Cyphia

Cyphia – rodzaj roślin z rodziny dzwonkowatych. Obejmuje 68 gatunków^[3]. Wszystkie występują w Afryce od Erytrei, Etiopii i Demokratycznej Republiki Konga na południe^[3], poza tym na Wyspach Zielonego Przylądka^[5][6]. Bulwy tych roślin są jadalne^[5].

Cyphia

Cyphia digitata
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	dzwonkowate
Rodzaj	Cyphia
Nazwa systematyczna
Cyphia P.J.Bergius Descr. Pl. Cap.: 172 (1767)[3]
Typ nomenklatoryczny
C. bulbosa (Linnaeus) P. J. Bergius[4]
Synonimy
Cyphiella (C.Presl) Spach Cyphium J.F.Gmel. Cyphopsis Kuntze[3]

Cyphia volubilis

Morfologia

Pokrój

Byliny z kulistymi lub wydłużonymi bulwami korzeniowymi, o pędach prosto wzniesionych lub (częściej) wspinających się i wijących^[7][6].

Liście

Skrętoległe^[6].

Kwiaty

Zebrane w szczytowe grona. Kielich pięciodziałkowy, asymetryczny z niesparowaną, ustawioną brzusznie działką. Korona grzbiecista, z trzema płatkami tworzącymi wargę górną i dwiema tworzącymi dolną. Płatki są wolne lub zrastają się, czasem niemal w rurkę o niemal równych łatkach. Pręciki w liczbie 5, osadzone są nad zalążnią. Ich nitki i pylniki są wolne, czasem nitki zrastają się. Zalążnia dolna, rzadko niemal w górnej pozycji, dwukomorowa. Szyjka słupka z wgłębionym i wypełnionym cieczą znamieniem^[7][6].

Owoce

Torebki dwukomorowe, otwierające się dwiema klapami, czasem rozdzielonymi podłużnie, co w efekcie wygląda jak cztery klapy. Nasiona oskrzydlone dookoła, trójkanciaste lub z łupiną siateczkowaną^[7], liczne^[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny dzwonkowatych Campanulaceae klasyfikowany w jej obrębie do monotypowej podrodziny Cyphioideae^[8][7].

Wykaz gatunków^[3]

• Cyphia alba N.E.Br.
• Cyphia alicedalensis E.Wimm.
• Cyphia angustifolia Eckl. & Zeyh. ex C.Presl
• Cyphia aspergilloides E.Wimm.
• Cyphia banksiana (E.Wimm.) E.B.Knox
• Cyphia basiloba E.Wimm.
• Cyphia belfastica E.Wimm.
• Cyphia bolusii E.Phillips
• Cyphia brachyandra Thulin
• Cyphia brevifolia Thulin
• Cyphia brummittii Thulin
• Cyphia bulbosa (L.) P.J.Bergius
• Cyphia comptonii Bond
• Cyphia corylifolia Harv.
• Cyphia couroublei Bamps & Malaisse
• Cyphia crenata (Thunb.) C.Presl
• Cyphia decora Thulin
• Cyphia deltoidea E.Wimm.
• Cyphia digitata (Thunb.) Willd.
• Cyphia elata Harv.
• Cyphia erecta De Wild.
• Cyphia eritreana E.Wimm.
• Cyphia galpinii E.Wimm.
• Cyphia gamopetala J.Duvign. & Denaeyer
• Cyphia georgica E.Wimm.
• Cyphia glabra E.Wimm.
• Cyphia glandulifera Hochst. ex A.Rich.
• Cyphia heterophylla C.Presl
• Cyphia incisa (Thunb.) Willd.
• Cyphia lasiandra Diels
• Cyphia linarioides C.Presl
• Cyphia longiflora Schltr.
• Cyphia longifolia N.E.Br.
• Cyphia longilobata E.Phillips
• Cyphia longipedicellata E.Wimm.
• Cyphia maculosa E.Phillips
• Cyphia mafingensis Thulin
• Cyphia mazoensis S.Moore
• Cyphia natalensis E.Phillips
• Cyphia nyikensis Thulin
• Cyphia oligotricha Schltr.
• Cyphia pectinata E.Wimm.
• Cyphia persicifolia C.Presl
• Cyphia phillipsii E.Wimm.
• Cyphia phyteuma (L.) Willd.
• Cyphia ramosa E.Wimm.
• Cyphia reducta E.Wimm.
• Cyphia revoluta E.Wimm.
• Cyphia richardsiae E.Wimm.
• Cyphia rogersii S.Moore
• Cyphia rupestris E.Wimm.
• Cyphia salteri E.Wimm.
• Cyphia schlechteri E.Phillips
• Cyphia smutsii E.Wimm.
• Cyphia stenodonta E.Wimm.
• Cyphia stenopetala Diels
• Cyphia stenophylla (E.Wimm.) E.Wimm.
• Cyphia stheno Webb
• Cyphia subtubulata E.Wimm.
• Cyphia sylvatica Eckl. & Zeyh.
• Cyphia tenera Diels
• Cyphia transvaalensis E.Phillips
• Cyphia triphylla E.Phillips
• Cyphia tysonii E.Phillips
• Cyphia ubenensis Engl.
• Cyphia undulata Eckl. ex C.Presl
• Cyphia volubilis (Burm.f.) Willd.
• Cyphia zeyheriana C.Presl