Ciecierzyca pospolita

Ciecierzyca pospolita (Cicer arietinum L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny bobowatych. Pochodzi z zachodniej Azji. Nie rośnie dziko, jest wyłącznie rośliną uprawną^[3][4]. Określana również jako „groch włoski”^[5] lub „barani groch”^[3].

Ciecierzyca pospolita

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	ciecierzyca
Gatunek	ciecierzyca pospolita
Nazwa systematyczna
Cicer arietinum L. Sp. pl. 2:738. 1753
Zasięg

Morfologia

Pokrój

Roślina jednoroczna o wysokości do 50 (100) cm. Łodyga sztywna, kanciasta^[6].

Liście

Nieparzysto-pierzaste, składające się z odwrotnie jajowatych 11-15 listków o piłkowanych brzegach^[6].

Kwiaty

Wyrastają pojedynczo w kątach liści. Są fioletowe, purpurowe lub białe, mają 1 słupek i 10 zrośniętych pręcików. Żagielek ciemniejszy^[6].

Owoc

Zwisający strąk zawierający dość duże, gruszkowatego kształtu nasiona o barwie białożółtawej, czerwonawej lub brunatnej^[6].

Zastosowanie

• Roślina uprawna, uprawiana od bardzo dawna. Jej nasiona znaleziono w wykopaliskach datowanych na 9200 lat p.n.e., wiadomo też, że była jednym z podstawowych pokarmów w jadłospisie starożytnych Greków i Rzymian^[7]. Nasiona wyglądem i smakiem przypominają groch i są używane do spożycia podobnie^[6]. Roślina bardzo popularna w kuchni krajów basenu Morza Śródziemnego. Roztarte i wymieszane z oliwą nasiona tworzą pastę używaną do smarowania chleba^[7].
• Nasiona i słoma są używane również jako pasza dla zwierząt^[6].
• Woda po gotowaniu ciecierzycy bądź zalewa z ciecierzycy konserwowej – aquafaba, używana jako zamiennik jajek^[8][9].
• Uprawiana jest też na zielony nawóz^[3].

Obecność w kulturze

Większość badaczy roślin biblijnych uważa, że do tego gatunku odnosi się cytat z Księgi Izajasza (30,24): „Woły i osły obrabiające rolę żreć będą paszę dobrze przyprawioną, która została przewiana opałką i siedlaczką”. Wzbogacona ciecierzycą pasza była w biblijnym sensie oznaką dobrobytu, który zapowiadał Żydom prorok Izajasz. Ciecierzyca nie została tu wymieniona z nazwy, ale użyte w tym cytacie hebrajskie słowo oznacza paszę z dodatkiem ciecierzycy, a zwyczaj jej dodawania do paszy jest stosowany na Bliskim Wschodzie do dzisiaj^[7].

• 
  Pokrój
• 
  Liść i owoce
• 
  Strąki z nasionami
• 
  Nasiona
• 
  Nasiona ciecierzycy – odmiana bengalska (po lewej) i europejska (po prawej)
• 
  Suchy pęd z owocami i nasionami