Bokarnea

Bokarnea (Beaucarnea Lem.) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych (Asparagaceae). Należy do niego 12^[4]–13^[5] gatunków. Taksony tu zaliczane bywały włączane do szeroko ujmowanego rodzaju nolina Nolina. Rośliny te występują w południowej części Ameryki Północnej na obszarze od północno-wschodniego Meksyku po Nikaraguę na południu^[5]. Rosną głównie na suchych i okresowo wilgotnych siedliskach, zwykle na obszarach górskich^[6], czasem w lasach mgielnych, w których są istotnym siedliskiem dla epifitów (storczykowatych, bromeliowatych i in.)^[7].

Bokarnea

Bokarnea odgięta
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	szparagowate
Rodzaj	bokarnea
Nazwa systematyczna
Beaucarnea Lemaire Ill. Hort. 8 Misc. 57, 59. Oct 1861[3]
Typ nomenklatoryczny
B. recurvata Lemaire[3]

Bokarnea odgięta jako roślina doniczkowa

Różne gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne, zwłaszcza w klimacie ciepłym (źle znoszą mroźne lub deszczowe zimy)^[7]. Najczęściej uprawiana jest bokarnea odgięta B. recurvata, w klimacie chłodnym jako roślina doniczkowa^[4][8].

Morfologia

Pokrój

Rośliny wieloletnie o zdrewniałym pniu silnie zgrubiałym powyżej poziomu gruntu, osiągające do 18 m wysokości i zwykle silnie rozgałęzione w górze. Czasem pień skrócony, kulistawy (B. hookeri)^[6].

Liście

Skupione w rozety na końcach pędów, równowąskie, gładkie na brzegach, osiągające do 90 cm długości^[6][7].

Kwiaty

Jednopłciowe, zebrane w okazałe wiechy^[6]. Okwiat z listkami na końcach całobrzegimi (bez szczecinek obecnych u Nolina). Zalążnia górna, jednokomorowa^[6].

Owoce

Suche skrzydlaki z pojedynczym nasionem i trzema skrzydełkami^[6].

Systematyka

Rodzaj z rodziny szparagowatych Asparagaceae reprezentujący podrodzinę Nolinoideae Burnett, a w jej obrębie plemię Nolineae S. Watson^[2] (tworzy je wspólnie z rodzajami nolina Nolina i Dasylirion)^[6]. Plemię to w niektórych ujęciach było wyodrębniane jako rodzina Nolinaceae Nakai^[2][6].

W wąskim ujęciu tego rodzaju, przed 2014 rokiem bywał wyodrębniany z niego rodzaj Calibanus, do którego przenoszony był Beaucarnea hookeri (jako Calibanus caespitosus^[6][4] lub C. hookeri), ale analizy molekularne wykazały zagnieżdżenie tego taksonu wewnątrz Beaucarnea^[9]

Wykaz gatunków (nazwy zweryfikowane według Plants of the World Online)^[5]

• Beaucarnea compacta L.Hern. & Zamudio
• Beaucarnea glassiana (L.Hern. & Zamudio) V.Rojas-Piña
• Beaucarnea goldmanii Rose
• Beaucarnea gracilis Lem.
• Beaucarnea guatemalensis Rose
• Beaucarnea hiriartiae L.Hern.
• Beaucarnea hookeri (Lem.) Baker
• Beaucarnea olsonii V.Rojas-Piña & L.O.Alvarado
• Beaucarnea pliabilis (Baker) Rose
• Beaucarnea purpusii Rose
• Beaucarnea recurvata (K.Koch & Fintelm.) Lem. – bokarnea odgięta
• Beaucarnea sanctomariana L.Hern.
• Beaucarnea stricta (K.Koch & Fintelm.) Lem.