Gelugor

Gelugor^[a] ialah sebuah kawasan pinggir bandar George Town di negeri Pulau Pinang. Dinamakan sempena spesies tumbuhan, Gelugor terletak di pesisiran timur Pulau Pinang, antara Jelutong dan Sungai Dua, kira-kira 5 km (3.1 bt) ke selatan pusat bandar.

Gelugor
Kawasan pinggir bandar George Town
Transkripsi lain
• Cina	牛汝莪 Niú rǔ é (Pinyin)
• Tamil	குளுகோர் Kuḷukōr (Transliterasi)
Gelugor Lokasi dalam    George Town di    Pulau Pinang
Koordinat: 5°22′7.91″N 100°18′22.29″E
Negara	Malaysia
Negeri	Pulau Pinang
Bandar	George Town
Daerah	Timur Laut
Keluasan
• Jumlah	2.9 km2 (1.1 batu persegi)
Penduduk  (2020)[1]
• Jumlah	18,662
• Kepadatan	6,400/km2 (17,000/batu persegi)
Demografi [1]
• Kumpulan etnik	48.7% Bumiputera 47.2% Melayu 1.5% Orang Asal dari Sabah dan Sarawak 33.1% Cina 12.9% India 0.5% Etnik lain 4.8% Bukan warganegara
Zon waktu	UTC+8 (MST)
• Musim panas (DST)	Tidak diamalkan
Poskod	11700

Penempatan di Gelugor bermula seawal akhir abad ke-18 oleh nelayan Melayu dari Sumatera.^[2] Kawasan ini kemudiannya dibuka untuk ladang pertanian oleh David Brown, rakan kongsi Kapten Francis Light.

Perbandaran Gelugor bermula pada tahun 1960-an, apabila kawasan perumahan mula dibangunkan. Kedudukannya yang strategik antara pusat bandar dan Bayan Lepas membantu pertumbuhan sebagai kawasan pinggir bandar. Pada tahun 1969, Universiti Sains Malaysia ditubuhkan di Gelugor dan kini merupakan antara universiti awam terkemuka di Malaysia.

Etimologi

Nama Gelugor berasal daripada tumbuhan Garcinia atroviridis, dikenali dalam Bahasa Melayu sebagai asam gelugor.^[3] Tumbuhan ini banyak terdapat di Semenanjung Malaysia dan ditanam khususnya di Pulau Pinang untuk khasiat perubatannya.

Sejarah

Lukisan tahun 1818 pemandangan pusat bandar dan Gelugor.

Kawasan perumahan di Gelugor

Gelugor merupakan antara kawasan awal yang didiami di Pulau Pinang. Nelayan dari Sumatera menetap di sini pada abad ke-18, sebelum Francis Light tiba pada 1786.^[2] Mereka menetap di sekitar muara Sungai Gelugor dan Bukit Gelugor.

Selepas Light mendarat di kawasan yang kini dikenali sebagai pusat bandar, David Brown membersihkan hutan sekitar Gelugor untuk pertanian seperti ladang rempah dan kelapa.^[4] Beliau juga membawa pekerja dari Benua India dan menjadi pemilik tanah terbesar di pulau itu pada awal abad ke-19.

Sehingga akhir Perang Dunia Kedua, Gelugor kekal sebagai kawasan luar bandar. Sebelum perang, Tentera British menukar salah satu rumah Brown menjadi Barak Glugor, kemudiannya dikenali sebagai Barak Minden.^[4] Barak ini digunakan oleh Tentera Imperial Jepun semasa perang dan digunakan semula semasa Darurat Tanah Melayu dan Konfrontasi Indonesia–Malaysia, sebelum ditutup sepenuhnya pada 1971.

Pembangunan kawasan perumahan bermula pada 1960-an untuk menempatkan penjawat awam. Cadangan penubuhan universiti pertama Pulau Pinang juga dikemukakan pada dekad yang sama. Universiti Pulau Pinang ditubuhkan pada 1969 dan berpindah ke bekas Barak Minden pada 1971, kini dikenali sebagai Universiti Sains Malaysia.

Geografi

560m
610yds

11

Skyview
Residence

10

Grace
Residence

9

Udini
Square

8

Sunshine Jelutong

7

e-Gate

6

Lotus's

5

RECSAM

4

Hospital
Lam Wah Ee

3

Batu Lanchang

2

Bukit Dumbar

1

Pasar

   

Peta Jelutong.
Klik pautan di penjuru kanan atas untuk zum masuk.

1

Pasar Jelutong

2

Bukit Dumbar

3

Batu Lanchang

4

Hospital Lam Wah Ee

5

RECSAM

6

Lotus's Jelutong

7

e-Gate

8

Sunshine Jelutong

9

Udini Square

10

Grace Residence

11

Skyview Residence

Demografi

Etnik di Gelugor pada tahun 2020[1]
Etnik / Warganegara			Peratusan
Melayu			47.2%
Bumiputera lain			1.5%
Cina			33.1%
India			12.9%
Lain-lain			0.5%
Bukan Warganegara			4.8%

Setakat 2020^{[kemas kini]}, Gelugor mempunyai populasi seramai 18,662 orang, dengan kepadatan penduduk 6,435/km² (16,670/sq mi).^[1]

Pengangkutan

Pembinaan Lebuhraya Pintasan Ayer Itam – Tun Dr Lim Chong Eu

Jalan Sultan Azlan Shah ialah laluan utama dalam Gelugor.^[5] Trafik dari Jambatan Pulau Pinang kini lebih banyak dialirkan ke Lebuhraya Tun Dr Lim Chong Eu. Pembinaan Lebuhraya Pintasan Ayer Itam–Tun Dr Lim Chong Eu sepanjang 6 km (3.7 bt) dijangka siap menjelang 2025.^[6]

Bas Rapid Penang laluan 11, 13, 102, 206, 301, 302, 303, 304 dan 401 beroperasi di kawasan ini, menghubungkan Gelugor ke pusat bandar serta tempat lain seperti Lapangan Terbang Antarabangsa Pulau Pinang, Ayer Itam, Tanjung Bungah dan Balik Pulau.^[7]

Satu laluan berbasikal juga disediakan sepanjang Lebuhraya Tun Dr Lim Chong Eu sejauh 12.5 km (7.8 bt), dari pusat bandar ke Queensbay Mall.^[8]