Top Qs
Tijdlijn
Chat
Perspectief

Brussel (stad)

gemeente en hoofdstad in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, België Van Wikipedia, de vrije encyclopedie

Brussel (stad)map
Remove ads

De stad Brussel (Frans: Ville de Bruxelles of Bruxelles-Ville) is de hoofdstad van België, van de Vlaamse Gemeenschap, het Vlaams Gewest, de Franse Gemeenschap en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De gemeente telt ruim 196.000 inwoners, waarvan ongeveer een derde in de historische Vijfhoek woont, ongeveer de helft in de noordelijke uitbreiding, in de deelgemeenten Laken, Neder-over-Heembeek en Haren en de rest in de buurten rond de Louizalaan, het Ter Kamerenbos (samen de zuidelijke uitbreiding) en in de oostelijke uitbreiding, de Europese wijk, waarvan het grootste gedeelte ook bij de gemeente hoort.

Snelle feiten Stad in België, Geografie ...

De gemeente Brussel is naar het inwoneraantal de op vier na grootste gemeente in België. Het hele Brussels Hoofdstedelijk Gewest, vaak ten onrechte Brussel genoemd, omvat in totaal 19 gemeenten met ongeveer 1,2 miljoen inwoners. Het stedelijk gebied, inclusief de voorsteden, telt ruim 1,8 miljoen inwoners en is daarmee het grootste van het land.

Remove ads

Etymologie

De plaatsnaam "Brussel" komt van "Bruocsella" (in het Frankisch: bruoc + sella), wat evolueerde tot "Broekzele", wat betekent "nederzetting (zele) bij het moeras (broek)".[1]

Geschiedenis

Samenvatten
Perspectief
Zie Geschiedenis van Brussel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Brussel ontstond rond een burcht op een eiland in de Zenne. Toen de stad uitdeinde bouwde men een eerste stadsomwalling, waarvan nog enkele delen bewaard zijn gebleven. Al snel bleek deze te klein en een tweede vijfhoekige stadsomwalling werd gebouwd. Deze omvatte zeven heuvels: de Koudenberg, de St.-Michielsberg, de Warmoesberg, de Kunstberg, de St.-Pietersberg, de Zavel en de Kruidtuin. Van deze tweede omwalling blijft bovengronds alleen de toren van de Hallepoort; tijdens het bouwen van metrostation Munthof werden ondergrondse steunmuren teruggevonden.

Thumb
Gezicht op Brussel, 1664-65 van Jan-Baptist Bonnecroy

De stad werd achtereenvolgens de hoofdstad van het hertogdom Brabant, de Zeventien Provinciën, de Zuidelijke Nederlanden, het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (tezamen met Amsterdam), België, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en is het bestuurlijk centrum van de Europese Unie.

In 1853 werd het gebied van de Europese Wijk aangehecht met de oostelijke uitbreiding van Brussel, in 1864 volgden het Ter Kamerenbos en de erheen lopende Louizalaan met de zuidelijke uitbreiding van Brussel en in 1921 kende de gemeente zijn grootste uitbreiding met de aanhechting van Haren, Laken, Neder-Over-Heembeek en de noordelijke uitbreiding.

Remove ads

Demografie

Samenvatten
Perspectief

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief Laken, Haren en Neder-over-Heembeek.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Meer informatie Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden, jaar ...

Autochtone Brusselaars

Door het internationale karakter van Brussel en het grote aantal buitenlanders en bewoners uit Vlaanderen en Wallonië zijn er in Brussel nog maar weinig echte Brusselaars te vinden. Ze kregen zelfs een speciale benaming. Zo is een Ketje een oorspronkelijke inwoner van Brussel die er samen met zijn beide ouders geboren en getogen is. Een Zinneke is er eveneens geboren, doch heeft slechts één ouder die zich Ketje mag noemen. Kenmerkend is hun taalgebruik. Het oorspronkelijke Brussels is een Brabants dialect. Het kenmerkt zich taalkundig gezien door de vele leenwoorden uit het Frans en door Franse uitspraak van Nederlandse woorden. Het ontwikkelde zich uit de lokale variant van het Middelnederlands dat er in de Middeleeuwen gesproken werd. Er bestaat ook een Brusselse variant van het Frans. Daarin vindt men vele leenwoorden uit het Nederlands en door het Nederlands beïnvloede uitspraak. In het artikel over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is meer informatie te vinden over het gebruik van de beide officiële talen in Brussel.

Remove ads

Politiek

Samenvatten
Perspectief

Structuur

Meer informatie Supranationaal, Nationaal ...

Voormalige burgemeesters

Zie Lijst van burgemeesters van Brussel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Meer informatie Periode, Burgemeester ...

Bestuur 2025-2030

Het bestuur van de stad Brussel bestaat anno 2025 uit PS-Vooruit, MR+, Les Engagés-CD&V.[3][4]

2025–2030

Schepencollege

Meer informatie Functie en bevoegdheden, Naam ...

Gemeenteraad

Voorzitter gemeenteraad: Alain Courtois (MR)[10]

Uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

De verkiezingen vinden alle zes jaar op de tweede zondag van oktober plaats.[11]

Op 1 januari 1983 verloren de Brusselse liberalen hun burgemeesterszetel die ze al van voor de Belgische onafhankelijkheid in handen hadden en werd voor het eerst een socialist burgemeester van Brussel.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 werd het kartel PS-sp.a de grootste met 18 zetels, gevolgd door het cdH (in feite het kartel cdH-CD&V) met 10 zetels. Derde werd het kartel MR-Open Vld met eveneens 10 zetels; Ecolo-Groen werd vierde met 7 zetels. Tot slot behaalde het FDF 3 zetels en de N-VA 1 zetel. Hierop werd een paarse meerderheid gevormd tussen PS-sp.a en MR-Open Vld, goed voor 28 van de 49 zetels. Op 9 juni 2017 stapte de sp.a echter uit de coalitie wegens onregelmatigheden betreffende de toenmalige burgemeester Yvan Mayeur met betrekking tot daklozenorganisatie Samusocial. Sindsdien is Philippe Close burgemeester van Brussel-stad.

Meer informatie Partij of kartel, 10-10-1976 ...

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen, rode letters duiden de kartels aan.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1976: MERGAM / 1982: FNK (1,63%), ECO-BXL (0,52%), Depha (0,31%), RPR-KVV (0,08%) / 1988: PFN (1,4%), EVA (0,85%), PLI (0,2%) / 1994: Demare (1,55%), Merci (0,62%), Plus (0,51%), RDB (0,19%) / 2000: FNB (1,75%), Vivant (1,63%) / 2006: UNIE (0,14%), Verleyen (0,20%), PH-HP (0,16%), Parti Solutions (0,35%), Force Citoyenne (0,3%) / 2012: Islam (2,9%), Pirates-Piraten (1,38%), Egalité (1,13%), Parti Populaire (0,76%), Belg-Unie (0,69%) / 2018: Islam (1,6%), Plan B (0,87%), La Droite (0,69%), Salem (0,55%), Citoyen d'Europe M3E (0,29%) / 2024: Vista CollectifCitoyen (0,49%)

Representativiteit

Voor Brussel, net zoals voor de andere gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, geldt dat het aantal kiezers in verhouding tot het aantal inwoners erg laag ligt, zowel absoluut als in vergelijking met de rest van het land. Dit is het gevolg van het hoge aandeel niet-Belgische inwoners (ook al kunnen deze onder bepaalde voorwaarden over gemeentelijk stemrecht beschikken). Daarnaast ligt ook het aantal kiezers dat niet komt opdagen, ondanks de stemplicht, erg hoog zodat het totale aantal uitgebrachte stemmen, inclusief ongeldige en blanco, in de 19 gemeenten van het gewest slechts 44,66% van het aantal inwoners bedraagt. Brussel scoort slechter met een verhouding van 40,33% uitgebrachte stemmen/inwoners.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 was de verhouding kiezers/inwoners en absenteïsme als volgt:

  • Brussel: 50,22% (kiezers/inw.) - 19,68% (absenteïsme)
  • Totaal Brussels Gewest : 53,89% (kiezers/inw.) - 17,14% (absenteïsme)

Ter vergelijking:

  • Vlaamse provinciehoofdsteden: 69,30% (kiezers/inw.) - 12,12% (absenteïsme)
  • Waalse provinciehoofdsteden: 69,04% (kiezers/inw.) - 17,31% (absenteïsme)

Europese hoofdstad

Zie Brussel als Europese hoofdstad voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Thumb
Het Berlaymontgebouw, hoofdkantoor van de Europese Commissie

Brussel wordt vaak beschouwd als de de facto hoofdstad van de Europese Unie. Het Europees Parlement vergadert hoofdzakelijk in Brussel en de stad is tevens de vestigingsplaats van de Europese Commissie en de Raad van de Europese Unie. Ook het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Europees Comité van de Regio's en talrijke Europese agentschappen zijn in Brussel gevestigd.

De meeste Europese instellingen zijn gegroepeerd in de Leopoldswijk, of ook de Europese Wijk genoemd. Om deze instellingen te huisvesten werden tal van nieuwe wolkenkrabbers opgetrokken als het Berlaymontgebouw, het Justus Lipsius-gebouw, de Madoutoren, het Karel de Grote-gebouw, het Lexgebouw, het Europagebouw, Résidence Palace, The One en talrijke andere.

In de Brusselse deelgemeente Haren is het hoofdkwartier van de NAVO gevestigd, alsmede de hoofdzetel van EUROCONTROL.

Remove ads

Bezienswaardigheden

Samenvatten
Perspectief
Thumb
Grote Markt
Thumb
Koninklijke Muntschouwburg
Thumb
Triomfboog in het Jubelpark
Thumb
Kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele
Thumb
Het Koninklijk Paleis
Thumb
De Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen

Historisch erfgoed

Zie ook: Lijst van beschermd onroerend erfgoed in Brussel, lijst van gebouwen in Brussel, lijst van beelden in Brussel

Kerken

Enkele kerken zijn onder andere:

Remove ads

Cultuur

Samenvatten
Perspectief

Musea

Uitgaansleven

Thumb
Café "Le Poechenellekelder"

Brussel heeft zoals veel andere Belgische steden een levendig uitgaansleven. Vele uitgaansgelegenheden liggen verspreid over de stad, maar in het centrum is vooral het gebied rond de Beurs en het Sint-Goriksplein bekend als uitgaansbuurt. Enkele bekende cafés zijn Den Coninck van Spaignien, biercafé Délirium, à la Mort Subite, Le Poechenellekelder, en Het Goudblommeke in Papier.

Daarnaast zijn er in de stad vele restaurants, waarvan onder meer Alexandre, Comme Chez Soi, Sea Grill, Villa Lorraine en WY zijn onderscheiden met een of meerdere Michelinsterren.

Belangrijke zalen zijn de Ancienne Belgique, de Munt, de Beursschouwburg en de KVS. In 1993 vestigde zich het Kaaitheater, als een centrum voor dans, theater en performance, aan het Saincteletteplein. Sinds 2005 heeft Brussel ook een casino.

In 1987 werd het voormalige goederenstation Thurn en Taxis geklasseerd en kreeg het een culturele en recreatieve bestemming. Tot 2016 vond hier jaarlijks het festival Couleur Café plaats, dat sinds 2017 naar het Osseghempark verhuisde. Tegenover Thurn en Taxis, langs het Bécodok in de kanaalzone, organiseren sinds de jaren zeventig twee boten, Ric's Artboat en Ric's Riverboat, artistieke activiteiten, festiviteiten en culturele projecten.

Brussel kent bovendien een reeks cafés gericht op holebi's, die met name aan en rond de Kolenmarkt gelegen zijn, zoals Le Belgica, Le Soleil en Le Détour (voorheen L'Homo Erectus). Een feest voor deze doelgroep dat internationale aantrekkingskracht geniet is La Demence, dat sinds 1994 in de bekende technodiscotheek Fuse in de Blaesstraat wordt gehouden.[15]

Taal

Zie ook Verfransing van Brussel

Binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gelden het Frans en het Nederlands als officiële talen. De meeste inwoners, forenzen, en 'vaste' buitenlanders gebruiken nochtans vooral het Frans als aanspreektaal. Deze gewoonte is ontstaan door de combinatie van de numerieke verhoudingen van de verschillende taalgroepen in Brussel, de relatieve meertaligheid van de Vlamingen in Brussel, en de relatief lagere kennis van andere talen onder de Franstaligen. Volgens onderzoek worden in Brussel opmerkelijk veel verschillende talen gesproken in thuisverband, en bestaan er ook veel taalgemengde gezinnen.

Evenementen

Thumb
De Zinneke Parade, mei 2008
Thumb
Rigafestival op het Spanjeplein in 2018
Remove ads

Economie

Samenvatten
Perspectief

De economie van Brussel wordt gedomineerd door activiteiten in de dienstensector en de openbare instellingen. Vaak zijn die activiteiten verbonden met de hoofdstedelijke functie:

  • ministeries, nationale en regionale instellingen;
  • ambassades en vertegenwoordigingen;
  • hoofdkwartier van de NAVO;
  • regionale en Europese zetels van multinationals;
  • consultants en juridische diensten;
  • horeca en vrijetijdsindustrie;
  • communicatie: luchtvaart, transport ...;
  • autoproductie: Audi Brussel.

Een belangrijk zakendistrict is de Noordruimte (Espace Nord) ten noorden van het centrum, rond het Noordstation. Het gebied wordt gekenmerkt door hoogbouw. Ook direct ten oosten van het centrum wordt het stadsbeeld door kantoren (laagbouw) gedomineerd. Het Central Plaza gebouw dicht bij het Centraal Station heeft op 15 verdiepingen 23.000 m² kantoren.

Dankzij de aanwezigheid van de Europese instellingen hebben vele internationale bedrijven een vestiging in Brussel gekozen. Hierdoor is er in Brussel, ook in economisch mindere tijden, een stabiele grote vraag naar kantoorruimten. De stad is de op twee na belangrijkste zakenstad van Europa, na Londen en Parijs. Ook is Brussel een belangrijke congresstad en is de stad onlangs Washington DC voorbijgestreefd als belangrijkste diplomatenstad ter wereld.[bron?]

Winkelen

Bekende winkelstraten zijn de Nieuwstraat, de Louizalaan en de Antoine Dansaertstraat. Een van de bekende winkelgalerijen in Brussel zijn de Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen.

Remove ads

Mobiliteit

Samenvatten
Perspectief

Wegverkeer

Thumb
Satellietfoto van Brussel

Vanwege de centrale ligging binnen België is Brussel via meerdere snelwegen bereikbaar. Zo hebben steden als Gent, Brugge, Antwerpen, Luik, Namen, maar ook Amsterdam, Rotterdam, Keulen, Parijs en Luxemburg wegverbindingen met Brussel.

De stad telt twee concentrische verkeersassen, onderling verbonden door grote lanen:

  • de (grote) Ring R0: de autosnelweg die het Brusselse gewest omcirkelt
  • de kleine ring R20: serie van tunnels en doorgaande wegen die het centrum van Brussel bedienen en die de stadsomwalling uit de 14e en 15e eeuw volgt. Daarbij duiken namen op die herinneren aan de oude stadspoorten zoals de poort van Namen, Halle, Ninove, Anderlecht, Leuven, Schaarbeek, enzovoort.

Op 28 juni 2015 werden de centrale lanen gedeeltelijk afgesloten en werd een zone van 50 ha in het centrum autovrij, het op een na grootste autovrije centrum van Europa, na Venetië.[16]

Spoorwegen

Reizigers kunnen gebruikmaken van verschillende treinstations. De belangrijkste voor het personenvervoer bevinden zich op de noord-zuidverbinding.

Thumb
Station Brussel-Centraal

Alle nationale reizigerstreinen die Brussel aandoen, stoppen in Brussel-Noord, Brussel-Centraal en Brussel-Zuid. In Brussel-Kapellekerk en -Congres, die gesloten zijn op zaterdagen, zon- en feestdagen, houden enkel een paar stoptreinen halt. Alle treinen richting Namen en Luxemburg stoppen in station Brussel-Luxemburg en station Brussel-Schuman, nabij de Europese instellingen.

Vanuit Brussel zijn steden als Amsterdam, Rotterdam, Londen, Keulen, Parijs per trein binnen 2 tot 3 uur te bereiken. Rijsel (Lille) ligt zelfs binnen een uur sporen van Brussel. Een treinreis naar Frankfurt, Lyon en Straatsburg duurt 3-4 uur. Verder vertrekken er treinen naar Marseille, Montpellier en Nice.

Thumb
Lijnennet van de Brusselse metro

Openbaar vervoer

De Brusselse metro telt 60 stations, verspreid over twee assen. Sinds april 2009 is er een metrolijn toegevoegd waardoor er meer en snellere verbindingen mogelijk zijn. Verder is er een uitgebreid tramnetwerk, met als zwaartepunt de noord-zuidverbinding (Zuidstation - Beurs - Noordstation, parallel met de noord-zuidverbinding van de treinen). Enkele tramverbindingen gaan tot de plaatsen in de Vlaamse Rand, zoals Groot-Bijgaarden, Tervuren, Drogenbos en Wezembeek-Oppem.

Een uitgebreid busnetwerk zorgt ervoor dat bijna elke plek in en rond het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met het openbaar vervoer bereikbaar is. Het lokale vervoer binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt hoofdzakelijk uitgevoerd door de MIVB. Het vervoer in relatie met Vlaanderen wordt hoofdzakelijk verzekerd door De Lijn, het vervoer naar Wallonië hoofdzakelijk door de TEC.

Daarnaast wordt er internationaal openbaar busvervoer aangeboden door Flixbus vanaf het Noordstation, Zuidstation en Heizel, en door Eurolines vanaf het Noordstation.[17]

Remove ads

Stedenbanden

Bekende personen uit Brussel

Lijst van Brusselaars

Zie ook

Nabijgelegen kernen

Sint-Jans-Molenbeek, Anderlecht, Sint-Gillis, Elsene, Etterbeek, Sint-Lambrechts-Woluwe, Sint-Joost-ten-Node, Sint-Jans-Molenbeek, Laken

Literatuur

  • Geert van Istendael, Arm Brussel, uitgeverij Atlas contact, 2002, ISBN 9789045008530
  • Eric Min, De eeuw van Brussel; biografie van een wereldstad, De bezige bij, 2014, ISBN 9789085423942

Externe links

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads