Indris krótkoogonowy[14], indrys, babakoto (Indri indri) – gatunek owocożernego ssaka naczelnego z rodziny indrisowatych (Indridae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Zamknij
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1788 roku niemiecki zoolog Johann Friedrich Gmelin, nadając mu nazwę Lemur indri[8]. Miejsce typowe to Madagaskar (w oryg. łac. Habitat in Madagascar)[8][15][16]. Gmelin oparł swój opis na „l’Indri” Pierre’a Sonnerata z 1782 roku[17]. Jedyny przedstawiciel rodzaju indris[14] (Indri), który zdefiniowali w 1796 roku francuscy zoolodzy Étienne Geoffroy Saint-Hilaire i Georges Cuvier[2].
Widoczny, regionalny trend w ilości białego i czarnego futra na sierści spowodował rozpoznanie dwóch podgatunków[15]; jednak obecnie uważa się, że stanowi to ekoklinę, z ciemniejszymi osobnikami na północy i jaśniejszymi na południu[18]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[18].
- Indri i Indrium: fr. indri „indris”, prawdopodobnie od malg. endrina „indris”; powszechne wyjaśnienie mówiące, że słowo to pochodzi z malg. indry oznaczającego „zobacz, spójrz” lub od indry izy oznaczającego „oto jest”, które to słowa rodzimi przewodnicy wykrzyczeli do francuskiego przyrodnika Pierre’a Sonnerata widząc to zwierzę i które Sonnerat pomyłkowo uznał za nazwę zwierzęcia, jest mało wiarygodna ze względu na to, że Sonnerat zbyt dokładnie studiował to zwierzę[19].
- Lichanotus: gr. λιχανος likhanos „palec wskazujący”[20].
- Pithelemur: gr. πιθηκος pithēkos „małpa”; rodzaj Lemur Linnaeus, 1758 (lemur)[21].
Indris krótkoogonowy występuje w północno-wschodnim i środkowo-wschodnim Madagaskarze, mniej więcej od Anjanaharibe-Sud Reserve na południe do Anosibe an’ala Classified Forest[18].
Jest największym przedstawicielem rodziny i jednym z największych lemurokształtnych; długość ciała (bez ogona) 64–72 cm, długość ogona około 5 cm; masa ciała 5,8–9 kg[22][23].
Aktywny w ciągu dnia, prowadzi nadrzewny tryb życia, żywi się owocami, liśćmi i kwiatami. Swoją obecność na zajmowanym terytorium oznajmia donośnym, przypominającym wycie psa, głosem oraz wydzieliną gruczołów zapachowych.
Indrisy tworzą grupy rodzinne. Ciąża trwa około pięciu miesięcy. Samica rodzi jedno młode.
Indris jest krytycznie zagrożony wyginięciem (CR – ang. critically endangered)[13].
Niepoprawna późniejsza pisownia Indri É. Geoffroy Saint-Hilaire & G. Cuvier, 1796.
Nowa nazwa dla Indri É. Geoffroy Saint-Hilaire & G. Cuvier, 1796.
Niepoprawna późniejsza pisownia Lichanotus Illiger, 1811.
Indri indri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
J.F. Gmelin: Systema naturae per regna tria naturae : secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. Ed. 13., aucta, reformata. T. 1. Lipsiae: Impensis Georg. Emanuel. Beer, 1788, s. 42. (łac.).
T. King, R. Dolch, H.N.T. Randriahaingo, L. Randrianarimanana & M. Ravaloharimanitra 2020, Indri indri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-2 [dostęp 2021-07-27] (ang.).
W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 33. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Indri indri. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-27].
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Indri indri (J. F. Gmelin, 1788). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-07]. (ang.).
P. Sonnerat: Voyage aux Indes orientales et a la Chine: fait par ordre du roi, depuis 1774 jusqu’en 1781: dans lequel on traite des mœurs, de la religion, des sciences & des arts des Indiens, des Chinois, des Pégouins & des Madégasses: suivi d’observations sur le cap de Bonne-Espérance, les isles de France & de Bourbon, les Maldives, Ceylan, Malacca, les Philippines & les Moluques, & de recherches sur l’histoire naturelle de ces pays. T. 2. Paris: Chez l’Auteur, rue Saint-André-des-Arts, vis-à-vis la rue de l’Éperon, maison de M. Ménissier, Marchand d’étosses de soies; Chez Froullé, Libraire, pont Notre-Dame, vis-à-vis le quai de Gêvres; Chez Nyon, rue de Jardinet; Chez Barrois, 1782, s. 142, ryc. 88. (fr.).
R.A. Mittermeier, Ch. Schwitzer, E.E. Louis Jr & M.C. Richardson: Family Indriidae (Woolly Lemurs, Sifakas and Indri). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 174–177. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 101. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
- K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 109–110, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- Praca zbiorowa: Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 103. ISBN 83-01-14344-4.
Identyfikatory zewnętrzne: