Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Piotr Jerzy Frassati
student włoski, święty Kościoła katolickiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Piotr Jerzy Frassati (właściwie wł. Pier Giorgio Frassati, ur. 6 kwietnia 1901 w Turynie, zm. 4 lipca 1925 tamże) – włoski tercjarz dominikański, działacz polityczny i społeczny, święty Kościoła rzymskokatolickiego.
Remove ads
Życiorys
Podsumowanie
Perspektywa
Był synem Alfreda Frassatiego – założyciela i wydawcy dziennika „La Stampa”, później senatora, ambasadora Królestwa Włoch w Berlinie i Adelaide Ametis – malarki. Wychowywał się wraz z siostrą Lucianą w duchu dyscypliny i posłuszeństwa oraz w izolacji od rówieśników w Turynie i w letniej willi rodzinnej w Pollone[1].
Po kilku latach edukacji domowej[2] uczęszczał od 1910[3] do państwowego gimnazjum klasycznego D'Azeglio w Turynie[4]. Z polecenia matki jego formacją duchową zajmował się teolog ks. Cesario Borla (1881–1944)[5]. Frassati pozostawał także pod wpływem środowiska salezjanów, od których prawdopodobnie przejął radosną i nonkonformistyczną koncepcję chrześcijaństwa[4] – na prośbę jego ojca, dobroczyńcy zakonu, salezjanie przydzielili mu w 1911 do opieki ks. Antonia Cojazziego, który towarzyszył mu przez okres szkoły średniej[6]. W latach 1913–1914 (z powodu powtarzania łaciny[2]) i 1917–1918 Frassati był uczniem prowadzonej przez jezuitów prywatnej szkoły Istituto Sociale, gdzie dołączył do Apostolstwa Modlitwy[7][3][4], a jego przewodnikiem duchowym był Pietro Lombardi[2].
W 1918 zdał maturę i przystąpił do zgromadzenia marianów oraz do lokalnej konferencji Stowarzyszenia Miłosierdzia Św. Wincentego a Paulo, angażując się na polu społecznym i charytatywnym[3][4]. Wziął udział w założeniu katolickiego tygodnika społecznego „Il Momento”[8], który ukazywał się od stycznia 1919 w Forlì[9]. Studiując inżynierię mechaniczną ze specjalnością górniczą na Politechnice Królewskiej w Turynie, działał od 1919 w dwóch sekcjach Włoskiej Akcji Katolickiej: w Uniwersyteckiej Federacji Katolików Włoskich (FUCI), gdzie należał do koła im. Cesarego Balba i we Włoskiej Młodzieży Katolickiej (GCI)[3][4][2], a także w ruchu skautowym. Jego pasją, przekazaną mu przez ojca[10], był alpinizm[3].
Od 1920 odwiedzał ojca w Niemczech. W Berlinie poznał pioniera duszpasterstwa wielkomiejskiego Carla Sonnenscheina, który zaprosił go do udziału w katolickim kole robotniczo-studenckim, a za jego pośrednictwem we Fryburgu Bryzgowijskim – przyszłego teologa jezuickiego Karla Rahnera, u którego rodziny mieszkał ucząc się języka niemieckiego[4][2][3]. Wraz z Sonnenscheinem prowadził działalność charytatywną wśród dotkniętych kryzysem gospodarczym mieszkańców dzielnic robotniczych Berlina, rozdzielając dary przyniesione z salonów kręgu ambasadorskiego[3].
W 1920 wstąpił do Włoskiej Partii Ludowej (PPI), pierwszej we Włoszech katolickiej partii politycznej i działał na jej lewym skrzydle, wśród tzw. ekstremistów (estremisti)[a], którym przewodził „biały bolszewik” Guido Miglioli, a w Turynie – Gioacchino Quarello i Giuseppe Rapelli[4][2][3]. Był w partii zwolennikiem jej lidera ks. Luigiego Sturza i Giuseppego Donatiego[2], wspierał wydawany od 1920 przez kierownictwo turyńskiej PPI lewicujący tygodnik „Il Pensiero Popolare”[4].
