Paracryphiales

Paracryphiales – rząd roślin nasiennych należący do kladu astrowych (ang. asterids) odpowiadającego w ujęciu Ruggiero i in. nadrzędowi astropodobnych Asteranae. Jest to takson monotypowy obejmujący jedną rodzinę Paracryphiaceae z trzema rodzajami i 36 gatunkami^[2][4]. Są to rośliny drzewiaste i krzewiaste, zimozielone, ulistnione spiralnie, występujące we wschodniej Australii oraz na wyspach od Filipin po Nową Zelandię, na wschodzie po Nową Kaledonię^[2]. Współczesny zasięg ma charakter reliktowy – dawniej przedstawiciele tej grupy występowali także na półkuli północnej (np. skamieniałości sprzed 83,5 miliona lat (kreda późna) znane są ze Szwecji). Znaczenie użytkowe ma drewno pozyskiwane w Australii z gatunku Quintinia sieberi – bardzo twarde, różowawe, o gęstych słojach^[4].

Paracryphiales

Sphenostemon comptonii
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	Paracryphiales
Nazwa systematyczna
Paracryphiales Takht. ex Reveal Novon 2: 239. 13 Oct 1992[3]

Quintinia serrata

Morfologia

Pokrój

Małe i średnich rozmiarów^[5] drzewa i krzewy^[4]. Gdy występują włoski są one jednokomórkowe i nierozgałęzione^[5].

Liście

Skórzaste, pojedyncze, skrętoległe, choć często skupione na pędach w fałszywych okółkach. Przylistków brak. Blaszka całobrzega lub piłkowana^[4][5], użyłkowana pierzasto, z żyłkami sięgającymi końców ząbków^[5].

Kwiaty

Zebrane w szczytowe i wyrastające w kątach liści kłosy, grona i wiechy. Kwiaty są promieniste i obupłciowe, siedzące lub krótkoszypułkowe. Działki kielicha są wolne w liczbie czterech lub pięciu, rzadko w większej liczbie. Płatków korony często brak lub są w takiej liczbie jak działki kielicha. Pręcików jest 5 do 8, rzadko do 11. Zalążnia jest górna u Paracryphia i dolna u pozostałych rodzajów. Powstaje z różnej liczby owocolistków (od dwóch u Sphenostemion do 15 u Paracryphia), na szczycie zakończonych siedzącymi znamionami^[4].

Owoce

Pestkowce lub jagody u Sphenostemion, a u pozostałych rodzajów torebki podzielone przegrodami, otwierające się klapkami od dołu^[4].

Systematyka

Pozycja systematyczna rzędu według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)^[2]

Wraz z m.in. rzędami ostrokrzewowców Aquifoliales, selerowców Apiales i szczeciowców Dipsacales tworzy grupę euasterids II w obrębie kladu astrowych (asterids) należącego do dwuliściennych właściwych (eudicots).

←	dereniowce Cornales wrzosowce Ericales ? Icacinales ? Vahliales Metteniusales gariowce Garryales goryczkowce Gentianales psiankowce Solanales ogórecznikowce Boraginales jasnotowce Lamiales ostrokrzewowce Aquifoliales astrowce Asterales twardziczkowce Escalloniales Bruniales selerowce Apiales Paracryphiales szczeciowce Dipsacales

Podział rzędu na rodzinę i rodzaje^[2][6]

rodzina Paracryphiaceae Airy Shaw in Kew Bull. 18: 265. 8 Dec 1965^[3]

• Paracryphia Baker f.
• Quintinia A de Candolle
• Sphenostemion Baillon