийн Олимпод наадам эхлэхээс 100 хоногийн өмнө Олимпын галыг асааснаар эхэлсэн юм. Грекийн сэлүүрт завины тамирчин Стефанос Дускос анхны бамбар зөөгч байсан бөгөөд усанд сэлэгч Лор Маноду Францын анхны бамбар зөөгч байсан.[119][120] Тэрээр мөн усанд сэлэгч Флоран Маноду (түүний дүү), паратриатлонч Мона Францис, пара тамирчин Димитри Паваде нартай хамт бамбарыг буухиалах дөрвөн ахмадын нэгээр сонгогджээ.[121][122] Бамбарын буухиа 10,000 бамбар зөөгчтэй байх бөгөөд Францын 65 нутаг дэвсгэрийн 400 гаруй суурингаар зочлох төлөвтэй байна.[119] 5 сарын 18-нд Шинэ Каледони дахь буухианы хэсэг нийгэмлэгт эмх замбараагүй байдал үүссэний улмаас цуцлагдсан гэж мэдээлсэн.[123]
Тасалбар
Тоглолтын 10 сая тасалбараас 9.5 сая нь зарагдсан. Хэд хэдэн спортын төрөлд дээд амжилт тогтоосон байна.[124]
Remove ads
Наадам
Нээлтийн ажиллагаа
_-_2024-08-07_-_18.jpg)
Нээлтийн ёслол 2024 оны 7 сарын 26-ны Төв Европын Зуны Цагаар 19:30 (Монголын цагаар 01:30) цагт эхэлсэн.[125] Тома Жоллигийн найруулсан[126][127][128] энэ удаагийн нээлт нь уламжлалт цэнгэлдэх хүрээлэнгийн гадна зохион байгуулагдсан анхны зуны Олимпын нээлт байсан; тамирчдын жагсаал Аустерлицийн гүүрээс Йенийн гүүр хүртэл Сена мөрний дагуу завины жагсаал хэлбэрээр явагдсан бөгөөд маршрутын дагуух янз бүрийн дурсгалт газруудад соёлын хэсгүүд явагдсан.[129] Ёслол нь Францын түүхэн дэх онцгой мөчүүдийг онцолж, хайр ба "хүн төрөлхтөн"-ийн ерөнхий сэдвээр онцлон тэмдэглэнэ гэж Жолли мэдэгдэв.[129] Дараа нь тамирчид Эйфелийн цамхгийн өмнөх Трокадерогийн цэцэрлэгт хүрээлэнд болсон албан ёсны протоколд оролцсон.[130] Ойролцоогоор 326,000 тасалбар Сена мөрний дагуух газруудаар үзэх зорилгоор зарагдсанаас 222,000 тасалбарыг наадмын сайн дурынхан, залуучууд, орлого багатай гэр бүлүүдэд тараасан байна.[131]
Ёслолын арга хэмжээнд Америкийн дуучин Лэди Гага,[132] Франц-Малийн дуучин Ая Накамура, хүнд металлын хамтлаг Гожира, сопрано Марина Виотти,[133] Аксел Сен-Сирел (Их Ордны дээр Францын төрийн дуулал "Ла Марсельезыг" дуулсан),[134] реппер Rim'K,[135] Филипп Катерин (Грекийн бурхан Дионисын дүрийг бүтээсэн), Жульетт Арманет, Софиан Памарт болон Селин Дион нар хөгжмийн үзүүлбэр үзүүлсэн.[133] Наадмыг ерөнхийлөгч Эмманюэл Макрон албан ёсоор нээсэн.[136] Гваделупын жүдоч Тедди Ринер, гүйлтийн тамирчин Мари-Жозе Перек нарын асаасан Олимпын тогоо нь 30 метр өндөр гели бөмбөрцөг бүхий халуун агаарын бөмбөлөг загвартай; шөнийн цагаар Тюйлри цэцэрлэгт хүрээлэнгийн дээгүүр агаарт хөвөх боломжтой. Анхны удаа тогоог шаталтаар гэрэлтүүлээгүй; дөлийг LED гэрэлтүүлгийн систем болон аэрозолийн усны тийрэлтэт онгоцоор дуурайлган хийв.[137]
Нээлтийн ёслол дээр нэг хэсэг сүүлчийн оройн зоогийг дуурайлгасан гэж маргаан дэгдээв. Зохион байгуулагчид маргаан гаргасандаа уучлалт гуйсан.[138] Олимпын Дэлхийн Номын Сан болон баримт шалгагчид энэ хэсэг нь Сүүлчийн зоогийн элэглэл байсан гэсэн тайлбарыг хожим үгүйсгэх болно. Мөн Олимпын далбааг буруу харуулж мандуулсан.[139][140]
Нээлтийн ёслолын өдөр Парист гэрэл тасарсан гэх мэдээлэл байсан ч мөн үгүйсгэсэн.[141]
Спорт
2024 оны Зуны Олимпын хөтөлбөрт нийт 48 төрлийг багтаасан 32 спортын 329 тэмцээн багтсан.[142] Үүнд 2016, 2020 онд зохиогдсон Олимпын 28 "үндсэн" спорт,[143] Парисын Зохион байгуулах хорооноос санал болгосон нэмэлт спортын 4 төрөл багтсан: брейк бүжиг, скейтбординг, спорт авиралт болон серфинг.[144][145][146] Хүндийн өргөлтөөс дөрвөн төрөл хасагдсан. Сэлүүрт завины төрөлд хоёр спринт төрөл хоёр слалом төрлөөр солигдож, нийт төрөл 16 болсон. Спорт авиралтын хувьд өмнөх "хосолсон" төрөл нь хурдан авиралт, боулдер-ба-өндөрт авиралт гэсэн хоёр тусдаа төрөлд хуваагдсан.[147]
Парис 2017 оны 8 сард зохион байгуулах саналаа тавьж байх үед Парисын Зохион байгуулах хороо 2024 онд өрсөлдөөнт цахим спортын арга хэмжээг зохион байгуулах боломжийн талаар ОУОХ болон мэргэжлийн цахим спортын байгууллагуудтай яриа хэлэлцээ хийх хүсэлтэй байгаагаа зарласан.[148][149] 2018 оны 7 сард ОУОХ 2024 оны Олимпод цахим спортыг харж үзэхгүй гэдгийг баталсан.[145] 2019 оны 6 сард болсон ОУОХ-ны 134-р чуулганаар Парисын Зохион байгуулах хорооноос санал болгож буй скейтбординг, спорт авиралт, серфинг зэрэг 2020 онд анх орсон гурван спортын төрөл болох брейк бүжиг гэсэн нэмэлт спортыг баталсан.[150][144][145][146]
2024 оны Парисын олимпод хэд хэдэн шинэ арга хэмжээ, хэлбэрийг нэвтрүүлсэн. "Олимпын Формула-1" гэгдсэн Formula Kite анхны удаагаа эрэгтэй, эмэгтэй төрөлтэй зохион байгуулагдсан.[151] Каяк кросс мөн дебютээ хийсэн бөгөөд дөрвөн тамирчин олон хаалгатай зам дээр өөр хоорондоо уралдсан нь Олимпын каноэ слаломын түүхэн дэх анхны уралдаан болсон юм. Спорт авиралт нь хурдны төрлөөс гадна боулдеринг болон өндөр авиралтын хосолсон төрөлд хуваагдан шинэ хэлбэрээр эргэн ирсэн. Токиод нээлтээ хийсэн 3х3 сагсан бөмбөгийн төрөл 8 сарын 5-нд Эв нэгдлийн талбайд болохоор товлогдсон шигшээ тоглолттой эргэн ирсэн. Спортын бусад төрлүүдэд орсон өөрчлөлтүүд гэвэл уран сайхны сэлэлтэд эрэгтэйчүүдийн төрөл, боксын төрөлд эмэгтэйчүүдийн шинэ жингийн ангилал болон хөнгөн атлетикийн хөнгөн атлетикийн марафон алхалтын холимог буухиа гүйлт нэмэгдсэн юм.[152]
Бадминтон (5)
Байт харваа (5)
Бокс (13)
Бөх
