Brzeżyca jednokwiatowa

Brzeżyca jednokwiatowa (Littorella uniflora (L.) Asch.) – gatunek rośliny z rodziny babkowatych^[4]. W niektórych ujęciach taksonomicznych gatunek ten wraz z całym rodzajem Littorella włączany jest do rodzaju babka Plantago jako P. uniflora L. Sp. pl. 1:115. 1753^[5].

Brzeżyca jednokwiatowa

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	brzeżyca
Gatunek	brzeżyca jednokwiatowa
Nazwa systematyczna
Littorella uniflora Asch. Fl. Brandenburg 544
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w Europie i na Azorach^[5]. W Polsce występuje na Pomorzu Zachodnim, gdzie stwierdzono jego występowanie w ok. 100 jeziorach^[6] oraz na jednym stanowisku w Kotlinie Zasieckiej^[7]. Dawniej występował także na Pojezierzu Mazurskim, w Borach Dolnośląskich, Puszczy Kampinoskiej, na Podlasiu, i Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim, obecnie jednak są to już stanowiska historyczne^[6]. Na Białorusi jedynie w jeziorze Świteź^{[potrzebny przypis]}.

Morfologia

Pokrój

Drobna roślina osiągająca 2-12 cm wysokości.

Liście

Skupione w różyczkę, siedzące, szydlaste, do 10 cm długości i 2 mm szerokości.

Kwiaty

Zebrane w niewielkie kwiatostany składające się z kilku kwiatów żeńskich i jednego męskiego. Kwiaty żeńskie zazwyczaj siedzą powyżej szypuły. Zbudowane są z 2-3 lancetowatych działek kielicha i rurkowatej korony dłuższej od działek. Kwiat męski wyrasta na długiej szypułce powyżej kwiatów żeńskich. Zbudowany jest z 4 działek kielicha, korony i 4-5 pręcików o bardzo długich nitkach, a także szczątkowego słupka.

Biologia i ekologia

Bylina, roślina zimozielona. Rośnie na płytkich wodach jezior oligotroficznych, głównie w strefie przybrzeżnej. Kwitnie od lipca do września. Kwitną tylko te okazy, które są wynurzone nad wodą. Natomiast okazy zanurzone rozmnażają się wegetatywnie przez rozłogi^[6]. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Littorelletea uniflorae i Ass. Myriophyllo-Littorelletum^[8].

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.

Kategorie zagrożenia gatunku:

• Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[9]: V (narażony na wyginięcie); 2016: EN (zagrożony)^[10].
• Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej czerwonej księgi roślin^[11]: EN (endangered, zagrożony).

Zagrożona jest głównie poprzez zanieczyszczenia wód w których występuje^[6].

Zastosowanie

Jest uprawiana w akwariach (roślina akwariowa).