Jan Wasilkowski

Jan Wasilkowski (ur. 11 maja 1898 w Sławkowie, zm. 14 sierpnia 1977 w Warszawie) – polski prawnik, polityk, oficer rezerwy Wojska Polskiego, członek Komitetu Centralnego PZPR (1959–1969), rektor Uniwersytetu Warszawskiego (1949–1952), następnie pierwszy prezes Sądu Najwyższego (1956–1967) i poseł na Sejm PRL III, IV i V kadencji (1961–1972), członek Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu^[1]. Budowniczy Polski Ludowej.

Jan Wasilkowski

Data i miejsce urodzenia	11 maja 1898 Sławków
Data i miejsce śmierci	14 sierpnia 1977 Warszawa
Pierwszy prezes Sądu Najwyższego
Okres	od 12 grudnia 1956 do 22 maja 1967
Poprzednik	Wacław Barcikowski
Następca	Zbigniew Resich
Poseł na Sejm PRL III, IV i V kadencji
Okres	od 1961 do 1972
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Odznaczenia

Grób Jana i Zofii Wasilkowskich na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Życiorys

Urodził się 11 maja 1898 w Sławkowie, woj. kieleckie, w rodzinie Czesława i Aleksandry z Chmielewskich. Ukończył szkołę handlową w Kielcach^[2]. Od 11 listopada 1918 do grudnia 1920 ochotniczo służył w Wojsku Polskim. Podporucznik artylerii rezerwy. Studiował na Uniwersytecie Wiedeńskim oraz na wydziale prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (1923). Studia uzupełniał w latach 1923–1924 na Uniwersytecie w Nancy. Od 1924 związany z Uniwersytetem Warszawskim. W 1923 został doktorem, w 1924 pracownikiem naukowym UW, w 1937 profesorem nadzwyczajnym, a w 1947 profesorem zwyczajnym.

W 1934 roku jako podporucznik rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział w rezerwie do 1 Pułku Artylerii Ciężkiej w Modlinie^[3]. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 66. lokatą w korpusie oficerów rezerwy artylerii^[4]. W czasie wojny obronnej dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VI Dössel.

W latach 1947–1949 dziekan Wydziału Prawa i Administracji UW, zaś w latach 1949–1952 rektor Uniwersytetu Warszawskiego. Był wieloletnim kierownikiem Katedry Prawa Cywilnego i Prawa Cywilnego Porównawczego. Od 1952 członek korespondent, od 1958 członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, w latach 1955–1968 członek jej prezydium, w latach sekretarz 1955–1957 Wydziału I Nauk Społecznych^[5], w latach 1952–1956 kierownik Zakładu Nauk Prawnych PAN (obecnego Instytutu Nauk Prawnych). Przewodniczył pracom Komisji Kodyfikacyjnej przy Ministrze Sprawiedliwości w latach 1956–1968. Był współtwórcą projektu Kodeksu cywilnego, uchwalonego w 1964 i obowiązującego do dziś.

Od 1946 był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, z którą w 1948 przystąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Był członkiem Komitetu Uczelnianego PZPR na Uniwersytecie Warszawskim^[6]. Od 1948 był sędzią Sądu Najwyższego, w latach 1956–1967 pełnił funkcję Pierwszego Prezesa SN. W latach 1959–1964 był zastępcą członka, a od 1964 do 1969 członkiem Komitetu Centralnego PZPR, był delegatem na III i IV zjazd partii. W latach 1961–1972 poseł na Sejm PRL III, IV i V kadencji, w parlamencie przez trzy kadencje sprawował funkcję przewodniczącego Komisji Wymiaru Sprawiedliwości.

Doktor honoris causa Uniwersytetu Karola w Pradze i Uniwersytetu Wrocławskiego. 22 lipca 1964 z okazji 20-lecia Polski Ludowej otrzymał nagrodę państwową II stopnia^[7].

Autor publikacji naukowych np. Encyklopedia Podręczna Prawa Prywatnego (wraz z Fryderykiem Zollem), Prawo rzeczowe w zarysie, Warszawa PWN 1957, Zarys prawa rzeczowego, Warszawa PWN 1963, Prawo własności w PRL. Zarys wykładu (opr. przy współudziale M. Madeya), Warszawa PWN 1969.

Życie prywatne

Małżonką Jana Wasilkowskiego była Zofia Wasilkowska, ich synem Andrzej Wasilkowski^[8]. Razem z żoną spoczywają na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 44-2-4)^[9][9].

Ordery i odznaczenia

• Order Budowniczych Polski Ludowej (1977)^[10]
• Order Sztandaru Pracy I i II klasy^[11]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1964)^[12]
• Order Sztandaru Pracy II klasy (22 lipca 1951)^[13]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (16 lipca 1954)^[14]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (3 lutego 1947)^[15]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (14 stycznia 1955)^[16]
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)^[17]
• Tytuł honorowego członka Zrzeszenia Prawników Polskich (1972)^[18]

Upamiętnienie

W 1979 jego imieniem nazwano ulicę na warszawskim Ursynowie^[19].