Dzięki podróżom międzynarodowym nawiązał kontakty z działaczami studenckiego ruchu katolików świeckich Pax Romana[4]. Podczas gdy w szwajcarskim Fryburgu odbywał się pierwszy zjazd Pax Romana, Frassati wystąpił w lipcu 1921 na X Kongresie Narodowym FUCI w Rawennie z odrzuconym wówczas postulatem połączenia studenckiej FUCI z pracowniczą GCI, dążąc do wzmocnienia wpływu FUCI na ruch robotniczy[4][2][3]. We wrześniu 1921 podczas zjazdu GCI w Rzymie wziął udział w manifestacji stłumionej przez gwardię królewską i wojsko[2]. Zwalczał zarówno faszystów, jak i komunistów, biorąc udział w fizycznych rozprawach z przeciwnikami politycznymi[12]. Według relacji siostry szczególnie cenił encyklikę Rerum novarum papieża Leona XIII z 1891, zawierającą wykładnię katolickiej nauki społecznej, a także myśl inspiratora i propagatora papieskiej doktryny ekonomicznej Giuseppego Toniola oraz pisarstwo ultramontanina Louisa Veuillota[13].
28 maja 1922 Frassati wstąpił do Trzeciego Zakonu Dominikańskiego, przyjmując imię Girolamo (Hieronim) na cześć Girolama Savonaroli, którego polityczny ideał państwa chrześcijańskiego był mu bliski[3][4][2]. Po rozpadzie pierwszego rządu Luigiego Facty z Włoskiej Partii Liberalnej w lipcu 1922 opowiedział się za sojuszem PPI z socjalistami; jako antyfaszysta znalazł się w konflikcie z kierownictwem FUCI, a także z redakcją tygodnika „Il Momento”, dla której pracował, na tle stosunku do przejęcia władzy przez Benita Mussoliniego[4]. W grudniu 1922 przebywał w Polsce, gdzie odwiedził Gdańsk i kopalnię „Ferdynand” w Katowicach[14][15].
W kwietniu 1923 był delegatem z Novary na kongres PPI w Turynie[4]. W październiku 1923 usunął sztandar FUCI wywieszony przez przewodniczącego koła im. Cesarego Balba na okazję wizyty Mussoliniego w Turynie i po złożeniu pisemnego protestu wystąpił na krótko z organizacji[4][16][2] (według jednego ze źródeł pod wpływem zabójstwa przez faszystowskich bojówkarzy m.in. ks. Giovanniego Minzoniego w czerwcu 1923[2]). W 1924 został wydalony z FUCI za zaangażowanie w ruch syndykalistyczny[4]. Jako członek syndykatu adeptów inżynierii wziął udział w protestach przeciwko reformie oświatowej Giovanniego Gentilego z 1923[4]. Po zabójstwie posła Zjednoczonej Partii Socjalistycznej (PSU) Giacoma Matteottiego w czerwcu 1924 reprezentował PPI w studenckim ruchu antyfaszystowskim[4].
Szczęśliwie możemy się chlubić, że zawsze byliśmy przeciwko tej partii,
złożonej ze złoczyńców, złodziei, morderców, jednym słowem: byliśmy przeciw faszyzmowi[12].
W 1924 Frassati założył z przyjaciółmi nieformalne „Stowarzyszenie Ciemnych Typów” (Società dei Tipi Loschi), którego celem był apostolat wiary i modlitwy, w tym przez wspólne górskie wycieczki. Do jego członków zaliczali się m.in. późniejszy prezes Istituto per la Ricostruzione Industriale[17] Isidoro Bonini i wnuk Giovanniego Giolittiego Curio Chiaraviglio[18], a Frassati był w nim znany pod żartobliwym pseudonimem Robespierre'a – Nieprzekupnego[2]. Niósł pomoc biednym i cierpiącym, m.in. w turyńskim zakładzie opiekuńczym Cottolengo[19].
W czerwcu 1925 Frassati zgodził się przejąć po ojcu kierownictwo dziennika „La Stampa”[2]. Zgodnie z uznaną wersją wydarzeń 29 czerwca, w dniu imienin (wspomnienia św. Piotra Apostoła)[2] lub 30 czerwca[20] wystąpiły u niego objawy w postaci bólów głowy i kości lub mięśni oraz wymiotów[1][21]. 1 lipca, w dniu śmierci babki, Lindy Ametis, został dotknięty częściowym paraliżem, a sprowadzony specjalista rozpoznał u niego zaawansowane stadium najostrzejszej postaci choroby Heinego-Medina[2][1], połączonej z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych[20], którą zgodnie z późniejszymi domysłami lekarskimi miał zarazić się pielęgnując chorych[8]. Włoski pisarz Raffaello Uboldi sugeruje natomiast, że Frassati został pobity przez faszystowskich bojówkarzy jako syn właściciela jedynej liczącej się we Włoszech gazety, która codziennie krytykowała rządy Mussoliniego[22]. 4 lipca wieczorem, po przyjęciu sakramentu chorych, Frassati zmarł w wieku 24 lat[2]. W jego pogrzebie, który odbył się w kościele Matki Bożej Łaskawej w turyńskiej dzielnicy Crocetta[23], wzięło udział kilka tysięcy osób[3].
Remove ads
Upamiętnienie i proces kanonizacyjny
Podsumowanie
Perspektywa
8 lipca 1925 współzałożyciel Włoskiej Partii Socjalistycznej i przywódca PSU Filippo Turati oddał na łamach organu swojej partii „La Giustizia” hołd Frassatiemu za jego niezłomną postawę, dodając: „Społeczną skuteczność miłosierdzia można oceniać różnie, ale nie można zaprzeczyć jego wartości, gdy jest praktykowane z czystym sercem (…) [jako] wyraz szczerze odczuwanego obowiązku i braterskiej miłości”[24][20].
14 lipca 1925 Alfredo Frassati ustanowił fundusz na rzecz górskiego obozu letniego dla młodzieży w Pollone pod nazwą Colonia Pier Giorgio Frassati (uruchomionego w 1927)[25][26], a pod koniec miesiąca zaproponował zakładowi Cottolengo budowę pawilonu noszącego imię zmarłego syna (oddanego do użytku w 1927)[19][27][28]. Równocześnie arcybiskup Turynu Giuseppe Gamba powierzył młodzieńczemu opiekunowi duchowemu Frassatiego, ks. Cojazziemu, opracowanie jego życiorysu[19]. W 1927 Cojazzi poprowadził pielgrzymkę do grobu Frassatiego[6], a w 1928 opublikował zbiór świadectw na temat jego życia, który stał się bestsellerem i doczekał jedenastu wydań włoskich oraz przekładu na niemal dwadzieścia języków[29][6]. W upamiętnienie Frassatiego zaangażował się wówczas Giovanni Montini (późniejszy papież Paweł VI), który sam działał w FUCI[30]. W tym okresie powstało w Turynie z inicjatywy Filiberta Guali (późniejszego prezesa RAI) koło członków FUCI poświęcone duchowości Frassatiego[31], w którym uczestniczyli m.in. Carlo Carretto, Giorgio La Pira i Roberto Einaudi (syn późniejszego prezydenta Luigiego)[32]; w drugiej połowie lat 30. przewodził mu dominikanin Enrico di Rovasenda (dawny przyjaciel Frassatiego[33])[34]. W 1929 funkcjonowało we Włoszech około stu stowarzyszeń młodzieżowych, których patronem obrany został Frassati[35]. W Mediolanie otwarta została przed 1934 jadłodajnia dla ubogich pod nazwą Chleb Piotra Jerzego (Pane di Pier Giorgio)[29].
2 lipca 1931 archidiecezja turyńska uruchomiła na wniosek Włoskiej Akcji Katolickiej etap diecezjalny procesu beatyfikacyjnego Frassatiego, zakończony 23 października 1935, w którym rolę postulatora odgrywał przedstawiciel salezjanów[6][35]. 18 listopada 1935 Kongregacja ds. Obrzędów zainicjowała właściwy etap procesu[35]. W styczniu 1938 przywódca belgijskiego ruchu Chrześcijańska Młodzież Robotnicza (Jeunesse ouvrière chrétienne, JOC) Jozef Cardijn wystosował do papieża Piusa XI apel o beatyfikację Frassatiego, donosząc o wyzdrowieniu chorego za jego wstawiennictwem[36]. 21 grudnia 1938 Kongregacja ds. Obrzędów wydała orzeczenie w sprawie pism Frassatiego[35]. W lipcu 1939 Giorgio La Pira opublikował artykuł o Frassatim na łamach „L'Osservatore Romano”[37].
9 grudnia 1941 Kongregacja ds. Obrzędów zarządziła dodatkowe czynności sprawdzające, po tym jak wniesione zostały przeciwko Frassatiemu zarzuty natury obyczajowej[35][36]. W 1942 odbyły się w tej sprawie dwa przesłuchania w Turynie i w Rzymie, po czym papież Pius XII odroczył proces beatyfikacyjny[35]. Imię Frassatiego nosiło wówczas we Włoszech 771 oddziałów Akcji Katolickiej, 21 stowarzyszeń akademickich, 60 grup uczniów szkół średnich i 29 konferencji Stowarzyszenia Św. Wincentego a Paulo[6]. W 1945 Pius XII zdecydował o wstrzymaniu procesu[35].
Po II wojnie światowej o przywrócenie aury świętości Frassatiemu zabiegała jego siostra, Luciana Frassati-Gawrońska[35], która w 1954 rozpoczęła wydawanie cyklu poświęconych mu książek i zaproponowała dla niego miano św. Franciszka z Turynu (przez analogię do Sonnenscheina, zwanego św. Franciszkiem z Berlina)[2], a także jej córka, Wanda Gawrońska. W 1958 powstała ze środków Alfreda Frassatiego szkoła podstawowa imienia jego syna w Borrianie koło Bielli[38], a w 1961 dokonany został przez niego zapis testamentowy w wysokości 700 milionów lirów na upamiętniającą syna działalność charytatywną w Turynie i Pollone[39].
21 stycznia 1977 papież Paweł VI wznowił na wniosek Akcji Katolickiej proces beatyfikacyjny Frassatiego, mianując postulatorem jezuitę Paola Molinariego. W 1981 nienaruszone ciało Frassatiego przeniesiono z grobu rodzinnego do katedry św. Jana Chrzciciela w Turynie[40], gdzie jest przechowywane w ołtarzu poświęconej mu kaplicy[41]. 23 października 1987 zapadło orzeczenie o cnotach heroicznych Frassatiego[35].
Frassati został beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II 20 maja 1990 na Placu św. Piotra w Rzymie[42] jako jeden z siedmiorga świeckich niemęczenników wyniesionych na ołtarze w XX wieku[43]. W uroczystości wzięli udział prezydent Włoch Francesco Cossiga, premier Włoch Giulio Andreotti, polscy biskupi Kazimierz Majdański i Józef Michalik, poznański duszpasterz akademicki Jan Góra i redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego” Jerzy Turowicz[42].
25 listopada 2024 papież Franciszek zatwierdził orzeczenie Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych uznające cud dokonany za wstawiennictwem Frassatiego, co otworzyło drogę do jego kanonizacji[44][45], po tym jak w kwietniu 2024 kard. Marcello Semeraro poinformował, iż proces kanonizacyjny Piotra Jerzego Frassatiego zbliża się do zakończenia[46][47][48]. Termin kanonizacji został początkowo wyznaczony przez papieża Franciszka na 3 sierpnia 2025, kiedy przypadały obchody Dnia Młodzieży w ramach Roku Świętego[49][50], następnie na konsystorzu Kolegium Kardynalskiego z 13 czerwca 2025 przeniesiony na nową datę[51][52][53][54].
7 września 2025, podczas uroczystej mszy świętej na placu Świętego Piotra w Watykanie, bł. Piotr Jerzy Frassati został razem z bł. Karolem Acutisem włączony w poczet świętych Kościoła katolickiego przez papieża Leona XIV w pierwszej kanonizacji jego pontyfikatu[55][56].
W homilii papież powiedział wówczas m.in.[57]:
Obaj, Pier Giorgio i Carlo, pielęgnowali miłość do Boga i bliźnich za pomocą prostych środków, dostępnych dla wszystkich: codziennej Mszy św., modlitwy, a zwłaszcza adoracji eucharystycznej. Carlo mawiał: „Znajdując się przed słońcem, opalamy się. Znajdując się przed Jezusem w Eucharystii, stajemy się świętymi!”, a także: „Smutek to wzrok zwrócony na samego siebie. Szczęście to wzrok skierowany ku Bogu. Nawrócenie to nic innego jak przenoszenie spojrzenia od dołu do góry, wystarczy zwykły ruch oczami”. Kolejną istotną dla nich rzeczą była częsta spowiedź. Carlo napisał: „Jedyną rzeczą, której naprawdę musimy się bać, jest grzech”; i dziwił się, ponieważ – jak powiedział: „Ludzie tak bardzo troszczą się o piękno swojego ciała, a nie dbają o piękno swojej duszy”. Wreszcie, obaj mieli wielką cześć dla świętych i Matki Bożej i szczodrze praktykowali miłość bliźniego. Pier Giorgio mawiał: „Wokół biednych i chorych widzę jakieś światło, którego my nie mamy” [3]. Miłość bliźniego nazywał „fundamentem naszej religii” i, podobnie jak Carlo, praktykował ją przede wszystkim poprzez małe, konkretne, często ukryte gesty, żyjąc tym, co papież Franciszek nazwał „świętością z sąsiedztwa” (Adhort. apost. Gaudete et exsultate, 7).
Leon XIV
Remove ads
Kult
Podsumowanie
Perspektywa
Relikwie Frassatiego w Polsce znajdują się m.in. w kaplicy klasztoru dominikanów w Łodzi pod wezwaniem bł. P.J. Frassatiego (od 4 lipca 2005), w parafii Matki Boskiej Piekarskiej w Katowicach (od 13 kwietnia 2012), w Duszpasterstwie Akademickim Morasko przy Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Poznaniu (od 8 grudnia 2013) i w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Brzezinach Śląskich. Były czczone w katedrze w Sydney podczas obchodów Światowych Dni Młodzieży w 2008[58].
Piotr Jerzy Frassati jest patronem młodzieży, studentów, ludzi gór i Akcji Katolickiej. W Polsce pod jego wezwaniem znajduje się m.in. kościół w Lublińcu, należący do Dekanatu Wojsk Specjalnych, oraz parafia w Lublinie. Jego imię nosi łódzki konwent dominikański znajdujący się przy ulicy Zielonej. Frassati jest patronem Ruchu Apostolstwa Młodzieży Archidiecezji Przemyskiej, Duszpasterstwa Akademickiego Morasko w archidiecezji poznańskiej oraz „Soli Deo Omnia” w Olsztynie. Patron Światowych Dni Młodzieży 2023[59].
Około 1500 osób w Katowicach i Warszawie zrzeszało w 2025 nawiązujące do włoskiego pierwowzoru Towarzystwo Ciemnych Typów, założone w 2013 w Lublinie i następnie koordynowane przez katowickiego duszpasterza akademickiego ks. Krzysztofa Nowrota[60][61][62][63][64]. W Poznaniu powstało w 2015 stowarzyszenie Accademia Frassati, kierowane do 2023 przez Mateusza Napierałę, a po nim przez Patrycję Przewoźną[65].
Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 4 lipca[66].
Zobacz też
Uwagi
- „Ekstremiści”, którzy zakładali „białe” związki zawodowe i ścierali się w imieniu chrześcijańskiego proletariatu z wielkimi właścicielami ziemskimi i przemysłowcami tekstylnymi niekiedy ostrzej niż „czerwoni”, bronili własności prywatnej i organizowali głównie robotników wiejskich lub chłopskiego pochodzenia[11].
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads