Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Roman Peszko
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Roman Józef Peszko[a] (ur. 1 listopada 1893 w Krzemienicy, zm. między 13 a 14 kwietnia[2] 1940 w Katyniu) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej[3].
Remove ads
Życiorys
Podsumowanie
Perspektywa
Był synem Andrzeja i Marii z Bytnarów[4]. Absolwent Seminarium Nauczycielskiego w Krakowie i szkoły oficerskiej w Trydencie[2]. Uczestnik I wojny światowej[2] w szeregach cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej.
W Wojsku Polskim od 1918. 12 października 1919 w stopniu porucznika został przeniesiony z DOLK Kraków do 6 Dywizji Piechoty[5]. Następnie w szeregach 16 pułku piechoty. W jego szeregach walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został odznaczony Krzyżem Walecznych. W 1924 w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 947 lokatą służył nadal w 16 pp. 26 lutego 1925 został przeniesiony z 16 pp do Korpusu Ochrony Pogranicza[6]. Służył w baonie KOP „Borszczów”. 26 maja 1926 została zawiązana spółdzielnia 14 baonu KOP z siedzibą w Borszczowie. Peszko wszedł w skład zarządu spółdzielni[7]. 8 sierpnia 1930 został powołany na XVI czteromiesięczny kurs unitarny w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie[8]. W 1931 został przeniesiony do 39 pułku piechoty[9]. Z dniem 1 marca 1934 został przeniesiony z 39 pułku piechoty do PKU Jarosław „celem odbycia praktyki poborowej”[10]. Z dniem 1 stycznia 1935 został wyznaczony na stanowisko kierownika I referatu PKU Jarosław[11][12]. Ostatni przydział z marca 1939 to kierownik I referatu ewidencji w KRU Jarosław[13].
Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę, 17 września 1939 dostał się do niewoli sowieckiej na drodze z Tarnopola na południe, 14 kilometrów od miejscowości Kopyczyńce[2]. Według stanu z grudnia 1939 był jeńcem obozu jenieckiego w Kozielsku[2]. Ostatnią wiadomość rodzina otrzymała w lutym 1940, był to list z Kozielska z datą 30 stycznia 1940[2]. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[2] – lista wywózkowa 022/2 pozycja 68, nr akt 3110[14] z 9 kwietnia 1940[2][4]. Został zamordowany między 13 a 14 kwietnia 1940 w lesie katyńskim[2][4] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[15][16]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[17][18]. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji nadzorowanych przez Niemców[19] pod numerem 1351[20][21][2][4][22] (raport dzienny z 7 maja 1943)[2]. Przy jego szczątkach znaleziono m.in.: książeczkę oszczędnościową, świadectwo szczepień z Kozielska, wykręcany ołówek, łańcuszek do zegarka, medalik z łańcuszkiem oraz list z kopertą[23][24][25][22]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 01351[25].
W Archiwum Robla znajduje się list wysłany przez siostrę ppor. rez. Michała Mazura[26]. W liście Peszko (bez imienia) jest wspomniany, jako znajdujący się w tym samym miejscu, co adresat listu (pakiet 01987-01)[2]. Ponadto Peszko wymieniony jest na liście oficerów znajdującej się w kalendarzyku kpt. Feliksa Gadomskiego[27] (pakiet 0747-06). Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w 1943 w Gońcu Krakowskim nr 115 – dosł. opisany jako Peszka Roman[28], a także w Nowym Kurierze Warszawskim nr 125.
Życie prywatne
Był żonaty z Anną z Kozarów, miał czworo dzieci[2]: Adama, Marię, Stanisława, Macieja[4].
Remove ads
Upamiętnienie
Minister obrony narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora[29]. Awans zostały ogłoszone 9 listopada 2007[30] w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, zasadzone zostały Dęby Pamięci przez Zespół Szkół im. Obrońców Westerplatte, ul Dąbrówki 211, Łańcut[12] oraz w Krakowie-Prokocimiu przez Publishing School[31].
Remove ads
Ordery i Odznaczenia
- Krzyż Walecznych[13][32]
- Srebrny Krzyż Zasługi „ za zasługi w służbie wojskowej”[13][33][34]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[35]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[35]
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę[36]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę[36]
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986[37]
21 czerwca 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia[38].
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads