Namnet Jesus

Jesus er eit latinsk mannsnamn danna av gresk Iesoûs (Ιησους), som igjen kjem frå det arameiske namnet Jēšūaʿ (ישׁוע) eller hebraiske Jəhōšūa‘ (יְהוֹשֻׁעַ) eller Jōšūa‘ (יֹשׁוּעַ) ‘Gud bergar meg’.

Isho eller Eesho, den arameiske/gammalsyriske varianten av namnet Jesus

Namnet er særleg kjend gjennom Jesus frå Nasaret, men stammar frå eit vanleg jødisk namn. Etter utbreiinga av kristendommen er det blitt eit vanleg namn i nokre kristne kulturar, men omfatta av namnetabu i andre. I Noreg har det lenge vore ulovleg å gje Jesus som førenamn, medan det derimot har vore vanleg i mange katolske land. Derimot har det hebraiske namnet Jəhōšūa‘/Jōšūa‘ med same opphav vore ein del brukt i forma Joshua på engelsk og Josva på norsk. Tilnamnet «Kristus» kjem frå gresk Khristos og tyder 'den salva'.

Variantar på ulike språk

På fleire germanske og fleire andre språk skriv ein namnet «Jesus». På andre språk kan namnet vera:

Språk	Namn/variant
Afrikaans	Jesus
Albansk	Jezui
Arabisk	`Isà عيسى‎ (klassisk arabisk); Yasū` يسوع‎ (kristen eller seinare arabisk)
Amharisk	ኢየሱስ
Aragonesisk	Chesús
Arameisk/gammalsyrisk	ܝܫܘܥ, Isho
Arberesh	Isuthi
Armensk	Հիսուս (austarmensk); Յիսուս (vestarmensk), Hisus
Aserbajdsjansk	İsa
Bengali	যীশু, Jeeshu/Zeeshu (kristent) 'ঈসা, 'Eesa (generelt)
Bretonsk	Jezuz
Bulgarsk	Исус (Isus)
Estisk	Jeesus
Filipino	Jesús (kristen og sekulær bruk); Hesús eller Hesukristo (liturgisk)
Fijiansk	Jisu
Finsk	Jeesus
Fransk	Jésus
Galicisk	Xesús
Garo	Jisu
Georgisk	იესო (Ieso)
Ewe	Yesu
Gresk	Ιησούς, moderne gresk uttale Iisús
Haitisk	Jezi
Hausa	Yesu
Hawaiisk	Jesu
Hebraisk	Yeshua/Y'shua יֵשׁוּעַ‎
Hindustani	ईसा / عيسى (īsā)
Hmong	Yexus
Igbo	Jisos
Indonesisk	Yesus (Christian) / Isa (Islamic)
Irsk	Íosa
Islandsk	Jesús
Italiensk	Gesù
Japansk	イエス, Iesu eller イエズス, Iezusu (katolsk); ゼス , Zesu eller ゼズス, Zezusu (kirishitan); イイスス, Iisusu (austleg ortodoks)
Jinghpaw	Yesu
Kannada	ಯೇಸು (Yesu)
Kasakhisk	Иса (Isa)
Katalansk	Jesús
Khasi	Jisu
Kinesisk	forenkla kinesisk 耶稣, tradisjonell kinesisk 耶穌, pinyin Yēsū, kantonesisk Yale Yèh-sōu
Koptisk	Ⲓⲏⲥⲟⲩⲥ
Kornisk	Yesu
Kroatisk	Isus
Kviterussisk	Ісус, Isus (ortodoks); Езус, Yezus (katolsk)
Khmer	យេស៑ូវ (Yesu)
Kisii	Yeso
Koreansk	예수 (Yesu)
Kurdisk	Îsa
Latvisk	Jēzus
Ligurisk	Gesû
Limburgisk	Zjezus
Litauisk	Jėzus
Lombardisk	Gesü
Luganda	Yesu
Marathi	येशू - Yeshu
Malagassisk	Jeso, Jesoa, Jesosy
Malayalam	ഈശോ (Īsho), യേശു (Yēshu), കർത്താവ് (Kartāvŭ)
Mirandesisk	Jasus
Maltesisk	Ġesù
Mongolsk	Есүс
Neapolitansk	Giesù
Nederlandsk	Jezus
Normannisk	Jésus
Oksitansk	Jèsus
Piemontesisk	Gesù
Polsk	Jezus
Portugisisk	Jesus
Rumensk	Isus (almost all) / Iisus (Eastern Orthodox)
Russisk	Иисус (Iisus)
Sardinsk	Gesùs
Serbisk	Isus / Исус
Siciliansk	Gesù
Singalesisk	ජේසුස් වහන්සේ - Jesus Wahanse (katolsk), යේසුස් වහන්සේ - Yesus Wahanse (protestantisk)
Shona	Jesu
Slovakisk	Ježiš
Slovensk	Jezus
Spansk	Jesús
Swahili	Yesu
Tadsjikisk	Исо (Iso)
Tamil	Yesu (இயேசு)
Telugu	యేసు - ఏసు - Yesu
Thai	เยซู - "Yesu"
Tsjekkisk	Ježíš
Tyrkisk	İsa
Turkmensk	Isa
Ukrainsk	Ісус (Isus)
Ungarsk	Jézus
Urdu	عیسیٰ
Usbekusj	Iso
Venetiansk	Jesu
Vietnamesisk	Giêsu, Dêsu
Walisisk	Iesu
Yoruba	Jesu
Zulu	uJesu

Kjende namneberarar

• Jesus Ben Sira (verka i 2. hundreåret f.Kr.), forfattaren av Siraks bok
• Jesus Kristus, Guds son ifølgje Det nye testamentet
• Jesus bar Abbas, kjend som Barabbas, forbrytar lauslaten av Pontius Pilatus i staden for Jesus Kristus
• Jesus ben Ananias (d. ca. 73), jødisk nasjonalist nemnd av Josefus

• Jesús Malverde (1870–1909), meksikansk forbrytar og folkehelt
• Jesús Enrique Helguera (1910–1971), meksikansk kunstnar
• Jesus Morente (f. 1971), spansk flamencogitarist
• Jesús Navas (f. 1985), spansk fotballspelar

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Jesus (name)» frå Wikipedia på engelsk, den 28. november 2020.