Loading AI tools
Włoska potrawa makaronowa Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pasta alla carbonara (spaghetti alla carbonara[1]) – potrawa kuchni włoskiej złożona z makaronu, jajek, pancetty lub guanciale, sera pecorino romano lub parmezanu oraz czarnego pieprzu[1][2]. Niepoprawnym jest mówienie o „sosie carbonara”, ponieważ makaron i pozostałe składniki stanowią tu nierozerwalną całość[3].
obiad | |
Porcja spaghetti alla carbonara | |
Inne nazwy |
spaghetti alla carbonara |
---|---|
Rodzaj |
makaron z sosem |
Kuchnia | |
Miejsce powstania | |
Obróbka żywności | |
Składniki | |
|
W niektórych przepisach zamiast całych jaj używa się samych żółtek[3][4]. Pieprz jest obowiązkowy[1]. Najpowszechniej używanym makaronem jest spaghetti[1][3]. Tuż za nim plasuje się bucatini[3]. Używa się też m.in. makaronu w kształcie tzw. rurek (penne[3][1], rigatoni[3], maccheroni[1]).
Kwestią sporną jest dodatek śmietany. Zdaniem tradycjonalistów dodanie jej do carbonary jest błędem[2][3]. Używają jej głównie obcokrajowcy[1]. Inne rzadziej spotykane składniki (głównie poza granicami Włoch) to np. smażona cebula[5], czosnek[1] lub białe wino[1].
Makaron należy ugotować al dente w osolonej wodzie, zaś wieprzowinę pokroić w drobne kawałki i podsmażyć na patelni z rozgrzanym smalcem[1] lub oliwą aż stanie się chrupiąca (ale nie zanadto)[2][3]. Jajka należy delikatnie ubić ze startym serem i świeżo zmielonym pieprzem[2][3]. Istnieją różne metody łączenia masy jajecznej z makaronem (i mięsem) – istotne jest by jajka zbytnio się nie ścięły: powinny zaledwie zacząć krzepnąć, a powstały sos powinien mieć kremową konsystencję[1][5]:
Tak przygotowany makaron można posypać serem[4]. Potrawę podaje się natychmiast po przyrządzeniu[3][2].
Pochodzenie potrawy i jej nazwy nie jest do końca znane. Nie istnieją źródła potwierdzające istnienie tego specjału przed II wojną światową[5].
Jedna z teorii mówi, że carbonara powstała w ostatnich latach II wojny światowej za sprawą przebywających w Rzymie amerykańskich żołnierzy, którzy połączyli najbardziej znane im składniki, czyli jajka i bekon (czy też lubiane przez nich połączenie tych dwóch składników), z włoskim makaronem spaghetti[5][1]. Przepis miał zostać później udoskonalony w Rzymie[5]. Być może wyspecjalizowała się w tym daniu jakaś tamtejsza restauracja o nazwie Carbonara i stąd jego nazwa[1].
Według innej teorii, węglarze (wypalacze węgla trudniący się też jego sprzedażą) z Lacjum mieli wymyślić carbonarę wzorując się na znanej wcześniej potrawie cacio e uova[5]. Cacio e uova (dosłownie: „ser i jajka”) to popularny w środkowych i południowych Włoszech makaron wymieszany wpierw z rozpuszczonym smalcem, a następnie z ubitymi jajkami i startym serem[1]. Zdaniem innych, carbonara została przywieziona do Lacjum przez węglarzy z Umbrii zmierzających z węglem na sprzedaż do Rzymu[2]. Inna teoria głosi, że carbonarę spopularyzowała w Rzymie rodzina węglarzy, która osiedliwszy się tam otworzyła trattorię[1]. Z tą wersją historii wiązana jest mieszcząca się na placu Campo de’ Fiori restauracja La Carbonara (założona w 1912 roku)[1].
Teorie wiążące pochodzenie tej potrawy z węglarzami wywodzą się z jej nazwy. Słowo carbonara oznacza w niektórych dialektach włoskich mielerz, standardowo nazywanego carbonaia[5]. Węglarz to w języku włoskim carbonaio[6] (l.mn. carbonai[1]). Słowo carbonaro oznacza zaś członka stowarzyszenia karbonariuszy[7] (l.mn. carbonari). Nazwa tej potrawy może nawiązywać też do jednego z jej składników – czarnego pieprzu, który był do niej dodawany rzekomo w tak dużych ilościach, że aż pokrywał czarnym pyłem ubrania przyprawiających[1].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.