Prozoroki

Prozoroki (biał. Празарокі) – agromiasteczko (do 2008 r. wieś) na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, centrum sielsowietu Prozoroki.

Prozoroki

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Państwo	Białoruś
Obwód	witebski
Rejon	głębocki
Populacja (2009) • liczba ludności	411[1]
Nr kierunkowy	+375 2156
Kod pocztowy	211817
Położenie na mapie obwodu witebskiego Prozoroki
Położenie na mapie Białorusi Prozoroki
55°17′25″N 28°12′58″E

Historia

Prywatne miasto szlacheckie położone było w końcu XVIII wieku w województwie połockim^[2].

W czasach zaborów folwark prywatny w powiecie dzisieńskim, w guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego^[3].

W latach 1921–1945 folwark leżał w Polsce, w województwie wileńskim^[a], w powiecie dziśnieńskim, w gminie Prozoroki.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 255 osób, 98 było wyznania rzymskokatolickiego, 23 prawosławnego a 134 mojzeszowego. Jednocześnie 105 mieszkańców zadeklarowało polską, 29 białoruską, 120 żydowską a 1 inną przynależność narodową. Było tu 36 budynków mieszkalnych^[4]. W 1931 w 73 domach zamieszkiwały 473 osoby^[5].

Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Głębokiem i Okręgowy w Wilnie; znajdował się tu urząd pocztowy, który obsługiwał znaczną część gminy Prozoroki^[6].

W miejscowości stacjonowały dowództwa pododdziałów granicznych: 33 batalionu celnego, 33 batalionu Straży Granicznej i kompanii granicznej KOP.

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR^[7][8]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do Białoruskiej SRR^[9][10][11].

Do 1945 roku siedziba gminy Prozoroki.

Od 1991 w składzie niepodległej Białorusi.

Urodzeni w Prozorokach

• Ignacy Bujnicki – polski inżynier, polityk, prezydent Kalisza (1937–1939) oraz Piotrkowa Trybunalskiego (1933–1935), uczestnik wojny polsko-bolszewickiej^[12]
• Zdzisław Niedziela – polski filolog, slawista, słowacysta i bohemista

Cerkiew prawosławna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Parafia prawosławna

W Prozorokach działa parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, należąca do dekanatu głębockiego eparchii połockiej i głębockiej Egzarchatu Białoruskiego Patriarchatu Moskiewskiego. Cerkiew parafialna została zbudowana w 1909 r.^[13]

Parafia rzymskokatolicka

Prozoroki są siedzibą parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, w dekanacie głębockim diecezji witebskiej^[14].

Uwagi

1. Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926).