Rumian psi

Rumian psi (Anthemis cotula L.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych.

Rumian psi

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	rumian
Gatunek	rumian psi
Nazwa systematyczna
Anthemis cotula L. Sp. pl. 2:894. 1753

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzimy obszar występowania to niemal cała Europa (bez Finlandii, Irlandii, Islandii), Azja Zachodnia, Kaukaz, Zakaukazie, Dagestan, Arabia Saudyjska, Afryka Północna, Madera i wyspy Kanaryjskie^[3]. Obecnie jednak jest to gatunek o kosmopolitycznym zasięgu, rozprzestrzenił się bowiem jako uciekinier z upraw lub gatunek zawleczony również na Azorach, w niektórych rejonach Afryki, w Australii, Nowej Zelandii i Ameryce Północnej^[3]. W Polsce występuje na całym terenie, po niższe położenia górskie, częsty jest w południowo-zachodniej części kraju^[4].

Morfologia

Pokrój

Okrywa koszyczka

Pokrój

Roślina zielna naga lub słabo owłosiona^[5]. Osiąga zwykle do 40, rzadziej do 50 cm wysokości^[6].

Łodyga

W dole zwykle gęsto krzaczkowato rozgałęziona^[6].

Liście

Siedzące, w zarysie podługowate^[6]. Dwu- lub trzykrotnie pierzastosieczne, złożone ze szczeciniastorównowąskich łatek o szerokości od 0,1 do 0,5 mm^[5]. Łatki na końcach zaostrzone^[6].

Kwiaty

Zebrane w koszyczki o średnicy 1–2,5 cm powstające pojedynczo na końcach rozgałęzień pędu. Listki okrywy zewnętrzne lancetowate, wewnętrzne podługowate i zaokrąglone, wszystkie biało obrzeżone z zielonym nerwem, długo owłosione. Dno koszyczka stożkowate, z wąskolancetowatymi plewinkami tylko w górnej części lub na całej powierzchni. Kwiaty języczkowate na brzegu koszyczka białe, w liczbie 12–13, na końcach nieregularnie ząbkowane, odginają się w dół po przekwitnieniu. Kwiaty rurkowate w środku koszyczka żółte, do 3 mm długości^[6].

Owoce

Jasnobrunatne, obłe niełupki o długości do 2 mm^[6], z rzędami niewielkich guzków, delikatnie żeberkowane^[5][6], na szczycie zaokrąglone, bez śladu rąbka kielichowego^[6].

Gatunki podobne

Rumian polny A. arvensis i ruski A. ruthenica różnią się szerszymi odcinkami liści (od 0,5 do 1 mm), brakiem cuchnącego zapachu; owockami bez drobnych guzków, ale za to nieco kanciastymi; obecnością plewinek na całym dnie koszyczka. Rumian ruski wyróżnia się dodatkowo kosmatym owłosieniem i frędzlowato postrzępionymi listkami okrywy^[5].

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Kwitnie od czerwca do września. Rośnie na stanowiskach ruderalnych – przydrożach, terenach kolejowych, przychaciach^[6].

Roślina cechuje się dość silnym zapachem, opisywanym jako nieprzyjemny^[6].

Mieszańce

Rośliny tego gatunku tworzą mieszańce z: rumianem polnym (Anthemis arvensis), rumianem żółtym (Cota tinctoria), rumiankiem pospolitym (Chamomilla recutita) i maruną bezwonną (Tripleurospermum inodorum)^[6].

Zastosowanie

• Jest uprawiany jako roślina ozdobna.
• Dawniej wykorzystywany jako roślina lecznicza, obecnie zapomniany.

Uprawa

Najlepiej rośnie w pełnym słońcu, na przepuszczalnej glebie. Można uprawiać z nasion. Łatwo rozmnaża się przez podział jesienią lub wiosną, można też przez sadzonki pobierane latem. Zakwita późnym latem. Po przekwitnieniu roślinę usuwa się.

Zagrożenia i ochrona

Gatunek umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii VU (narażony)^[7].