Bordeaux

Bordeaux (wymowa^ⓘ, [bɔʁdo]; oksyt. Bordèu) – miasto w południowo-zachodniej Francji, stolica regionu Nowa Akwitania i departamentu Żyronda. Jest szóstym co do wielkości miastem w kraju. Miasto w granicach administracyjnych gminy liczy 260 352 osób^[1], natomiast jednostka miejska Bordeaux(inne języki) liczy 1 mln mieszkańców^[2].

Ten artykuł dotyczy miasta we Francji. Zobacz też: inne znaczenia.

Bordeaux

gmina
Herb Flaga
Państwo	Francja
Region	Nowa Akwitania
Departament	Żyronda
Okręg	Bordeaux
Kod INSEE	33063
Mer	Pierre Hurmic (Zieloni)
Powierzchnia	49,36 km²
Wysokość	6 m n.p.m.
Populacja (2018) • liczba ludności	260 352
• gęstość	5274 os./km²
Kod pocztowy	33300
Położenie na mapie Nowej Akwitanii Bordeaux
Położenie na mapie Francji Bordeaux
44°50′N 0°34′W
Strona internetowa

Garonna w Bordeaux

Bordeaux – Teatr Wielki

Cité du Vin – muzeum wina

Bordeaux położone jest nad rzeką Garonną, 52 km na wschód od Oceanu Atlantyckiego i ok. 200 kilometrów na północ od Pirenejów. Jest dużym węzłem komunikacyjnym z międzynarodowym portem lotniczym, które obsłużyło w 2019 roku 7,7 miliona pasażerów, portem morskim(inne języki), rozbudowaną siecią autostrad i linii kolejowych, w tym kolei dużych prędkości TGV. Ważny europejski ośrodek przemysłu lotniczego i kosmicznego (Aerospace Valley). Działa tam polski konsulat honorowy.

Wokół miasta znajduje się region winiarski Bordeaux.

Historia

W starożytności rzymsko-celtyckie miasto znane jako Burdigala (łac.), silny ośrodek kulturalny prowincji Galii. W IV wieku n.e. znane ze znakomitych szkół. Pochodził stamtąd m.in. Auzoniusz. Od 314 biskupstwo, w 412 zajęte przez Wizygotów, a od 507 Franków. W latach 1154–1452 w rękach angielskich (lenno Plantagentów). Macierzysty ośrodek żyrondystów podczas rewolucji francuskiej. W czasie wojny francusko-pruskiej (1870–1871), oraz w czasie I wojny światowej i II wojny światowej tymczasowa siedziba rządu francuskiego.

Zabytki

• pozostałości murów obronnych i amfiteatr z czasów rzymskich
• średniowieczny kościół St-Seurin
• kościół Ste-Eulalie
• kościół St-Michel
• kościół Ste-Croix
• gotycka katedra St-André
• bramy miejskie, z których najsłynniejsza jest La Porte Cailhau
• Musée des Beaux-Arts z cennymi zbiorami malarstwa

Gospodarka

Główny ośrodek gospodarczy i kulturalno-naukowy płd.-zach. Francji. Różnorodny przemysł m.in. winiarski (wina regionu Bordeaux), lotniczy, metalurgiczny. Ważny węzeł komunikacyjny (port lotniczy). Bordeaux wraz ze swoimi awanportami Le Verdon oraz Pauillac stanowi jeden z największych i najważniejszych portów morskich Francji.

Edukacja

• Université de Bordeaux (uniwersytet) z 1441, podzielony na cztery uczelnie: Université Bordeaux I (nauki ścisłe i techniczne), Université Victor Segalen Bordeaux 2 (nauki o życiu, człowieku i zdrowiu), Université Michel de Montaigne Bordeaux 3 (nauki humanistyczne) oraz Université Montesquieu Bordeaux 4 (nauki prawne i ekonomiczne)
• E-Artsup
• EPITECH
• ESME Sudria
• szkoła morska
• Kedge Business School
• Akademia Sztuk Pięknych (École des beaux-arts de Bordeaux)
• 16 innych uczelni

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Bordeaux (port lotniczy Bordeaux-Mérignac)

Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C]	10,5	12,0	15,5	18,0	21,7	25,0	27,1	27,6	24,2	19,6	14,1	11,0	18,9
Średnie dobowe temperatury [°C]	7,1	7,8	10,7	13,0	16,6	19,8	21,7	21,9	18,8	15,2	10,4	7,7	14,2
Średnie temperatury w nocy [°C]	3,7	3,6	5,8	8,0	11,4	14,6	16,2	16,3	13,3	10,7	6,7	4,4	9,6
Opady [mm]	86,9	66,9	63,3	75,6	71,1	70,4	48,6	56,7	81,2	83,3	115	106	925
Średnia liczba dni deszczowych	12,2	10,1	10,7	11,2	10,0	8,3	7,1	7,0	9,3	10,7	13,3	12,7	123
Średnie usłonecznienie [h]	90	117	170	186	221	238	256	249	209	150	100	84	2070
Źródło: Météo-France[3] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, 1991–2020, wysokość 47 m n.p.m., 12 km od centrum miasta)

Współpraca

Miejscowości partnerskie:

Aszdod, Izrael Baku, Azerbejdżan Bilbao, Hiszpania Bristol, Wielka Brytania Casablanca, Maroko Fukuoka, Japonia Kraków, Polska

Lima, Peru Los Angeles, Stany Zjednoczone Madryt, Hiszpania Monachium, Niemcy Namur, Belgia Oran, Algieria Petersburg, Rosja

Porto, Portugalia Québec, Kanada Szczecin, Polska Wuhan, Chiny Zahla, Liban

Ludzie związani z Bordeaux

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Bordeaux.

Zobacz też

• Cité du Vin – muzeum wina w Bordeaux