Curaçao
terytorium zależne w Holandii Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Curaçao (wymowa niderlandzka: [kyrɑˈsɔu̯], język papiamento: Kòrsou) – terytorium zależne Holandii (de iure autonomiczny kraj wchodzący w skład Królestwa Niderlandów), leżące na Karaibach, na Wyspach Zawietrznych[3] w archipelagu Małych Antyli. Stolicą wyspy jest Willemstad, nazywane małym Amsterdamem.
| autonomiczny kraj | |||||
 | |||||
| |||||
| Hymn: Himno di Kòrsou | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Zarządzający | |||||
| Zarządzający | |||||
| Powierzchnia |
444 km² | ||||
| Populacja (2019) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
317 os./km² | ||||
| Numer kierunkowy |
+5999 | ||||
| Strefa czasowa |
UTC -4 | ||||
| Języki urzędowe | |||||
Położenie na mapie | |||||
Położenie na mapie | |||||
| Strona internetowa | |||||
Pierwotnie wyspa była zamieszkana przez indiańskie plemię Arawaków. Dla Europejczyków została odkryta 26 lipca 1499 r. przez hiszpańską wyprawę pod dowództwem Alonso de Hojeda. Hiszpanie zajęli wyspę i zaczęli ją kolonizować około roku 1530. W 1634 r. wyspa została zajęta przez Holendrów pod wodzą Johannesa van Vaalbecka i Pierre le Granda. Wysiedlili oni siłą gubernatora wraz z ok. 400 Hiszpanami i Arawakami na stały ląd i ogłosili przyłączenie wyspy do Holandii[4]. Holenderska Kompania Zachodnioindyjska założyła miasto Willemstad – obecną stolicę. Pierwszym gubernatorem Curaçao został w 1643 r. Peter Stuyvesant. Podlegały mu wówczas i inne posiadłości holenderskie w Ameryce, w tym Nowy Amsterdam nad rzeką Hudson – dzisiejszy Nowy Jork[4].
Na początku Curaçao było ignorowane przez kolonistów europejskich m.in. ze względu na brak złóż złota, ale później przekonano się, że naturalne położenie zatoki, nad którą zbudowano Willemstad, jest idealnym miejscem dla handlu. Handel, przewóz towarów oraz piractwo stały się szybko najważniejszymi gałęziami gospodarki Curaçao. W 1662 Kompania Zachodnioindyjska stworzyła na wyspie największe centrum handlu niewolnikami, przywożonymi tu z rejonu Zatoki Gwinejskiej w Afryce, a następnie rozwożonymi mniejszymi jednostkami po wszystkich wyspach Morza Karaibskiego i na pobliskie wybrzeża lądu amerykańskiego[4]. W XVIII i XIX w. Curaçao należało przejściowo do Francji i Wielkiej Brytanii, aż w 1816 powróciło ostatecznie do rąk holenderskich.
W 1863 Holendrzy znieśli niewolnictwo, co doprowadziło ekonomię wyspę do upadku[4]. Nowa era dla Curaçao zaczyna się od 1914, gdy w Maracaibo Baisin w Wenezueli odkryto ropę naftową. W 1916 r. rząd holenderski oraz Royal Dutch Shell wybudowali na Curaçao pierwszą rafinerię Isla. Port w Willemstad nadawał się idealnie dla tankowców. O ile w chwili odkrycia pokładów ropy liczba ludności wyspy nie przekraczała 30 tys., to na początku lat 60. XX w. zbliżyła się ona do 140 tysięcy, co dawało gęstość zaludnienia blisko 320 osób/km²[4].
Na początku 1985 r. rządy Curaçao, Antyli Holenderskich, Niderlandów, Wenezueli i Shell rozpoczęły rozmowy na temat ewentualnego zamknięcia rafinerii, a w lipcu Shell zaprzestał działalności. 24 września Shell zgodził się na przeniesienie instalacji rafinacyjnych w Emmastad i terminali morskich Bullenbaai i Caracasbaai na terytorium wyspy Curaçao. Z kolei rząd stworzył „Refineria di Korsou NV” jako właściciela instalacji rafinerii i terminali. „Curoil NV” zostało stworzone do obsługi lokalnego marketingu, a „Kompania di Tou Korsou NV” (KTK) przejęła usługi holowników w Zatoce Schottegat i Caracasbaai. Zarówno Curoil NV, jak i KTK NV, jak ma to miejsce w przypadku Refineria di Korsou NV, są własnością terytorium wyspy Curaçao. Tego samego dnia Petroles de Venezuela SA (PDVSA.) podpisał list intencyjny dotyczący dzierżawy rafinerii i terminali w Bullenbaai i Caracasbaai. W dniu 1 października 1985 r. Spółka zależna PDVSA, Refineria Isla (Curazao) SA., przejęła działalność rafinerii i natychmiast rozpoczęła reaktywację jednostek przetwórczych.
Curaçao ma własny rząd od 1 stycznia 1954. Wraz z procesem dekolonizacji mającym miejsce na świecie w drugiej połowie XX wieku także i na wyspie narodził się ruch niepodległościowy. Skupił się on wokół związków zawodowych i organizacji robotniczych, przez co przyjął on silną retorykę antykapitalistyczną i lewicującą. Część z organizacji inspirowała się ruchem praw obywatelskich czarnych mieszkańców Stanów Zjednoczonych. W 1969 r. na wyspie wybuchło narodowowyzwoleńcze powstanie zbrojne. Powstanie zostało szybko zdławione, a administracja rozsiała fałszywe pogłoski według których powstanie miał wywołać rząd Kuby[5][6][7]. 2 lipca 1984 rząd wyspy ustanowił własną flagę oraz hymn. W 1993 mieszkańcy w referendum opowiedzieli się za pozostaniem wyspy w składzie Antyli Holenderskich, 8 kwietnia 2005 roku Curaçao razem z Sint Maarten odrzucili w referendum pełną niepodległość na rzecz kraju stowarzyszonego z Holandią w ramach Królestwa Niderlandów. Na podstawie reformy konstytucyjnej Królestwa Niderlandów, 10 października 2010 roku Antyle Holenderskie przestały istnieć, a Curaçao stało się osobnym terytorium zależnym Holandii o specjalnym statusie.
Curaçao jest nizinną wyspą o suchym, tropikalnym klimacie, należącą do archipelagu Małych Antyli, położoną w południowej części Morza Karaibskiego. Około 60 km dzieli ją od północnych wybrzeży Wenezueli.
Zdecydowaną większość mieszkańców stanowią osoby czarnoskóre[8].
Religia
- katolicy – 72,8%
- zielonoświątkowcy – 6,6%
- brak religii – 6,0%
- inne religie – 3,8%
- pozostali protestanci – 3,2% oraz pozostali chrześcijanie ewangelikalni – 1,9%
- adwentyści – 3,0%
- Świadkowie Jehowy – 2%, zobacz też: Świadkowie Jehowy na Curaçao
- nieokreśleni – 0,6%
Źródło: CIA, 2011[9].
Walutą Curaçao jest Gulden Antyli Holenderskich (ANG), który dzieli się na 100 centów. Kurs wobec dolara amerykańskiego jest sztywny i wynosi 1,79 ANG za 1 USD.
Port lotniczy Curaçao znajduje się na północnym wybrzeżu wyspy, 12 km od stolicy Willemstad. Była to główna baza linii Dutch Antilles Express i Insel Air (linia Insel Air zaprzestała działalność 16 lutego 2019). Na wyspę można także dostać się drogą morską z Ameryki Północnej (statki wycieczkowe). Do 1920 roku w Willemstad działały także tramwaje. Wyspa posiada sieć autobusową, jak i prywatne busiki, ale aby dotrzeć w więcej miejsc na wyspie, najlepiej jest wynająć auto.
Port lotniczy Curaçao
Emisja równoważnika dwutlenku węgla z Curaçao wyniosła w 1990 roku 5,614 Mt, z czego 5,474 t stanowiła emisja dwutlenku węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 37,321 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 1,26 t. Od tego czasu emisje wahają się, raczej rosnąc. Głównym źródłem emisji przez cały czas była energetyka. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 8,425 Mt, a w przeliczeniu na mieszkańca 52,143 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 2,04 Mt[10].
W 1962 roku na wyspie tej rozegrano szachowy turniej pretendentów do tytułu mistrza świata, który wygrał Ormianin Tigran Petrosjan.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
