Dracaena ombet

Dracaena ombet – gatunek drzewa z rodziny szparagowatych. Występuje naturalnie na terenie Arabii Saudyjskiej, Dżibuti, Egiptu, Erytrei, Etiopii, Somalii i Sudanu^[5] (według niektórych źródeł także w Ugandzie^[6]).

Dracaena ombet

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	szparagowate
Rodzaj	dracena
Gatunek	Dracaena ombet
Nazwa systematyczna
Dracaena ombet Heuglin ex Kotschy & Peyr. Pl. Tinn. 47 1867[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
zagrożony

Ekologia i biologia

Rośnie w pustynnych górach. Kiedyś powszechnie i licznie występujący, obecnie doświadczył spadku populacji w całym obszarze występowania. Rozproszone osobniki pozostają w trudno dostępnych miejscach. Szczególnie narażone na wyginięcie są subpopulacje^[a][7] na wzgórzach nad Morzem Czerwonym, w Parku Narodowym Gebel Elba na terytorium spornym Egiptu i Sudanu. Inne mniejsze subpopulacje zostały odkryte w ostatnich latach w południowo-wschodnim Egipcie w pobliżu granicy z Sudanem, w Gebel Shindeib i może również występować w Gebel Shindodai^[5].

Subpopulacja o małej zdolności regeneracji w Parku Narodowym Gebel Elba w 2008 roku występowała na 13 stanowiskach, w których rosło 383 drzew. Występowały one na wysokości 450–1250 m n.p.m. Średnia roczna suma opadów na tym obszarze wynosi około 50 mm. Tylko 163 osobniki były w dobrym stanie, co stanowi tylko 46,1% całej subpopulacji. Te liczby oznaczają, że liczba okazów na tym obszarze spadła o 36,36% w porównaniu z 2007 rokiem. Społeczność lokalna ma również tradycyjny system ochrony tego gatunku, lecz długotrwała susza oraz niestabilne warunki społeczno-ekonomiczne sprawiają, że działania tej społeczności nie poprawiają kondycji tej subpopulacji^[6].

Z badań w Gebel Shindeib wynika, że występują tu tylko dojrzałe okazy, z których wiele jest niezdrowych z powodu suszy, zostały zaatakowane przez pasożytniczego szkodnika bądź chorobę. Subpopulacja zmniejsza się liczebnie – nie zaobserwowano występowania młodych roślin^[5].

W północnym Sudanie populacja tego gatunku prawdopodobnie całkowicie zanikła na jedynym obszarze w tym kraju, na którym wiadomo było, że istniała^[5].

W Dżibuti gatunek został zaobserwowany w górach Goda oraz w pobliżu jeziora Ghoubet^[6].

Zastosowanie

Jego dojrzałe owoce są jadalne i spożywane przez miejscowe społeczności, jako uzupełnienie ich skromnej diety^[5].

Zagrożenia

Największymi zagrożeniami dla występowania tego gatunku są nadmierny wypas bydła, wycinki, susze i ewentualne ataki gatunków pasożytniczych, które mogą przyczynić się do dalszego spadku jego zasobów. Działania nad utrzymaniem istnienia tego gatunku zostały zainicjowane w Parku Narodowym Gebel Elba i okolicznych górach^[5].

Uwagi

1. Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).