- Сонгомол (6)
- Чөлөөт (12)
Брейк бүжиг (2)
Буудлага (15)
Волейбол
- Волейбол (2)
- Элсний волейбол (2)
Гандбол (2)
Гимнастик
- Спорт (14)
- Трамполин (2)
- Уран сайхны (2)
Гольф (2)
Далбаат завь (10)
Жүдо (15)
Зүлэгний хоккей (2)
Каноэ
- Слалом (6)
- Спринт (10)
Морин спорт
- Гурван төрөлт (2)
- Уран явдал (2)
- Харайлт (2)
Орчин үеийн таван төрөлт (2)
Регби-7 (2)
Сагсан бөмбөг
- Сагсан бөмбөг (2)
- 3×3 сагсан бөмбөг (2)
Серфинг (2)
Скейтбординг (4)
Спорт авиралт (4)
Сэлүүрт завь (14)
Теннис (5)
Триатлон (3)
Туялзуур сэлэм (12)
Тэквондо (8)
Унадаг дугуйн спорт
- Засмал замын уралдаан (4)
- BMX чөлөөт үзүүлбэр (2)
- BMX уралдаан (2)
- Налуу замын уралдаан (12)
- Уулын дугуй (2)
- Усан спорт
Хөлбөмбөг (2)
Хөнгөн атлетик (48)
Хүндийн өргөлт (10)
Ширээний теннис (5)
Өмнөх Олимпын медалийн дахин хуваарилалт
Баярын арга хэмжээнээс гадна Аваргуудын цэцэрлэгт хүрээлэнд 2000 он хүртэлх Олимпын медалийг дахин хуваарилах ёслолыг хийхээр төлөвлөсөн. ОУОХ-ны шинэ дүрэм, протоколын дагуу Бээжингийн 2022 оны Өвлийн Олимпын уран гулгалтын багийн төрлийн нэг медалийг дахин хуваарилах ёслол 8 сарын 7-нд болсон. Энэ нь анхны алтан медальт ОХУ-ын Камила Валиевагаас 2021 онд триметазидин илэрсэн нь тогтоогдсоны дараа хойшилсон анхны Олимпын медаль гардуулах ёслол байсан. 2024 оны 1 сард Спортын Арбитрын Шүүх допингийн эсрэг дүрэм зөрчсөн гэж үзэн Валиеваг 2021 оны 12 сарын 25-ны өдрөөс дөрвөн жилийн хугацаагаар хасч, улмаар Олон Улсын Тэшүүрийн Холбоо Валиевагийн оноог хасч, АНУ-ыг алт, Японыг мөнгөн медаль болгон ахиулсан.
ОУОХ-ны Медалийг дахин хуваарилах шинэ дүрмийн дагуу 2024 оны Зуны Олимпын наадмын үеэр алт, мөнгөн медалийг дахин хуваарилах ёслолын үеэр ОУОХ, ОУТХ болон АНУ, Японы Үндэсний Олимпын Хорооноос медаль гардуулах ёслолыг зохицуулсан. 2022 оны Олимпын дууг медаль гардуулах ёслолд ашигласан ч хоёр баг 2024 оны Олимпын үндэсний хувцастай байсан бөгөөд 2022 онд COVID-19 цар тахлын улмаас үзэгчдийн тоо цөөрсөн 2022 оны Өвлийн Олимпын наадмаас хойш анхны дүүрэн үзэгчтэй медаль гардуулах ёслол байсан юм.[153][154][155][156][157][158]
Хаалтын ёслол
Хаалтын ёслол 2024 оны 8 сарын 11-нд Стад де Франс цэнгэлдэх хүрээлэнд болсон бөгөөд 1984 оны Олимпоос хойш анх удаа Олимпын нээлт, хаалтын ёслолыг өөр өөр газар зохион байгуулсан (2026 оны Олимпод ч мөн адил болно).[128] "Рекорд" нэртэй уг ёслол нь Олимпын наадам алга болсон, харь гарагийнхан үүнийг дахин зохион бүтээсэн дистопи ирээдүйн тухай сэдэвтэй байв. Хаалтын ёслолд акробат, бүжигчин, циркийн уран бүтээлчид зэрэг зуу гаруй жүжигчид оролцсон.[159] Ёслолын LA28 хүлээлгэн өгөх ёслолын үеэр Америкийн жүжигчин Том Круз мөн Америкийн дуучид Red Hot Chili Peppers, Билли Айлиш, Snoop Dogg, H.E.R. нар тоглосон.[160][161] 2028 оны Зуны Олимпын наадмыг зохион байгуулагч Лос-Анжелес хотод Олимпын тугийг гардуулах Антверпений ёслолын ажиллагааг Бен Уинстон болон түүний Фулвелл 73 студи бүтээжээ.[162]
Remove ads
Оролцогч Үндэсний Олимпын Хороод
2024 оны Зуны Наадамд 206 Үндэсний Олимпын Хорооноос Африкаас 54, Европоос 48, Азиас 44, Америкаас 41, Далайн орнуудаас 17 нийт 204 үндэсний хороо оролцсон байна. Хойд Солонгос 2020 оны наадамд оролцоогүйн дараа 2024 онд эргэн ирсэн. Оросын Украин руу довтолсны дараа ОУОХ Олимпын эвлэрлийг зөрчсөний улмаас Орос, Беларусийн Олимпын Хороог түдгэлзүүлсэн. Орос, Беларусийн тамирчид дайныг "идэвхтэй" дэмжээгүй л бол[163][164] үндэсний үнэмлэхгүй "Бие даасан төвийг сахисан тамирчид" (AIN) нэрээр өрсөлдөв.[165][166] Төвийг сахисан тамирчдыг спортын төрөл бүрийн олон улсын холбоо, дараа нь ОУОХ-ны зөвлөл батлах ёстой байв.[167] Бие даасан тамирчдын хувьд AIN-ийг нээлтийн ёслолын үеэр болон медалийн хүснэгтэд баг гэж үзээгүй.[168][169][170] Мөн Дүрвэгчдийн Олимпын Баг өрсөлдсөн.
Тамирчдын тоо Үндэсний Олимпын Хороогоор
Remove ads
Хуваарь
2024 оны Зуны Олимпын наадмын дараах хуваарьд цэнхэр хайрцаг тухайн өдрийн шигшээ тэмцээн гэх мэт тэмцээнийг төлөөлнө. Шар хайрцагнууд спортын төрөлд медаль гардуулах тэмцээн зохиогдсон өдрүүдийг илэрхийлнэ. Зүүн талд, хуваарь дээр спортын төрөл тус бүрийг наадмын үеэр зохион байгуулсан арга хэмжээ, баруун талд тухайн спортоос хэдэн алтан медаль хүртсэнийг жагсаав.[171]
- Төв Европын Зуны Цагийг ашигласан (UTC+2)
| НЁ | Нээлтийн ёслол | ● | Тэмцээний тоглолт | 1 | Алтан медалийн тоглолт | ХЁ | Хаалтын ёслол |
_pictogram.svg){kind=small}
_pictogram.svg){kind=small}
_pictogram.svg){kind=small}
_pictogram.svg){kind=small}
_pictogram.svg){kind=small}
_pictogram.svg){kind=small}
_pictogram.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
_pictogram.svg){kind=small}
_pictogram.svg){kind=small}
_pictogram.svg){kind=small}
_pictogram.svg){kind=small}
Remove ads
Медалийн хүснэгт
Мөн үз: 2024 оны Зуны Олимпын медальтнуудын жагсаалт
* Зохион байгуулагч орон (Франц)
Тавцан шүүрдэлт
Наадмын үеэр нэг тавцан шүүрдэлт болсон:
Remove ads
Маркетинг
Бэлгэ тэмдэг
2024 оны Зуны Олимп, Паралимпын бэлгэ тэмдгийг 2019 оны 10 сарын 21-нд Гран Рекст нээлтээ хийсэн. Арт Декогоос санаа авсан[175][176] энэ нь Францын үндэсний дүр болох Марианнагийн дүрс бөгөөд түүний үсээр сөрөг орон зайд дөл үүсгэсэн байна. Сүлд нь мөн алтан медальтай төстэй. Тони Эстанге бэлгэ тэмдэг нь "Наадмын хүч ба ид шидийг" бөгөөд наадам нь "хүмүүст зориулагдсан" гэдгийг бэлгэдэж байгааг тайлбарлав. Мөн эмэгтэй хүний дүрийг ашигласан нь Парист болсон 1900 оны Зуны Олимпын наадамд эмэгтэйчүүдийг оролцохыг зөвшөөрсөн анхны наадамд хүндэтгэл үзүүлж байгаа юм.[177] Энэхүү тэмдгийг Францын дизайнер Сильвен Бойер[175] Францын Royalties & Ecobranding загварын агентлагуудтай хамтран зохион бүтээжээ.[178][179][175]
2024 оны Парисын Олимпын бэлгэ тэмдгийг олон загварын сэтгүүл 2019 оны хамгийн том шинэ лого гэж үзжээ.[175][180] "Opinion Way"-ийн судалгаагаар Францчуудын 83 хувь нь "Парис 2024" наадмын шинэ бэлгэ тэмдэг таалагдсан гэж хариулжээ. Үнэлгээ өндөр байсан бөгөөд судалгаанд хамрагдагсдын 82 хувь нь гоо зүйн хувьд сэтгэл татам, 78 хувь нь бүтээлч гэж үзсэн байна.[181] Тэмдэг олон нийтийн сүлжээгээр шүүмжлэлд мөн өртсөн, нэг хэрэглэгч лого "болзох сайт эсвэл үсчинд илүү тохиромжтой" гэж тайлбарлав.[177]
Паралимпын наадам анх удаагаа Олимптой ижил сүлдтэй байсан бөгөөд удирдах байгууллагуудын лого ямар ч ялгаагүй байсан нь хоёр тэмцээний дунд нийтлэг "амбиц"-ыг илэрхийлж байв.[182]
Маскот
2022 оны 11 сарын 14-нд Фрижийг 2024 оны Зуны Олимп, Паралимпын маскот болгон нээсэн; эдгээр нь Францын эрх чөлөө, эрх чөлөөний түүхэн бэлэг тэмдэг болсон хүн дүрст хос Фрижийн малгай юм.[183][184] Марианнаг ихэвчлэн Фрижийн малгай өмссөн байдлаар дүрсэлсэн байдаг, тэр дундаа Эжен Делакруагийн "Ард түмнийг манлайлж буй эрх чөлөө" зурагт дүрсэлсэн байдаг.[185][186] Хоёр маскот "Ганцаараа бид илүү хурдан явдаг, гэхдээ хамтдаа бид илүү урагшилдаг" гэсэн хамтын уриатай.[187]
Бараа
2024 оны 4-р сард Olympics Go! Paris 2024 нэртэй албан ёсны Олимпын видео тоглоомыг Animoca Brands Андройд, iOS болон Microsoft Windows төхөөрөмжүүд дээр 6-р сард гаргахаа зарласан.[188][189] 2024 оны Зуны Олимпын наадам нь сүүлийн 30 гаруй жилийн хугацаанд албан ёсны консол видео тоглоомгүй анхны зуны олимп болсон юм.[190][191]
Зурагт хуудас
Наадмын Олимпын зурагт хуудсыг 2024 оны 3 сарын 4-нд гаргасан. Уго Гаттонигийн зохион бүтээсэн уг зурагт хуудасны нэг тал нь Олимп, нөгөө тал нь Паралимпыг төлөөлсөн хоёр талт загвар ашигласан. Зуны наадмын түүхэнд анх удаа Олимпын зурагт хуудас болон Паралимпын зурагт хуудсыг хамтад нь зохион бүтээсэн, учир нь тус бүр нь бие даан хагас болж ажиллах эсвэл нэг зурагт хуудас болгон нэгтгэх боломжтой. Зурагт хуудсыг бүтээхэд зургаан сарын турш 2000 цаг зарцуулсан.[192][193]
Ивээн тэтгэгчид
TGM Research судалгаагаар Кока-Кола нь 2024 оны Олимптой дэлхийн хэмжээнд хамгийн их холбоотой брэнд бөгөөд хүмүүсийн 23% нь энэ тухай дурдсан байна. Олимпын наадмын албан ёсны ивээн тэтгэгч биш ч гэсэн Найки 16%-иар хоёрдугаарт бичигдэж байна.[194] Бельгийн ундаа үйлдвэрлэгч AB InBev нь наадмын үеэр дэлхийн анхны Олимпын түнш болсон,[195] бол Японы хоёр компани 2024 оноос хойш ивээн тэтгэлэгээ сунгахгүй; автомашины үйлдвэрлэгч Тоёота ОУОХ ивээн тэтгэгчийн мөнгөө хэрхэн зарцуулж байгаад сэтгэл хангалуун байгаагүй[196][197] ба Panasonic ивээн тэтгэгчийн асуудлаар тасралтгүй удирдлагын анхаарал хандуулж байгаа бөгөөд тус компани хэрэглээний цахилгаан бараанаас гадуур бизнесээ өргөжүүлэхээр зорьж байна.[198][199]
"Дээд зэрэглэлийн" ивээн тэтгэгчээр 150 сая еврогоор (163 сая доллар) үнэлэгдсэн гэрээний дагуу Францын тансаг зэрэглэлийн барааны конгломерат LVMH нь Олимпын бамбар, медалийг хадгалахад ашигладаг ачаа тээшийг болон медаль гардуулах хүмүүсийн хувцас, тавиурыг Louis Vuitton брэндээр хангаж, наадмын үйл ажиллагаанд оролцсон байна. ОУОХ-ны маркетингийн дарга асан Майкл Пэйн LVMH-ийн барааг Олимпын наадмын нэг хэсэг болгон ашиглах нь бусад албан ёсны ивээн тэтгэгчидтэй зөрчилдөж болзошгүй гэсэн болгоомжлолыг илэрхийлж, "загварлаг ивээн тэтгэгч бүтээгдэхүүнийг байршуулах нь буруу биш байж болох ч онцгой болгоомжтой менежмент шаардлагатай. Өнгөрсөн шөнө дэлхийн хэмжээний үнэгүй зар сурталчилгаа болон бусад хамтрагчид бүгдээрээ энэ яаж ажиллав гэж асуух болно?" гэж тэмдэглэв.[200][201]
| 2024 оны Зуны Олимпын ивээн тэтгэгчид[202][203] | ||||
|---|---|---|---|---|
Дэлхийн Олимпын Түнш
| ||||
Дээд зэрэглэлийн түнш
| ||||
Албан ёсны түнш
| ||||
Албан ёсны ханган нийлүүлэгчид болон дэмжигчид
|
Remove ads
Шууд дамжуулах эрх
Францад 2024 оны Зуны Олимпын наадмын дотоодын эрхийг Eurosport-оор дамжуулан Warner Bros. Discovery (хуучин нэрээр Discovery Inc.) эзэмшсэн бөгөөд тус улсын олон нийтийн France Télévisions телевизээр дамжуулан үнэ төлбөргүй нэвтрүүлсэн.[210] Монгол Улсад Олимпын наадмыг албан ёсны эрхтэйгээр Premier Sports Network болон Central TV дамжуулсан.[211][212]
Олимпын албан ёсны вэбсайт нь сонгогдсон зах зээл, ялангуяа Бразил, Орос (Оросын өргөн нэвтрүүлгийн компаниуд гарсны улмаас) болон Энэтхэгийн хойг дахь тэмцээнүүдийн шууд дамжуулалт болон сүүлийн үеийн бичлэгийг санал болгосон.[213]
Remove ads
Мөн үзэх
- Парис 2024 дахь допингийн хориг
- 2024 оны Зуны Паралимп
- 2028 оны Зуны Олимп
- 2032 оны Зуны Олимп
- Францад болсон бусад Олимпын Наадам
- ОУОХ-ны улсын кодын жагсаалт
Тэмдэглэл
- Франц: Jeux de la XXXIIIe olympiade de l'ère moderne
Remove ads
Эх сурвалж
Гадаад холбоос
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads