Jerzy Gelbard

Jerzy Gelbard (ur. 9 lutego 1894 w Częstochowie, zm. w lipcu 1944)^[1][2] – polski architekt, kolekcjoner, malarz i grafik.

Jerzy Gelbard

Data i miejsce urodzenia	9 lutego 1894 Częstochowa
Data śmierci	lipiec 1944
Narodowość	żydowska
Alma Mater	Politechnika Warszawska
Praca
Styl	modernizm
Biuro	Biuro Projektów Jerzy Gelbard i Roman Sigalin – Architekci SARP
Budynki	Adria

Kamienica Juliana Glassa przy ul. Lwowskiej w Warszawie 7 z charakterystyczną dla twórczości Jerzego Gelbarda i Romana Sigalina wykuszową fasadą

Życiorys

Był synem stomatologa Adolfa i Gustawy z d. Kohn. W 1912 ukończył gimnazjum w Częstochowie i podjął studia z architektury w paryskiej École nationale supérieure des beaux-arts, które przerwał wybuch I wojny światowej w 1914^[3].

Był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej; jako ochotnik służył w Pierwszym Pułku Artylerii Ciężkiej^[1]. Następnie studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej (uzyskał dyplom tej uczelni w 1922)^[1] i jednocześnie (od 1920) kontynuował studia w École nationale supérieure des beaux-arts^[4]. W dwudziestoleciu międzywojennym prowadził w Warszawie biuro architektoniczne z Romanem Sigalinem^[2]. Obaj architekci zaprojektowali wspólnie m.in. szereg luksusowych kamienic o charakterystycznych wykuszowych fasadach^[5].

Od I wojny światowej zajmował się sztukami pięknymi. Tworzył obrazy, w tym krajobrazy i portrety, rysunki, plakaty, litografie, a dla czasopisma „Skamander” grafiki^[6]. W 1923 wraz z kolegami – Tadeuszem Gronowskim, Antonim Bormanem i Janem Mucharskim − otworzył w Warszawie atelier graficzne „Plakat”^[7]. Brał udział w kilku wystawach plastycznych w Polsce oraz w Paryżu. W malarstwie stosował różne techniki, m.in. pastel, gwasz, akwarelę, olejną. Plakaty jego autorstwa znajdują się w kolekcji Muzeum Plakatu w Wilanowie, a rysunek w warszawskim Muzeum Narodowym^[8].

W czasie okupacji niemieckiej, od listopada 1940, przebywał w warszawskim getcie^[2]. W latach 1940 i 1942 Niemcy zrabowali jego kolekcję dzieł sztuki (nie została odnaleziona po wojnie)^[9]. Później ukrywał się po „stronie aryjskiej”^[2] u Kazimiery Żuławskiej^[10]. Aresztowany przez Niemców trafił na Pawiak, a następnie do obozu koncentracyjnego na Majdanku^[2]. Zginął w 1944, prawdopodobnie już po opuszczeniu wyzwolonego obozu^[2].

Życie prywatne

Był mężem Izabeli Stachowicz, którą poznał i poślubił w czasie pobytu w Paryżu^[11].

Ważniejsze prace architektoniczne

• Laboratorium chemiczno-farmaceutyczne „Asmidar“ przy ul. Grzybowskiej 88 w Warszawie (z Grzegorzem Sigalinem i Romanem Sigalinem)^[12]
• Budynek Ubezpieczalni Społecznej w Sosnowcu^[13]
• Kamienice Juliana Glassa przy ul. Kredytowej 6^[13], ul. Lwowskiej 7^[14], ul. Mokotowskiej 46a^[15] i ul. Hożej 35^[16] w Warszawie (z Romanem Sigalinem)^[17]
• Kamienica Składów Żelaza „Julian Glass“ przy ul. Hożej 27a w Warszawie (z Romanem Sigalinem)^[18]
• Kamienice przy ul. Smulikowskiego 10, 12 i 14 w Warszawie (z Romanem Sigalinem)^[19]
• Kamienica Banku Handlowego i Abrama Wachsmachera w Warszawie przy ul. Nowy Świat 3 w Warszawie (z Romanem Sigalinem)^[20]
• Kamienica Haliny i Janusza Regulskich przy al. Przyjaciół 8 w Warszawie (z Romanem Sigalinem)^[21]
• Kamienica Henryka Norymberskiego i Joska Goldfeina przy al. Niepodległości 151 (z Romanem Sigalinem)^[22]
• Kamienica Gustawa Pala przy Al. Jerozolimskich 101 (z Romanem Sigalinem)^[23]
• Kamienica firmy „Steinhagen i Saenger” przy ul. Konopnickiej 3 w Warszawie (z Romanem Sigalinem)^[24]
• Kamienica biura budowlanego „B. i E. Suchowolscy“ przy ul. Opoczyńskiej 6 w Warszawie (z Romanem Sigalinem)^[25]
• Kamienice przy ul. Siennej 55 i 57 (z Romanem Sigalinem)^[26]
• Kompleks gastronomiczno-rozrywkowy „Adria” przy ul. Moniuszki 10 w Warszawie (razem z Edwardem Seyenbethelem oraz Grzegorzem i Romanem Sigalinami)^[27].