Perukowiec

Perukowiec (Cotinus Mill.) – rodzaj roślin należący do rodziny nanerczowatych. Należą do niego w zależności od ujęcia i klasyfikacji wewnątrzrodzajowej: 3^[4], 5^[5] lub 7^[6] gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje środkową i południową część USA i północno-wschodnią część Meksyku, południową Europę na wschód od Francji oraz rozległe obszary w Azji od Turcji i Syrii, poprzez Kazachstan na północy i Iran, Pakistan, Nepal na południu, po południowe Chiny na wschodzie^[6]. Rosną zwykle na terenach skalistych^[7].

Perukowiec

Perukowiec podolski
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mydleńcowce
Rodzina	nanerczowate
Rodzaj	perukowiec
Nazwa systematyczna
Cotinus Mill. Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754
Typ nomenklatoryczny
Cotinus coggyria Scop.[3]

Rośliny z tego rodzaju uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza perukowiec podolski C. coggygria (często w odmianie czerwonolistnej 'Purpureus'). Liście perukowców używane bywają w garbarstwie. Z pędów perukowca podolskiego uzyskuje się żółty barwnik, a z perukowca amerykańskiego C. obovatus – pomarańczowy^[4].

Morfologia

Kwiatostan perukowca podolskiego

Pokrój

Krzewy lub małe drzewa do 10 m wysokości^[7] o sezonowym ulistnieniu^[8][5]. Drewno barwy żółtej^[5].

Liście

Sezonowe, skrętoległe^[7], pojedyncze, osadzone na cienkich i długich ogonkach^[5], blaszka o gładkich brzegach^[8] lub drobno piłkowanych^[5].

Kwiaty

Zebrane szczytowy^[5] w bardzo rozgałęziony kwiatostan wiechowaty o nitkowatych szypułkach^[8]. Szypułki znacznie dłuższe (4 do 6 razy) od kwiatów, wydłużające się jeszcze po przekwitnieniu^[5]. Kielich z 5 działek jajowato-lancetowatych, trwałych. Płatków korony jest także 5, są one dwa razy dłuższe od działek. Pręcików jest 5, krótszych od płatków, o pylnikach jajowatych. Zalążnia jednokomorowa z pojedynczym zalążkiem, zwieńczona trójdzielną szyjką^[5].

Owoce

Drobne, spłaszczone, nagie lub owłosione pestkowce barwy ciemnoczerwonej lub brązowej^[5].

Systematyka

Rodzaj należy do podrodziny Anacardioideae w obrębie rodziny nanerczowatych Anacardiaceae^[2].

Wykaz gatunków^[6]

• Cotinus carranzae Rzed. & Calderón
• Cotinus chiangii (D.A.Young) Rzed. & Calderón
• Cotinus coggygria Scop. – perukowiec podolski
• Cotinus kanaka (R.N.De) D.Chandra
• Cotinus nanus W.W.Sm.
• Cotinus obovatus Raf. – perukowiec amerykański^[9]
• Cotinus szechuanensis Pénzes