22 - Operatie Shingle: Amerikaanse en Britse legereenheden voeren een amfibische landing uit bij Anzio en vormen er een bruggenhoofd. De operatie is bedoeld om de Gustav-linie te omtrekken en een aanval op Rome te forceren.
27 - Russische eenheden ontzetten Leningrad na 872 dagen te zijn belegerd. Duitse eenheden van het 18e Leger worden ongeveer 60 tot 100 kilometer van de stad teruggedreven.
31 - Amerikaanse legereenheden voeren een amfibische aanval uit op Kwajalein in de Marshalleilanden. Het atol wordt zwaar verdedigd door ongeveer 5.000 Japanse soldaten (versterkt met kustbatterijen).
januari - In Bletchley Park (Engeland) wordt de Colossus in gebruik genomen, de eerste programmeerbare computer. Hij wordt ingezet bij het kraken van Duitse codeberichten.
februari
2 - Russische legereenheden van het Leningradfront onder bevel van generaal Leonid Govorov proberen de Duitse frontlinie te doorbreken en overschrijden de Estlandse grens ten noorden van de stad Narva.
4 Een B-17 Flying Fortress bommenwerper van de 482 Bomb Group maakt een noodlanding tussen Meddo en Winterswijk. De piloot van het toestel, David G. Alford, zet het toestel alleen aan de grond; de rest van de twaalf bemanningsleden is al boven Duitsland met de parachute uit het vliegtuig gesprongen.
8 - Russische legereenheden van het 4e Oekraïense Front onder bevel van generaal Fjodor Tolboechin veroveren de stad Nikopol. Ze drijven de Duitsers van de oostoever van de rivier de Dnjepr over een lengte van ruim 1.100 kilometer.
10 - Ten gevolge van de dagelijkse Amerikaanse bombardementen worden alle Japanse oorlogsschepen uit de marinebasis Rabaul naar Nieuw-Brittannië teruggetrokken.
15 - De geallieerde luchtmacht voert hevige bombardementen uit op het klooster van Monte Cassino. In de kelders van het gebouw hebben de monniken en ongeveer 800 burgers een toevlucht gezocht. Ruim 250 van hen worden tijdens de twee aanvalsgolven gedood. De Amerikaanse luchtmacht gebruikt ruim 1.400 ton aan bommen om het klooster te verwoesten.
17 - Amerikaanse mariniers landen op de atol Enewetak, het meest westelijke van de Marshalleilanden. Na felle weerstand worden de Japanners verdreven en wordt er een ankerplaats voor een marinebasis aangelegd. Een smaldeel van de Amerikaanse vloot valt de Japanese marinebasis Truk aan, 19 schepen en 201 vliegtuigen worden vernietigd.
20 - Het Noorse verzet blaast de veerboot SF Hydro op, die het zwaar water uit de fabriek te Vemork naar Duitsland had moeten overbrengen.
20 - In Amerikaanse kranten verschijnt de strip Batman & Robin voor het eerst.
21 - Minister-president Hideki Tojo neemt de functie van stafchef van het Japanse leger op zich, met het argument dat hij persoonlijk de militaire operaties van het leger en de marine gaat coördineren (na zware verliezen te hebben geleden) tegen de Amerikaanse opmars in de Grote oceaan.
22 - De Amerikaanse luchtmacht bombardeert per vergissing de steden Enschede (voor de tweede maal), Arnhem en Nijmegen. In Enschede vallen 40 doden en in Arnhem enkele tientallen. Tijdens het bombardement op Nijmegen komen meer dan 800 burgers om het leven. In de binnenstad van Nijmegen worden bijna 1.300 percelen verwoest.
28 - Duitse eenheden van het 14e leger (9 divisies) beginnen een grootscheeps offensief tegen het bruggenhoofd bij Anzio, zuidelijk van Rome, maar het Amerikaanse 5e Leger weet stand te houden.
maart
5 - Russische legereenheden van het 3e Oekraïense Front onder bevel van generaal Rodion Malinovski beginnen een nieuw offensief in het zuidwesten van Oekraïne. Ze verdrijven 14 Duitse divisies tussen de rivieren de Dnjepr en de Zuidelijke Boeg, en rukken over een front van 180km breedte 50km op.
7 - Duitse tegenaanvallen van het 6e Leger in het westen van Oekraïne worden afgeslagen. Russische legereenheden van het 1e Oekraïense Front onder bevel van maarschalk Georgi Zjoekov rukken op tot 16km ten noorden van het spoorwegknooppunt Tarnopol.
9 - Koning Peter II van Joegoslavië arriveert vanuit Kairo in Londen om met de Britse leiders te praten over meningsverschillen tussen zijn regering in ballingschap en het partizanenbewind van Josip Tito.
9 - De door de Duitsers bezette Estische hoofdstad Tallinn raakt door een Sovjetbombardement zwaar beschadigd. Er vallen circa 600 doden.
15 - Russische eenheden van het 2e Oekraïense Front onder bevel van maarschalk Ivan Konev snijden de strategische spoorlijnverbinding Odessa-Zjmerynka af. Het Duitse front in Oekraïne wordt in tweeën gesplitst.
17 - Britse luchtlandingseenheden onder bevel van generaal Orde Wingate landen in Centraal-Birma en vernielen de belangrijke spoorlijnverbinding Mandalay-Myitkyina.
19 - Japanse eenheden van Legergroep Birma (3 divisies) openen een offensief in de richting van de Brits-Indische staat Manipoer.
19 - Het Duitse leger (8 divisies) bezet Hongarije. Er wordt een nieuwe Hongaarse regering gevormd onder leiding van Döme Sztójay.
20 - Uitbarsting van de Vesuvius. Tijdens de uitbarsting komen 26 mensen om het leven en duizenden inwoners raken hun huis kwijt.
22 - Russische eenheden van het 2e Oekraïense Front veroveren het spoorwegknooppunt Pervomajsk gelegen aan de rivier de Boeg.
22 - Een Amerikaanse B-17 bommenwerper stort neer op de St. Alphonsus jongensschool in de Spaarndammerbuurt te Amsterdam.[1]
23 - De 21-jarige Britse staartschutter Nick Alkemade maakt een parachuteloze sprong (op 5,490 meter hoogte) boven nazi-Duitsland.
24 - De Britse generaal Orde Wingate komt om het leven wanneer zijn vliegtuig (met 10 personen) boven India in de jungle neerstort.[2]
28 - Russische legereenheden van het 3e Oekraïense Front veroveren Nikolajev, een strategische uitvoerhaven aan de Zwarte Zee.
29 - Geallieerde eenheden van het Amerikaanse 5e Leger ontruimen de oostflank van Monte Cassino. Duitse aanvallen op het bruggenhoofd bij Anzio worden afgeslagen.
april
1 - Bloedbad van Ascq: Duitse soldaten van de 12e SS-Panzer-Divisie Hitlerjugend executeren ongeveer 70 burgers uit wraak voor een sabotageactie van het Franse verzet tegen een Duitse trein (met SS-rekruten).
2 - Russische legereenheden van het 2e Oekraïense Front vormen een bruggenhoofd over de rivier de Proet en overschrijden de Roemeense grens. De restanten van het Duitse 8e Leger trekken zich haastig terug.
3 - Japanse eenheden van Legergroep Birma snijden de noordelijke toevoerweg naar Imphal in de Indiase staat Manipoer af. Het Britse 14e Leger (3 divisies) onder bevel van generaal William Slim trekt zich terug.
3 - Een Brits vlooteskader valt met ruim 40 Barracuda duikbommenwerpers het Duitse slagschip Tirpitz aan – dat voor anker ligt in de Altafjord in Noorwegen. De Tirpitz wordt door vijf voltreffers zwaar beschadigd.
4 - Charles de Gaulle wordt benoemd tot opperbevelhebber van het Franse leger en voert hervormingen door in de militaire structuur. Henri Giraud wordt gedwongen zijn functie op te geven en gaat met pensioen.
8 - Russische legereenheden van het 4e Oekraïense Front beginnen een offensief tegen het Duitse 17e Leger (12 divisies) op de Krim. De voornaamste verdedigingslinie is de landengte van Perekop (de Istmus).
8 - Japanse eenheden van Legergroep Birma dringen door in de buitenwijken van Kohima in Manipoer, maar worden door Brits-Indiase troepen uiteindelijk verdreven. Imphal wordt door de Japanners omsingeld.
10 - Russische legereenheden van het 3e Oekraïense Front veroveren Odessa. De stad is sinds oktober 1941 door de Duitsers bezet. De Russen hebben alle strategische havens aan de Zwarte Zee ingenomen.
13 - Russische eenheden van het 4e Oekraïense Front veroveren Simferopol, de hoofdstad van de Krim, en de havens Feodosija en Jevpatorija. Russische marine-infanterie gaat aan land achter de Duitse linies.
14 - Japanse eenheden van Legergroep Birma versterken de posities bij Imphal. De Brits-Indiase troepen van het 14e Leger worden door een geallieerde luchtbrug met voedsel, medicatie en munitie bevoorraad.
14 - In de haven van Bombay komt het munitieschip Fort Stikine tot ontploffing ten gevolge van een scheepsbrand. Er vallen 1376 doden, onder wie 71 brandweermannen. Vele gebouwen zijn zwaar beschadigd.
17 - De regering-Badoglio treedt af. Koning Victor Emanuel III verzoekt maarschalk Pietro Badoglio een nieuw kabinet samen te stellen dat alle partijen omvat. Hij heeft echter te kampen met de oppositie in Italië.
18 - Russische eenheden van het 4e Oekraïense Front veroveren de havenstad Balaklava – bekend uit de Krimoorlog. Russische troepen bereiken de buitenwijken van Sebastopol, gelegen aan de Zwarte Zee.
19 - Operatie Ichi-Go: Japanse legereenheden (ongeveer 500.000 man) beginnen een offensief om de spoorwegknooppunten bij Peking en Hankou in Noord-China te verbinden met de Chinese kust bij Kanton.
19 - Brits-Indiase eenheden van het 14e Leger dringen Legergroep Birma uit de vlakte van Imphal terug. De omsingeling wordt door Britse versterkingen doorbroken en de Japanse troepen trekken zich terug.
19 - Een geallieerde vlooteenheid valt vanuit Ceylon de stad Sabang op Sumatra aan. Hieraan neemt o.a. de Nederlandse flottieljeleider Hr.Ms. Tromp deel.
20 - Russische marine-eenheden brengen bij Sebastopol 18 Duitse schepen tot zinken, waardoor de Duitse evacuatiepogingen in de war gestuurd worden.
april - In het bezette Nederlands-Indië wordt het kamp Tjideng onder commando geplaatst van kapitein Kenichi Sonei.
mei
2 - Russische legereenheden van het 2e Oekraïense Front lanceren een offensief ten noorden van Târgu Frumos. Ze doorbreken de Duitse en Roemeense frontlinie, maar verliezen de helft van hun 360 tanks.
5 - Russische legereenheden van het 4e Oekraïense Front beginnen de belegering van Sebastopol. Verscheidene Duitse konvooi-operaties slagen erin ongeveer 40.000 man en veel voorraden te evacueren.
6 - De geallieerde luchtmacht maakt alle spoorwegemplacementen ten zuiden van Florence onbruikbaar, teneinde het Duitse leger te beletten versterkingen aan te voeren naar Rome en de rest van het front.
8 - Russische eenheden van het 4e Oekraïense Front doorbreken de verdedigingslinie bij Sebastopol, de strategische havenstad wordt veroverd. De Krim wordt gezuiverd van Duitse en Roemeense troepen.
10 - Japanse eenheden van het expeditieleger in China steken de Gele Rivier over en rukken naar het zuiden op. Hierdoor wordt de stad Luoyang in de provincie Henan van verschillende kanten bedreigd.
11 - Slag om Monte Cassino: Poolse eenheden van het 2e legerkorps onder bevel van generaal Władysław Anders beginnen een eerste aanval op het klooster om het te zuiveren van Duitse paratroepen.
11 - Bij een overval van een knokploeg onder leiding van Liepke Scheepstra op de gevangenis van Arnhem worden alle gevangenen bevrijd. Onder hen is dominee Frits Slomp ("Frits de Zwerver").
16 - Bij een landelijke razzia in Nederland worden ruim 400 woonwagenbewoners (met Roma- of Sinti-achtergrond) opgepakt. Ruim 250 van hen wordt op transport gezet naar Auschwitz-Birkenau.
17 - Amerikaanse en Chinese troepen ("Merrill's Marauders") veroveren het vliegveld van Myitkyina, na een lange mars van bijna 100 kilometer (met behulp van muilezels voorzien met voorraden).
18 - Slag om Monte Cassino: Duitse troepen evacueren Monte Cassino. Poolse eenheden van het 2e legerkorps veroveren het verwoeste klooster na hevige gevechten die bijna 4.000 levens eist.
20 - De geallieerde luchtmacht doet met ruim 6.000 vliegtuigen aanvallen op wegen en bruggen gelegen in een 250 kilometer lange strook tussen België en Frankrijk, dit als eerste stap om het gebied van de geplande invasie te isoleren.
23 - Geallieerde eenheden beginnen een uitbraak uit het Anzio-bruggenhoofd. Ruim 150.000 man breken uit de perimeter waarin ze vier maanden vastzitten. Canadese eenheden van het Britse 8e Leger veroveren de stad Pontecorvo.
25 - Hitler geeft veldmaarschalk Albert Kesselring toestemming voor een 'methodische en economische terugtocht' in Italië. Het Duitse 10e Leger onder bevel van generaal Heinrich von Vietinghoff trekt zich terug op de "Caesarlinie".
25 - Duitse parachutisten (Fallschirmjäger) overvallen bij Drvar met zweefvliegtuigen het hoofdkwartier van de Joegoslavische partizanen leider Josip Tito in Bosnië. Tito weet te ontsnappen en de Duitsers moeten zich terugtrekken.
juni
2 - Britse en Indiase eenheden (de "Chindits"), een speciaal jungle commando, steken de rivier de Irrawaddy over en sluiten de laatste vluchtweg voor de Japannners af, die in het noorden van Myitkyina ingesloten zitten.
4 - Amerikaanse eenheden van het 5e Leger bevrijden Rome en achtervolgen het Duitse 10 Leger over de river de Tiber. Koning Victor Emanuel III doet afstand van de troon ten gunste van zijn zoon Umberto II.[3]
6 - Operatie Overlord: De geallieerden lanceren een invasie in Frankrijk en landen aan de Normandische kust. Om 0.15 uur landen de eerste parachutisten van de Amerikaanse 101e Luchtlandingsdivisie ( "Screaming Eagles") op het schiereiland Cotentin. In de loop van de dag landen ongeveer 14.000 man in dat gebied. Om 0.16 uur landen parachutisten van de Britse 6e Luchtlandingsdivisie bij Bénouville en veroveren na een kwartier de Pegasusbrug. Om 5.30 uur beginnen de geallieerden met luchtbombardementen en beschietingen vanuit zee van het invasiegebied. Amerikaanse oorlogsschepen voeren beschietingen uit ter ondersteuning van de landing bij Pointe du Hoc van het Amerikaanse 2e Ranger Bataljon. Om 6.30 uur landen de eerste eenheden van de Amerikaanse 1e Infanteriedivisie ("Big Red One") op Omaha Beach, waar ze op hevige Duitse tegenstand stuiten en zware verliezen lijden. Een uur later landen Britse en Canadese eenheden op de invasiestranden Gold Beach, Juno Beach en Sword Beach. Pas om 15.00 uur gelast Hitler tot een tegenaanval.
15 - Alexander von Falkenhousen wordt uit zijn commandofunctie in België ontheven en moet plaatsmaken voor een civiel bestuur van nazigetrouwen onder leiding van rijkscommissaris Josef Grohé.
17 - Het Amerikaanse 7e legerkorps onder generaal Collins slaagt erin vanuit het bruggenhoofd Normandië door de Duitse linies te breken. De operatie, genaamd Operatie Cobra was ontworpen door de Amerikaanse bevelhebber Omar Bradley.
21 - Vorming van het Pools Comité van Nationale Bevrijding door uit Moskou teruggekeerde Poolse communisten, naar hun residentie meestal aangeduid als "Comité van Lublin".
31 - De Franse piloot/schrijver Antoine de Saint-Exupéry wordt, tijdens een verkenningsvlucht, boven de Middellandse Zee ter hoogte van Marseille neergeschoten door de Duitse jachtvlieger Horst Rippert.
juli - In Guatemala komt dictator Jorge Ubico Castañeda ten val.
4 - Anne Frank en haar gezinsleden en huisgenoten worden opgepakt.
5 - Tussen Hoogeveen en Beilen wordt een trein beschoten door Amerikaanse vliegtuigen. Er komen 43 mensen om, ongeveer 160 raken gewond.
6 - Turkije verbreekt de diplomatieke betrekkingen met nazi-Duitsland.
7 - De Harvard Mark I computer wordt officieel overgedragen door IBM aan de universiteit.
11 - Uit vergelding voor de moord op een collaborateur vallen Duitsers en Vlaamse collaborateurs het dorp Meensel-Kiezegem binnen en voeren 71 mannen mee. Die worden overgebracht naar Neuengamme, waarvan er slechts acht zullen terugkeren.
23 - In Warnsveld wordt een temperatuur van 38,6°C gemeten; dit gold, tot 24 juli 2019, als de hoogste dagtemperatuur ooit sinds het begin van de metingen in Nederland.
Delen van het Slowaakse leger in Midden-Slowakije komen onder het bevel van een geheime Slowaakse Nationale Raad in de stad Banská Bystrica in opstand tegen het autoritaire Slowaakse regime van Jozef Tiso en de Slowaakse Volkspartij.
4 - Antwerpen wordt bevrijd door een Britse tankdivisie. Het Verzet voorkomt, dat de Duitsers de haveninstallaties onklaar kunnen maken, en zo krijgen de Geallieerden een eerste bruikbare aanvoerhaven in hun bezit. Maar de Scheldemonding blijft nog weken bezet.
18 - Ondergang van de Belgische tanker Ampetco tussen de Arubaanse en Venezolaanse kust. Slechts 15 van de 48 opvarenden overleven de ramp.
19 - In Zeeuws-Vlaanderen leggen Poolse soldaten de zogeheten Gdyniabridge over het Zijkanaal naar Hulst, steken het over en bevrijden aldus Axel vanuit oostelijke richting, nadat bloedige gevechten hebben plaatsgevonden.
21 - Prins Karel van België legt in Brussel de eed af als regent van België.
2 - Het merendeel van de mannelijke bevolking van het Gelderse dorp Putten wordt door de bezetter gedeporteerd. Zie Razzia van Putten.
3 - Bij een hevig Engels luchtbombardement wordt een gat geslagen in de Westkappelse Zeedijk op Walcheren. De akkers in het gebied rond Westkapelle lopen onder water.
6 en 7 - Tijdens geallieerde bombardementen wordt het centrum van Hengelo vrijwel geheel in de as gelegd.
7 - De eerste raketaanval op België: om 22u slaat een V-2-bom in op een braakliggend terrein langs de Bredabaan, in de Olmelei te Brasschaat, een gemeente ten noordoosten van Antwerpen.
12 - Overloon wordt na zware gevechten door Britse troepen bevrijd.
13 - Twintig organisaties uit de illegaliteit richten de "Stichting '40 - '44" op. Na de bevrijding zal deze hulp moeten bieden aan oorlogsslachtoffers. De naam van de stichting zal nog worden veranderd in "Stichting 1940-1945".
13 - In Zwolle worden zeven mensen gefusilleerd voor verzetsdaden, later wordt het Monument op de schietbaan Berkum voor hen opgericht.
31 - Oprichting van de MARVA, de Marine Vrouwen Afdeling.
oktober - Aken wordt als eerste Duitse stad door de Amerikanen bezet / bevrijd.
november
1 - Met de amfibische operatie Infatuate landen de Engelsen op Walcheren en wordt het eiland na een week vechten ingenomen. Daarmee ligt de toegangsweg tot Antwerpen via de Westerschelde open.
5 - De Arubaanse verzetsstrijder Boy Ecury wordt in Rotterdam gearresteerd en de volgende dag op de Waalsdorpervlakte doodgeschoten.
6 -In Cairo wordt de Britse Hoge Commissaris Lord Moyne door twee Lechi-leden vermoord.
10 en 11 - Duitse soldaten sluiten Rotterdam en Schiedam van de buitenwereld af. In totaal voeren zij circa 51000 mannen uit deze plaatsen weg voor de Arbeitseinsatz.
12 - Bij een zoveelste Britse aanval, ditmaal met Avro Lancaster bommenwerpers, wordt het Duitse slagschip Tirpitz in de Tromsøfjord tot zinken gebracht.
15 tot 17 - Youth for Christ, een internationale christelijke jongerenorganisatie, wordt in Detroit opgericht door onder anderen Torrey Johnson.
december
2 - Een groot deel van de Betuwe wordt overstroomd nadat de Duitsers de Rijndijk bij Elden hebben opgeblazen.
3 - Blerick wordt bevrijd door eenheden van de 15e Schotse divisie.
8 - Bij een overval op de Leeuwarder gevangenis Blokhuispoort worden 51 verzetsmensen bevrijd.
16 - De Duitsers vuren vanuit Hellendoorn een V2 af op Antwerpen. Het projectiel komt neer op een bioscoop. Er vallen 567 doden. Anderhalf uur later wordt de stad nogmaals getroffen. Deze keer zijn er 71 slachtoffers.
16 - De Duitsers beginnen met operatie Wacht Am Rhein beter bekend als Ardennenoffensief.
17 - In het Bloedbad van Malmedy doden Duitse troepen 90 Amerikaanse krijgsgevangenen. Ook in de volgende dagen worden krijgsgevangenen en Belgische burgers gedood, waarna Amerikaanse troepen besluiten geen krijgsgevangenen meer te nemen.
23 - In Holland begint een strenge vorstperiode, waarbij ook de havens dichtvriezen. De aanvoer van levensmiddelen naar de hongerende bevolking, die net op gang kwam, komt weer tot stilstand.