Waterstofcyanide
chemische verbinding / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Waterstofcyanide of blauwzuur is een anorganische verbinding van waterstof, koolstof en stikstof, met als brutoformule HCN. Het is een extreem giftige kleurloze tot zeer licht blauwe vloeistof, die vlak boven kamertemperatuur kookt. Het is een zwak zuur en het is goed oplosbaar in water.
| Waterstofcyanide | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Structuurformule en molecuulmodel | |||||
 | |||||
Structuurformule van waterstofcyanide | |||||
| |||||
Molecuulmodel van waterstofcyanide | |||||
| Algemeen | |||||
| Molecuulformule | HCN | ||||
| IUPAC-naam | waterstofcyanide | ||||
| Andere namen | blauwzuur, cyaanwaterstof, formonitril, methaannitril | ||||
| Molmassa | 27,04 g/mol | ||||
| SMILES | C#N | ||||
| InChI | 1/CHN/c1-2/h1H | ||||
| CAS-nummer | 74-90-8 | ||||
| EG-nummer | 200-821-6 | ||||
| PubChem | 768 | ||||
| Beschrijving | Kleurloos gas, kleurloze tot lichtblauwe vloeistof, zwak zuur | ||||
| Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen | |||||
| |||||
| H-zinnen | H224 - H330 - H400 - H410 | ||||
| EUH-zinnen | geen | ||||
| P-zinnen | geen | ||||
| EG-Index-nummer | 006-006-00-X | ||||
| MAC-waarde | 11 mg/m³ | ||||
| LD50 (muizen) | 1 mg/kg | ||||
| Fysische eigenschappen | |||||
| Aggregatietoestand | vloeibaar | ||||
| Kleur | kleurloos tot zeer lichtblauw | ||||
| Dichtheid | 0,6876 g/cm³ | ||||
| Smeltpunt | −13,24 °C | ||||
| Kookpunt | 25,6 °C | ||||
| Vlampunt | −18 °C | ||||
| Zelfontbrandings- temperatuur | 538 °C | ||||
| Dampdruk | 82600 Pa | ||||
| Geometrie en kristalstructuur | |||||
| Dipoolmoment | 2,98 D | ||||
| Evenwichtsconstante(n) | pKa = 9,36 | ||||
| Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar). | |||||
| |||||
De toxische werking van blauwzuur berust op het verstoren van de ATP-productie in de mitochondriën. Blauwzuur ruikt naar amandelen, hoewel een genetisch defect bij sommigen het waarnemen ervan belemmert.[1] Ook de zouten van blauwzuur, de cyaniden, zijn zeer giftige verbindingen. Zo bedraagt de dodelijke dosis van kaliumcyanide (KCN) voor een gemiddelde mens minder dan een gram: de LD50 ligt op 2,857 milligram per kilogram lichaamsgewicht.