Neogale

Neogale – rodzaj ssaków z podrodziny łasic (Mustelinae) w obrębie rodziny łasicowatych (Mustelidae).

Neogale
J.E. Gray, 1864[1]
Wizon amerykański (N. vison)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	drapieżne
Podrząd	psokształtne
Infrarząd	Arctoidea
Parworząd	łasicokształtne
Rodzina	łasicowate
Podrodzina	łasice
Rodzaj	Neogale
Typ nomenklatoryczny
nie podany
Synonimy
Grammogale Cabrera, 1940[2] Cabreragale Baryshnikov & Abramov, 1997[3] Neovison Baryshnikov & Abramov, 1997[4]
Gatunki
5 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w stanie naturalnym w Ameryce^[5][6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 20,3–43 cm, długość ogona 7,6–21 cm; masa ciała 80–1805 g^[5][7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1864 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule zatytułowanym Rewizja rodzajów i gatunków Mustelidae znajdujących się w Muzeum Brytyjskim, opublikowanym na łamach „Proceedings of the Zoological Society of London”^[1]. Gray wymienił trzy gatunki – Mustela brasiliensis Sevastianoff, 1813 (= Mustela frenata H. Lichtenstein, 1831), Mustela aureoventris^[a] J.E. Gray, 1864 i Mustela xanthogenys^[a] J.E. Gray, 1843 – nie wyznaczając gatunku typowego^[1][8].

Etymologia

• Neogale: gr. νεος neos ‘nowy’; rodzaj Gale J.A. Wagner, 1841 (łasica)^[9].
• Grammogale: gr. γραμμη grammē ‘linia na piśmie, kreska’, od γραφω graphō ‘pisać’^[10]; γαλεη galeē lub γαλη galē ‘łasica’^[11]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Putorius africanus Desmarest, 1818.
• Cabreragale: Ángel Cabrera y Latorre (1879–1960), hiszpańsko-argentyński zoolog i paleontolog; γαλεη galeē lub γαλη galē ‘łasica’^[3]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Mustela felipei Izor & de la Torre, 1978.
• Neovison: gr. νεος neos ‘nowy’; rodzaj Vison J.E. Gray, 1843^[4]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Mustela vison Schreber, 1776.

Podział systematyczny

Analizy filogenetyczne wykazały na silną odrębność amerykańskiego kladu i że gatunki z tego kladu powinny być umieszczone w odrębnym rodzaju^[6][8]. W takim ujęciu do ponownie wskrzeszonego rodzaju Neogale należą następujące współczesne^[b] gatunki^{[13][7][14][8][6]}:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa[15]	Podgatunki[5][6][7]	Rozmieszczenie geograficzne[5][6][7]	Podstawowe wymiary[5][7][c]	Status IUCN[16]
	Neogale vison	(von Schreber, 1776)	wizon amerykański	15 podgatunków	od Alaski i Kanady po Stany Zjednoczone (z wyjątkiem suchych obszarów na południu); introdukowany do Europy, Rosji i Japonii	DC: 30–43 cm DO: 15,2–20 cm MC: 450–1850 g	LC
	Neogale macrodon	(Prentis, 1903)	wizon morski	gatunek monotypowy	siedliska morskie w południowo-wschodniej Kanadzie (Nowy Brunszwik, Nowa Fundlandia) i północno-wschodnich Stanach Zjednoczonych (Massachusetts, Maine)	DC: brak danych DO: brak danych MC: brak danych	EX
	Neogale frenata	(H. Lichtenstein, 1831)	łasica długoogonowa	42 podgatunki	od południowej Kanady, Stanów Zjednoczonych i Meksyku przez Amerykę Środkową do Kolumbii, Wenezueli, Ekwadoru, Peru i Boliwii	DC: 20–26 cm DO: 7,6–15,2 cm MC: 80–450 g	LC
	Neogale felipei	(Izor & de la Torre, 1978)	łasica kolumbijska	gatunek monotypowy	Andy w południowej Kolumbii i północnym Ekwadorze; zakres wysokości: 1700–2700 m n.p.m.	DC: 21–22 cm DO: 11,1–12,2 cm MC: około 138 g	VU
	Neogale africana	(A.G. Desmarest, 1818)	łasica tropikalna	gatunek monotypowy	Nizina Amazonki w Kolumbii, Ekwadorze, Peru, Brazylii i Boliwii	DC: 24–38 cm DO: 16–21 cm MC: brak danych	LC

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski,  VU  – gatunek narażony,  EX  – gatunek wymarły.

Uwagi

1. Podgatunek N. frenata.
2. W teriologii za taksony współczesne uważa się również gatunki wymarłe po 1500 roku^[12].
3. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała