ਅੰਬੇਡਕਰਵਾਦ

From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

ਅੰਬੇਡਕਰਾਈਟ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵਰਗ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਬੀ ਆਰ ਅੰਬੇਡਕਰ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਬਹੁਮੰਤਵੀ, ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ, ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਦੇ ਫਲਸਫੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। [1] ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਜਾਂ ਫਲਸਫੇ ਨੂੰ ਅੰਬੇਡਕਰਵਾਦ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨਤਾ, ਆਜ਼ਾਦੀ, ਭਾਈਚਾਰਾ, ਨਿਆਂ, ਧੰਮ, ਜਮਹੂਰੀਅਤ, ਨਾਰੀਵਾਦ, ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਅਹਿੰਸਾ, ਸੱਚ, ਮਨੁੱਖਤਾ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਵਾਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਅੰਬੇਡਕਰਵਾਦ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਹਨ।

Remove ads

ਸਮਾਜਿਕ ਦਰਸ਼ਨ

ਬੀ ਆਰ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਸਮਾਜ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਮਾਤਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਵੱਖ- ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇੱਕ ਜਮਾਤ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਆਰਥਿਕ, ਬੌਧਿਕ ਜਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੱਚ ਹੈ, ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਹਿੰਦੂ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਇਸ ਨਿਯਮ ਦਾ ਅਪਵਾਦ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਤੇ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ, ਕਿਸ ਜਮਾਤ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਤ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਮਾਤ ਅਤੇ ਜਾਤ, ਇੱਕ ਅਰਥ ਵਿੱਚ, ਅਗਲੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਹਨ, ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਖਾੜੀ ਨਾਲ ਵੱਖ ਹੋਏ ਹਨ। "ਇੱਕ ਜਾਤ ਇੱਕ ਬੰਦ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮੂਹ ਹੈ." [2]

Remove ads

ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਰਸ਼ਨ

ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਫਲਸਫਾ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸਿਆਸੀ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਦੁਬਿਧਾ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਨਤਕ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਸੀ । ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਰਾਹੀਂ, ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਉਦਾਰਵਾਦੀ, ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਅਤੇ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿਆਸੀ ਧਾਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿਆਸੀ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਸਮਝਦਾ ਹੈ। ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਹੈ। ਸਮਾਜਿਕ, ਉਸਦੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿੱਚ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਸੋਚ ਸਮਾਜਿਕ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਹੈ। [3] ਉਸਨੇ ਮਨੁੱਖ, ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੰਕਲਪਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਿੰਤਕ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮਾਜਿਕ ਮਾਹੌਲ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਕ ਸੀ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਚਿੰਤਕ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿੜ ਸਮਾਜਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਤੇ ਸੁਧਾਰਕ ਵੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਸਥਾ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਕੁਰਸੀ ਦੇ ਆਰਾਮ ਤੋਂ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਕੁਝ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ, ਉਹ ਗਿਆਨ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਵਿਚਾਰ ਗੁਪਤ ਜਾਂ ਅਸਪਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਵਿਹਾਰਕ ਅਤੇ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਹਠਧਰਮੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵਿੱਚ ਡੋਗਮਾ ਦੀ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ। [4]

Remove ads

ਅੰਬੇਡਕਰਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ

ਬੀ.ਆਰ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਫਲਸਫੇ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ

ਹਵਾਲੇ

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads