Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Chris Frith

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Chris Frith
Remove ads

Chris Donald Frith (ur. 16 marca 1942 w Cross In Hand) – brytyjski neuropsycholog związany z University College London (Wellcome Trust Centre for Neuroimaging) i Aarhus University (Interacting Minds Centre), Fellow Royal Society (FRS), Fellow British Academy (FBA) i Fellow Academy of Medical Sciences(inne języki) (FMedSci).

Szybkie fakty Pełne imię i nazwisko, Data i miejsce urodzenia ...

Jest specjalistą w dziedzinie kognitywistyki. Stosując neuroobrazowanie mózgu bada neuronalne mechanizmy procesów poznawczych, decydujących o interakcjach społecznych, zagadnienia woli, świadomości, zaburzeń psychicznych (np. omamy i złudzenia u chorych na schizofrenię, zaburzenia osobowości, zaburzenia myślenia). Wyniki badań analizuje na szerokim tle ewolucyjnym[a] i filozoficznym (neuronalna hermeneutyka).

Remove ads

Życiorys

Podsumowanie
Perspektywa

Dzieciństwo i młodość

Thumb
Greyfriars, King's Lynn(inne języki) w Richmond (North Yorkshire)

Urodził się we wsi Cross In Hand w Sussex. Jego ojciec pochodził z Croydon, a matka była córką właściciela fabryki obuwia z Leicesteru, nazywanego Captain Raymond Tyler[b]. Chris wspomina wspaniały dom w Cross in Hand o nazwie „Clarendon”, który widział po raz ostatni w 1963 roku, gdy przyjechał z braćmi na pogrzeb dziadka[4][c].

Ojciec uczestniczył w II wojnie światowej. Po powrocie z wojny pracował jako nauczyciel klasyki i muzyki w University College School (UCS Hampstead). Rodzina zamieszkała w pobliżu Hampstead Heath, w domu z widokiem na wrzosowiska[4]. Ponownie zmieniła miejsca zamieszkania, gdy Chris miał 12 lat. Jego ojciec otrzymał wówczas stanowisko dyrektora Richmond Grammar School (zob. Richmond School(inne języki)) – szkoły podstawowej z kilkusetletnią historią. Rodzina dyrektora zajęła mieszkanie w zabytkowym budynku obok klasztornej wieży, do której wnętrza udawało się chłopcu przedostać[4].

Wkrótce rodzice zdecydowali, że Chris i jego bracia nie będą uczęszczać do szkoły, którą kieruje ojciec. Zostali umieszczeni w szkole z internatem w Cambridge.

Studia

Od 1960 roku Chis Frith studiował nauki przyrodnicze w University of Cambridge (1963 – MA Master of Arts – Natural Sciences[7]), po czym odbył staż w dziedzinie psychologii klinicznej w Instytucie Psychiatrii (IoPNN(inne języki)) University of London[8] (1965 – Dip. Psych Diploma in Psychology[7]).

Thumb
Hans Eysenck

Pracę doktorską wykonywał w dziedzinie psychologii doświadczalnej nt. Individual differences in pursuit rotor and tapping skills[9] (1969 – PhD Doctor of Philosophy – Psychology[7]). Jego naukowym opiekunem (doctoral advisor(inne języki)) był Hans Eysenck[10], bardzo znany przeciwnik tradycyjnej psychoanalizy, autor budzących wielkie światowe zainteresowanie książek Uses and Abuses of Psychology i Sense and nonsense in psychology[d][15].

Koncepcje H. Eysencka zafascynowały m.in. niemiecką studentkę psychologii eksperymentalnej w Saarbrücken (Uniwersytet Kraju Saary), Utę Aurnhammer. W 1964 roku (po ukończeniu studiów) zdecydowała się na wyjazd do Londynu w celu odbycia stażu w Institute of Psychiatry (IoP) i udoskonalenia znajomości języka angielskiego. Wkrótce została żoną Chrisa Fritha[16][17]. Chris i Uta Frith byli małżeństwem i współpracownikami przez kilkadziesiąt następnych lat[18].

Praca zawodowa

W latach 1965–2013 zajmował stanowiska[19][8]:

Emerytura

Przeszedł na emeryturę z Wellcome Center for Neuroimaging w 2007 roku. Jest aktywny m.in. jako Neils Bohr Visiting Professor w duńskim Aarhus of University[8] (współzałożyciel – wspólnie z Utą Frith – interdyscyplinarnego Interacting Minds Centre[21][22][23]. Wykładał w Papieskiej Akademii Nauk, Szpitalu Salpêtrière (paryskim szpitalu klinicznym), Harvard University[8]. Uta i Chris Frith otrzymali wspólnie nagrodę CNRS Jean Nicod Prize(inne języki) i byli wykładowcami na zorganizowanej z tej okazji konferencji (Conférences Jean-Nicod 2014) nt. „What makes us social?”[1]. Podjęto decyzję o publikacji treści wykładów w formie książkowej[18]. Małżeństwo redaguje wspólną stronę internetową FrithMind[18]. Wraz z synem Alexem opracowali komiks „Two Heads” o poznaniu społecznym, małżeństwie i znaczeniu badań (grafik: Daniel Locke)[24][e]. Wspólny portret Uty i Chrisa Frith, namalowany przez Emmę Wesley[27], był eksponowany w National Portrait Gallery i w siedzibie Royal Society[18].

Remove ads

Tematyka badań naukowych

Podsumowanie
Perspektywa

Doktorat

Badania wykonywane w ramach pracy doktorskiej dotyczyły zagadnień koordynacji oko–ręka (zob. pamięć proceduralna, koordynacja oko-ręka(inne języki)), zmierzały do wyjaśnienia sposobu uczenia się potrzebnych w życiu zachowań, polegających np. na sprawnym chwytaniu spostrzeżonych przedmiotów. Ponieważ nie były dostępne profesjonalne przyrządy do takich badań[f], C. Frith dostosował do tych celów rotor gramofonu z wirującą tarczą. W tego rodzaju badaniach zadaniem uczestników jest śledzenie poruszającego się celu (np. punktu na tarczy) i wskazywanie jego położenia ręką. Opracowując dane, ilustrujące dokładność wskazań ruchomego celu przez grupę wolontariuszy[g], Frith korzystał z komputera LINC-8 (zob. wybrane komputery PDP, architektura 12-bitowa)[9][31].

Thumb
1
Thumb
2
Badania koordynacji oko-ręka1. Przykład „pościgu rotora“ – Pursuit Rotor Task (PEBL(inne języki), zob. animacja)
2. Okładka broszury pt. „LINC Laboratory Instrument Computer developed specifically for biomedical researche, now made and sold by Digital Equipment Corporation” (wyd. 1964)

Neuroobrazowanie i filozofia mózgu

Przełomowe zmiany w prowadzonych w Londynie badaniach mózgu nastąpiły w 1994 roku, gdy dzięki dotacji Wellcome Trust, Richard Frąckowiak ze współpracownikami utworzył w Instytucie Neurologii UCL Functional Imaging Laboratory (FIL), nazwane wkrótce Wellcome Trust Centre for Neuroimaging(inne języki)[20]. Początkowo w centrum wykonywano przede wszystkim neuroobrazowanie z użyciem techniki PET. W następnych latach, również dzięki grantom Wellcome Trust, stosowano przede wszystkim funkcjonalny rezonans magnetyczny (fMRI) oraz inne techniki rezonansu magnetycznego (MRI), magnetoencefalografię (MEG), elektroencefalografię (EEG) i in. (z PET zrezygnowano w 2004 roku). Równocześnie przeprowadzane są testy neuropsychologiczne i behawioralne[20].

Thumb
1
Thumb
2
3
1. Pozytonowa tomografia emisyjna (ang. positron emission tomography, PET) była stosowana do 2004 roku

2. Neuroobrazowanie fMRI[32] (ang. functional magnetic resonance imaging) pozwala np. na obserwację, które obszary kory mózgu są aktywne w czasie określonego działania lub myślenia o tym działaniu[33] (np. pojawianie się zamiaru wykonania ruchu; zob. też: kora ruchowa, neuroobrazowanie ruchu(inne języki))

3. Nowoczesne metody fMRI umożliwiają badania dynamicznej łączności funkcjonalnej(inne języki), czyli obserwacje synchronizacji aktywności różnych obszarów kory – rejestracja i porównania szeregów czasowych z wykorzystaniem zasady przyczynowości w sensie Grangera (zob. przyczynowość, przyczynowość mentalna)

Coraz doskonalsze techniki neuroobrazowania umożliwiają wyjaśnianie problemów związanych z teorią umysłu. Tak nazywana koncepcja, mieszcząca się w zakresie psychologii rozwoju człowieka, jest analizowana w wielu ośrodkach naukowych od chwili ukazania się artykuł D. Premacka i G. Woodruffa nt. szympansów (Does the chimpanzee have a theory of mind?, 1978)[34]. Po czterdziestu latach od tej publikacji znaczenie pojęcia „teoria umysłu” nie zostało ostatecznie uzgodnione. Kontynuowane badania mają coraz bardziej interdyscyplinarny charakter[35].

W 1985 roku artykuł pt. Does the autistic child have a „theory of, mind”? opublikował zespół Simon Baron-Cohen, Uta Frith i Alan Leslie(inne języki)[36], poszukujący potwierdzenia przypuszczeń, że różnorodne objawy autyzmu mogą być skutkiem „ślepoty umysłu”[37][38]. Efektem współpracy C. Fritha z Utą Frith i innymi badaczami spektrum autystycznego są np. publikacje ‘Theory of mind’ in the brain. Evidence from a PET scan study of Asperger syndrome (1996)[39] lub Reading the mind in cartoons and stories: an fMRI study of „theory of mind” in verbal and nonverbal tasks (2000)[40].

Wśród najważniejszych kierunków badań naukowych C.D. Fritha są wymieniane: schizofrenia, świadomość[8][7] (zob. filozofia umysłu, interakcjonizm(inne języki), kognitywistyka symboliczna i subsymboliczna, interakcjonizm symboliczny).

Schizofrenia

W latach 70. XX w. Frith wskazał możliwość, że u chorych na schizofrenię występuje defekt mechanizmu kontrolującego i ograniczającego zawartość świadomości – charakterystyczne dla tej choroby zaburzenia świadomości mogą być spowodowane „nadmierną samoświadomością” (ang. excessive self-awareness). Defekt ten powoduje, że przetwarzanie złożonych zbiorów informacji, zachodzące u osób zdrowych poniżej poziomu świadomości, u chorego bywa uświadamiane, np. w formie omamów[41][h]. Po 20 latach prób modelowania[i] pracy mózgu pacjentów Frith stwierdził, że wyniki badań są obiecujące, jednak ich kontynuacja wymaga m.in. zastosowania bardziej złożonego modelu (uwzględniającego m.in. rolę dopaminy[j])[45]. Wskazał potrzebę badań tzw. wszczepiania myśli(inne języki). Kontynuatorzy wyrażają nadzieję, że wyniki stosowania dynamic causal modelling(inne języki) (DCM)[46] i zasady przyczynowości w sensie Grangera (PG) zwiększą zaufanie do wniosków z współczesnego mapowania mózgu (zob. konektom) – przestaną być porównywane do neo-frenologii. Wspomogą też leczenie zaburzeń neurologicznych i psychiatrycznych[47][k].

Neuronalna hermeneutyka
Thumb
Kognitywistyka

Tematyka publikacji naukowych, które Chris Frith wymienia jako najważniejsze[49], mieści się na szerokim interdyscyplinarnym obszarze, nazwanym „Neural Hermeneutics”[50]. Należy on do dziedziny kognitywistyki[49], leżącej na pograniczu neurobiologii, psychologii poznawczej, filozofii (filozofia umysłu), lingwistyki (lingwistyka kognitywna) i innych.

Kognitywistyka zajmuje się procesami poznawczymi, tworzącymi w umyśle poznającego podmiotu reprezentacje umysłowe przedmiotu poznania.

Przedmiotem poznania może być istota żywa, obiekt nieożywiony lub abstrakcyjne pojęcie (abstrakt). W czasie obserwacji nieożywionego elementu otoczenia do umysłu człowieka dociera, dzięki zmysłom, strumień informacji wzrokowych, słuchowych, węchowych i in. Ich właściwa interpretacja w pierwotnym mózgu zwierząt umożliwiała przetrwanie (unikanie zagrożeń, zdobywanie pokarmu itp.). Człowiek obserwujący otoczenie tworzy jego złożoną indywidualną reprezentację, wykorzystując poza bodźcami zmysłowymi, własną wiedzę (teorie, przekonania, sądy), tworzy osobisty „wewnętrzny świat”[42] skojarzeń (zob. wolne skojarzenia), nastrojów, metafor itp., który nie jest dostępny dla innych. Poznawanie innych ludzi poprzez werbalną i niewerbalną komunikację interpersonalną nigdy nie prowadzi do wzajemnego poznania swoich idei. Pozostają one ich reprezentacjami, wymagającymi nieustannego testowania w czasie dalszych kontaktów[50] (zob. procesy poznawcze, psychologia poznawcza, poznanie społeczne, błędy poznawcze). C.D. Frith podkreśla, że mimo braku bezpośredniego dostępu do swoich umysłów ludzie często potrafią bardzo dobrze zrozumieć się wzajemnie dzięki przebiegającym w mózgu procesom neuronalnej hermeneutyki[l]. Kierunki prac Fritha, zmierzających do wyjaśnienia mechanizmów nawiązywania interakcji społecznych w wyniku komunikacji interpersonalnej, ilustrują m.in. tytuły publikacji, np. Follow you, follow me: Continuous mutual prediction and adaptation in joint tapping (2010)[51], Optimally interacting minds (2010)[52] lub Supra-personal cognitive control and metacognition (2011)[53], a również tekst wspomnianego komiksu Two Heads[24].

Thumb
Dylemat psychofizyczny według Kartezjusza (1664)[m]
Thumb
Frenologiczna mapa mózgu
(zob. też modułowość mózgu)
Thumb
Sieć społeczna, powstająca w wyniku interakcji[n]
Elementy filozofii umysłu i warunki metapoznania; zob. system 1 i system 2[53](zob. np. założenia interakcjonizmu symbolicznego)
Remove ads

Publikacje

Podsumowanie
Perspektywa

Wyszukiwarka Google Scholar udostępnia ponad 1150 pozycji dorobku naukowego C.D. Fritha, często cytowanych przez innych autorów[56] (935 artykułów wydano w okresie 1991–2018[57]). Na stronie internetowej Chrisa Fritha znajduje się lista Selected Recent Publications[49].

Wybór 1[49]
  1. Optimally interacting minds (2010), B. Bahrami, K. Olsen, P.E. Latham, A. Roepstorff, G. Rees, C.D. Frith, Science, 329(5995):1081–1085 (artykuł zamieszczony również w Discovering the Social Mind, 2016[31])
  2. How the opinion of others affects our valuation of objects, D.K. Campbell-Meiklejohn, D.R. Bach, A. Roepstorff, R.J. Dolan, C.D. Frith (2010), Curr Biol. 20(13):1165–1170
  3. Mechanisms of Social Cognition, C.D. Frith & U. Frith (2012), Annu Rev Psychol, 63, 287–313
  4. Implicit and Explicit Processes in Social Cognition, C.D. Frith & U. Frith (2008), Neuron, 60(3), 503–510
  5. The social brain: allowing humans to boldly go where no other species has been before, C.D. Frith & U. Frith (2010), PhilTransB 365,165–176
  6. Action, agency & responsibility: an essay in honour of Marc Jeannerod(inne języki) (zamieszczony w Discovering the Social Mind, 2016[31])
  7. Follow you, follow me: Continuous mutual prediction and adaptation in joint tapping, I. Konvalinka, P. Vuust, A. Roepstorff, C.D. Frith (2010), Q J Exp Psychol. 4:1–11[51]
  8. How the brain creates culture: Paper presented to the German Academy of Sciences Leopoldina, September 2013
  9. Metacognition, Brain & Culture: presentation to the FENS Social Brain Meeting, Copenhagen, September 2014
  10. The role of metacognition in human social interactions, C.D. Frith (2012), Phil. Trans. R. Soc. B, 367, 2213–2223
  11. Reputation management in the age of the world-wide web, C. Tennie, U. Frith, C.D. Frith (2010), Trends Cogn Sci.
  12. What is consciousness for?, C.D. Frith (2010), Pragmatics & Cognition, 18(3), 497–551
Wybór 2[31]

Dokonany przez autora inny wybór tekstów został opublikowany w 2016 roku w formie książki pt. Discovering the Social Mind: Selected works of Christopher D. Frith, 2016. Prace zostały zgrupowane w sekcje tematyczne[31]:

Schizofrenia[o]
  • 1979 – Consciousness, information processing and schizophrenia[41]
  • 1989 – Experiences of alien control in schizophrenia reflect a disorder in the central monitoring of action[62]
  • 1991 – Elective affinities in schizophrenia and childhood[63]
  • 2000 – Abnormalities in the awareness and control of action[64]
  • 2011 – Explaining delusions of control: the comparator model 20 years on[45]
Wola i świadomość
  • 1991 – Willed action and the prefrontal cortex in man: a study with PET[65]
  • 1999 – The neural correlates of conscious experience: an experimental framework[66]
  • 2004 – What's at the top in the top-down control of action? Script-sharing and 'top-top' control of action in cognitive experiments[67]
  • 2014 – Action, agency and responsibility[68]
Poznanie społeczne
  • 1978 – The role of gaze in dialogue[69]
  • 2006 – Meeting of minds: the medial frontal cortex and social cognition[70]
  • 2007 – Predictive coding: an account of the mirror neuron system[71]
  • 2010 – Optimally interacting minds[52]
  • 2014 – Supra-personal cognitive control and metacognition[53]
Remove ads

Wyróżnienia, nagrody

Członkostwo stowarzyszeń, doktoraty honoris causa i inne tytuły honorowe[15]
Medale i nagrody[15]
Remove ads

Uwagi

  1. [a]
    Stawia pytanie What makes us social?[1] i analizuje neurobiologiczne podstawy i mechanizmy powstawania więzi społecznych i struktur socjometrycznych (zob. np. socjalizacja pierwotna, znaczący inny i uogólniony inny, sieć społeczna).
  2. [b]
    Dziadek Chrisa Fritha był prawdopodobnie dziedzicem przemysłowców, noszących nazwisko Tyler (firma Tylerów powstała w Leicesterze na początku lat 60. XIX w.)[2] – nie był spokrewniony ze znanym kapitanem Raymondem Tylerem, amerykańskim oficerem lotnictwa, m.in. uczestnikiem zawodów balonowych o Puchar Gordona Bennetta (Warszawa, listopad 1936), a od marca 1937 roku oficerem cumowniczym na sterowcu LZ 129 Hindenburg, który spłonął w marcu 1937 roku[3].
  3. [c]
    Bracia, Fred Frith i Simon Frith(inne języki), zostali znanymi muzykami, muzykologami i socjologami muzyki[5][6].
  4. [d]
    Wymienione książki ukazały się w latach 50. XX w.[11][12][13], gdy Uta i Chris Frith byli w wieku szkolnym. W 1985 roku wydano książkę Hansa Eysencka zatytułowaną Decline and Fall of the Freudian Empire(inne języki) (Zmierzch i upadek imperium Freuda, 2002)[14].
  5. [e]
    Alex Erith jest wydawcą książek dla dzieci[25]. Drugi syn, Martin Frith, jest profesorem bioinformatyki[26].
  6. [f]
    Zob. pursuit rotor task produkty Lafayette Instrument Company[28] lub inne współczesne urządzenia do testów koordynacji oko-ręka oraz ćwiczeń.
  7. [g]
    Przykładowe publikacje: Learning rhythmic hand movements (1973)[29], Learning and Reminiscence as a Function of Target Predictability in a Two-Dimensional Tracking Task (1979)[30].
  8. [h]
    Podobny charakter mają marzenia i koszmary senne, lęki nocne itp., których nie wywołują rzeczywiste bodźce. Są częścią „wewnętrznego świata”, opisywanego przez C. Fritha m.in. w książce Making up the Mind. How the Brain Creates our Mental World (część I. Seeing through the Brain’s Illusions)[42].
  9. [i]
    Do tworzenia teorii i modeli w ramach kognitywistyki (np. modelowanie funkcjonowania umysłu, uczenia się i wnioskowania, zob. model kognitywny(inne języki)) jest stosowane wnioskowanie bayesowskie[43].
  10. [j]
    Zob. np artykuł tp. Dopamine-dependent prediction errors underpin reward-seeking behaviour in humans[44].
  11. [k]
    Opinia została zamieszczona w artykule[47], którego współautor, Karl Friston(inne języki), był wieloletnim współpracownikiem Chrisa Fritha[48].
  12. [l]
    Historycznie pojęcie hermeneutyka dotyczyło tłumaczenia i interpretowania złożonych tekstów starożytnych (zob. np. hermeneutyka biblijna), a później również tłumaczeń innych tekstów w sposób gwarantujący jak największą poprawność ich interpretacji – zgodność z intencją autora, co wymaga dobrej znajomości języka i kontekstu (zob. np. Friedrich Schleiermacher i teoria tłumaczenia). Przebieg procesu hermeneutycznego tłumaczenia i interpretacji tekstu opisuje się korzystając z pojęcia koła hermeneutycznego, w którym rozumowanie przebiega wielokrotnie między szczegółami (np. słowa) i sensem całości (np. tekst)[50].
  13. [m]
    René Descartes (zob. Cogito ergo sum, dualizm psychofizyczny) jest uważany za twórcę nowoczesnej teorii poznania (epistemologii)[54].
  14. [n]
    Wzajemnemu zrozumieniu ludzi, obustronnie korzystnemu (pozwalającemu wszystkim na lepsze poznanie siebie), sprzyjają interaktywne mechanizmy, stosowane w czasie dialogu lub debat, np. „symulacja” i „dostosowanie”. „Symulacją” C. Frith nazywa np. przewidywanie przez jednego z rozmówców, jakich słów użyje drugi (lub użyją inni) na podstawie tego, co sam powiedziałby w podobnej sytuacji (zob. też symulacja – szkolenie, teoria symulacji Baudrillarda). „Dostosowanie” opisuje jako silną, automatyczną tendencję do wzajemnego upodabniania się w grupie („efekt kameleona”[55] lub „lustrzanego odbicia(inne języki)”). Dostosowanie, sprzyjające efektywności mechanizmu symulacji, dotyczy wyglądu, gestykulacji, intonacji mowy, gramatyki, słownictwa itp. (zob. np. mimikra kulturowa).
  15. [o]
    W pierwszej sekcji zbioru Discovering the Social Mind (2016)[31] C. Frith zamieścił 5 artykułów, wybranych spośród ponad 120 opublikowanych pozycji (autorstwo i współautorstwo)[58], dotyczących różnych problemów schizofrenii[59]. Wyniki dalszych badań w tej dziedzinie zostały opisane m.in. w artykułach The effect of positive symptoms on social cognition in first-episode schizophrenia is modified by the presence of negative symptoms (luty 2017)[60] lub Hyper- and Hypomentalizing in Patients with First-Episode Schizophrenia: fMRI and Behavioral Studies (marzec 2018)[61].
Remove ads

Przypisy

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads