Grabów
miasto w województwie łódzkim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grabów – miasto w Polsce, położone w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Grabów[4]. Leży w Kotlinie Kolskiej. Jest znany z uprawy cebuli o nazwie grabowska.
| miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
 | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| Gmina | |||||
| Prawa miejskie |
1372–1690, 1800–1870, od 2024 | ||||
| Burmistrz |
Mariusz Jagielski | ||||
| Powierzchnia |
9,1769[1] km² | ||||
| Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Strefa numeracyjna |
63 | ||||
| Kod pocztowy |
99-150[3] | ||||
| Tablice rejestracyjne |
ELE | ||||
Położenie na mapie gminy Grabów  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |||||
Położenie na mapie powiatu łęczyckiego  | |||||
 52°07′42,0″N 19°00′34,3″E | |||||
| TERC (TERYT) |
1004044[4] | ||||
| SIMC |
0284003[4] | ||||
Urząd miejski ul. 1 Maja 2199-150 Grabów | |||||
| Strona internetowa | |||||
Grabów uzyskał lokację miejską w 1372 roku, tracąc ją przejściowo w XVII wieku[5]. W XVI wieku miasto królewskie położone było w województwie łęczyckim[6]. Został pozbawiony praw miejskich 31 maja 1870 i włączone do gminy Grabów w powiecie łęczyckim[7]. W latach 1867–1954 siedziba wiejskiej gminy Grabów, 1954–1972 gromady Grabów[8], a od 1973 reaktywowanej gminy Grabów[9]. W latach 1975–1998 należał administracyjnie do województwa konińskiego. 1 stycznia 2024 odzyskał status miasta[1].
Część wsi o nazwie Probostwo (SIMC 1039145) została zniesiona z dniem 1 stycznia 2024 r.[11]
Miasto położona ok. 13 km na północny zachód od Łęczycy, w zachodniej części powiatu łęczyckiego, przy lokalnej drodze z Łęczycy do Koła i Dąbia.
_(5).jpg)
Grabów wzmiankowane po raz pierwszy w 1232 r. jako uposażenie kościoła w Dobrowie. W końcu XIII wieku wieś podupadła. Ponownie występuje w źródłach historycznych w połowie XIV wieku, już jako własność szlachecka. W roku 1372 królowa regentka Elżbieta, na prośbę kasztelana łęczyckiego Mikołaja, pozwoliła na przekształcenie wsi w miasto. Pomyślny rozwój miasta przerwany został w pierwszej połowie XVI wieku. W tym okresie Grabów nazywany był niekiedy wsią. W 1552 r. król Zygmunt August wydał miastu przywilej na trzy jarmarki w ciągu roku i potwierdził prawo do odbywania targów. Nadal było to miasto niewielkie, w 1572 r. pracowało tu tylko 12 rzemieślników. W końcowym okresie XVII wieku miejscowość zatraciła miejski charakter. Nowy przywilej lokacyjny Grabów uzyskał od władz pruskich w 1800 r. W pierwszej połowie XIX wieku powoli wzrastała liczba mieszkańców miasta. W 1809 r. żyło tu 350, a w 1857 r. już 918 osób. W 1859 roku trąba powietrzna zniszczyła część miasta[12]. 29 października 1863 r. pod Grabowem wojska rosyjskie stoczyły bitwę z oddziałem powstańczym. Rosjanie zostali pokonani i musieli przez to wycofać się z miasta[12]. W 1870 r. miejscowość utraciła prawa miejskie. W latach 1905–1907 na terenie miejscowości doszło do kilku burzliwych manifestacji rewolucyjnych[12]. W lutym 1941 r. Niemcy utworzyli we wsi getto dla Żydów z niedalekiej Łęczycy. Podczas jego likwidacji, w kwietniu 1942 r. wywieziono stąd 1200 osób do obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Obecnie Grabów jest małym miastem, posiadającym podstawowe placówki usługowe i handlowe. W okresie PRL-u największym zakładem przemysłowym Grabowa była cegielnia, należąca do Łódzkiego Przedsiębiorstwa Ceramiki Budowlanej. Specjalnością wsi była hodowla cebuli, którą wysyłano za granicę. Plantacje cebuli zajmowały powierzchnię 500 hektarów[12].
- Kościół św. Stanisława w Grabowie – rzymskokatolicka świątynia wzniesiona w 1838 r. w stylu klasycystycznym.
- Rynek – centrum miasta stanowi obszerny, wydłużony plac. Zachowały się przy nim liczne domy z początku XIX wieku. Budynki murowane, z sienią przechodnią, kryte są dachami naczółkowymi lub dwuspadowymi. Domy drewniane, o konstrukcji zrębowej, przykrywają najczęściej dachy czterospadowe. Ozdobą niektórych domów jest ciekawe zdobnictwo ciesielskie, m.in. ponacinane belki ścian frontowych i rzeźbione drzwi i okiennice.
- Synagoga w Grabowie – wybudowana w 1881 r., jedna z dwóch synagog jakie zachowały się w powiecie łęczyckim. Obiekt nie pełni już funkcji sakralnych jednak częściowo zachował swój pierwotny wystrój zewnętrzny.
- Cmentarz ewangelicki – założony w I poł. XX w., zlokalizowany przy drodze wylotowej z Grabowa w kierunku Opiesina. Jest to pozostałość po mennonickich Olędrach, osadnictwu których kres położyła II wojna światowa. Nekropolia znajduje się w bardzo złym stanie technicznym, zachowało się na niej parę zrujnowanych nagrobków[13][14][15].
- Cmentarz żydowski w Grabowie – pochodzący z pocz. XIX w. i zdewastowany w okresie II wojny światowej, do czasów współczesnych nie zachowała się na nim żadna macewa a jedynie pamiątkowy obelisk.
- Co roku w Grabowie w pierwszy wtorek po Niedzieli Wielkanocnej odbywają się rozgrywki w palanta, znane jako Dzień Palanta.
- Dzień Cebuli[16].
- Rzymskokatolicka parafia św. Stanisława w Grabowie.
- W Grabowie mieszkają mariawici, którzy należą do parafii św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty w Nowej Sobótce. Niegdyś mariawici z okolic Grabowa należeli do Grabowskiej Parafii Mariawitów pw. Przenajświętszego Sakramentu z siedzibą w Kadzidłowej.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
