Olejowiec gwinejski

Olejowiec gwinejski (Elaeis guineensis Jacq.) – gatunek rośliny z rodziny arekowatych (Arecaceae). Najczęściej nazywany jest palmą olejową, ma również inne nazwy zwyczajowe: masłopalma gwinejska, olejnik gwinejski. Pochodzi z Afryki i Madagaskaru, jest też uprawiany w innych rejonach świata o tropikalnym klimacie^[4], w tym Azji Południowo-Wschodniej^[5]. Główne rejony uprawy to ojczysta Demokratyczna Republika Konga, ponadto kraje Afryki Zachodniej i Afryki Środkowej, Malezja, Indonezja, Kolumbia i Ekwador.

Olejowiec gwinejski

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	arekowce
Rodzina	arekowate
Rodzaj	olejowiec
Gatunek	olejowiec gwinejski
Nazwa systematyczna
Elaeis guineensis Jacq. Select. stirp. amer. hist. 280, t. 172. 1763
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski

Morfologia

Pokrój

Drzewo z pojedynczą kłodziną o wysokości do 10 m.

Liście

Pierzaste, z kolczastymi ogonkami liściowymi. Mają długość do 4 m i wszystkie wyrastają wachlarzowato na szczycie kłodziny.

Kwiaty

Roślina dwupienna. Kwiaty zebrane w rozgałęzione, gęste kwiatostany. Za młodu okryte są one dwiema okrywami, które potem rozpadają się.

Owoce

Żółty lub czerwonawy pestkowiec wielkości śliwki. Nasiona oleiste (do 70% tłuszczu), zawierają także duże ilości białka (26%).

Zastosowanie

• Olej wykorzystuje się^[5]: - w przemyśle spożywczym: do produkcji margaryny, wyrobów mlecznych, czekolady, chipsów, batonów, pieczywa, zup instant, sosów czy dań gotowych. Zwłaszcza na terenach Azji Południowo-Wschodniej, powszechnie stosuje się go do smażenia. - w przemyśle kosmetycznym: do wyrobu mydła, kosmetyków, środków czystości, - w przemyśle energetycznym: do wytwarzania biopaliw i olejów silnikowych, a także do produkcji świec i smarów.
• Nasiona należą do podstawowych produktów żywieniowych ludności zamieszkującej strefę tropikalną.
• Wytłoki są cenną paszą dla zwierząt.

Wpływ na środowisko

Zakładanie plantacji olejowca gwinejskiego ma niekorzystyny wpływ na środowisko przyrodnicze. Przyczynia się bowiem do powstawania wylesień i spadku bioróżnorodności biologicznej m.in. poprzez: wykonywane zrębów w celu uzyskania miejsca pod plantację, wyrąb lasów dla uzyskania funduszy ze sprzedaży drewna na pokrycie kosztów założenia plantacji oraz pośrednio, poprzez budowę sieci dróg do wcześniej niedostępnych obszarów^[5][6].