Wawrzyniec Typrowicz

Wawrzyniec Typrowicz (ur. 29 stycznia 1890 w Mszanie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski działacz niepodległościowy, prawnik i polityk, major taborów rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Wawrzyniec Typrowicz

Data i miejsce urodzenia	29 stycznia 1890 Mszana
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków
Stopień wojskowy	major taborów
wicewojewoda poznański
Okres	od 1929 do 1931
starosta nowosądecki
Okres	od 1927 do 1929
Odznaczenia

Zjazd Legionistów w Nowym Sączu w 1929 r. Wawrzyniec Typrowicz stoi w pierwszym rzędzie, drugi od prawej.

Życiorys

Urodził się 29 stycznia 1890 w Mszanie, w ówczesnym powiecie krośnieńskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Wawrzyńca i Katarzyny z Jakielów^[1][2][3]. Był bratem Antoniego (1881–1965), księdza, Władysława (1885–1939), prawnika, majora intendenta rezerwy Wojska Polskiego, Stanisława (1888–1973), majora lekarza rezerwy Wojska Polskiego, Kazimierza (1903–1931) i Zofii (1908–1999)^[4][5].

W 1901 wstąpił do c. k. Gimnazjum w Jaśle, w którym uczyli się jego starsi bracia: Władysław (klasa VI) i Stanisław (klasa III)^[6]. 29 czerwca 1909 zakończył naukę w klasie VIIIa jasielskiego gimnazjum i otrzymał świadectwo dojrzałości^[7]. Później (październik 1909 – lipiec 1910) odbył obowiązkową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej Armii, w charakterze jednorocznego ochotnika, a po jej zakończeniu został mianowany kadetem piechoty rezerwy i wcielony do c. i k. Pułk Piechoty Nr 20 w Krakowie^[8][3]. W latach 1910–1914 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego^[3].

W czasie I wojny światowej walczył w szeregach macierzystego pułku^[9][10][11]. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 listopada 1914, a na porucznika rezerwy ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916^[12][13][14]. Służąc w armii zaborczej należał do konspiracyjnej organizacji „Wolność”^[2].

W latach 1918–1920 walczył w szeregach 1 pułku strzelców podhalańskich jako adiutant, a następnie dowodził taborami Dywizji Górskiej^[2]. Z dniem 25 października 1921 został zdemobilizowany w stopniu majora^[15] i przydzielony w rezerwie do 5 dywizjon taborów w Krakowie^[16][17][18]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 6. lokatą w korpusie oficerów rezerwy taborowych^[19][20]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Przemyśl i posiadał przydział do Kadry 8 dywizjonu taborów w Toruniu^[21].

Po zwolnieniu z wojska ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego^[2][3], a następnie sprawował funkcje: starosty nowosądeckiego (od grudnia 1927 do października 1929) i wicewojewody poznańskiego (od listopada 1929 do marca 1931)^[22][23]. Mieszkał w Poznaniu przy ul. Gołębiej 1^[23]. Po zwolnieniu ze stanowiska wicewojewody przeprowadził się do Przemyśla, gdzie prowadził kancelarię notarialną (1931–1934)^[24]. Mieszkał w Przemyślu przy ul. Rynek 23^[1]. Później przeniósł swoją kancelarię do Lwowa^[25]. W latach 1938–1939 był prezesem tamtejszej Izby Notarialnej^[22].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku^[2]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i potajemnie pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[26]. Figuruje na tzw. liście Gajdideja (poz. 3300)^[27].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika^[28]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Był żonaty z Marią z Horaków (ur. 13 sierpnia 1897 w Podgórzu)^[23], z którą miał trzech synów: Jerzego, Władysława i Tadeusza^[22].

Ordery i odznaczenia

• Order Odrodzenia Polski^[2]
• Krzyż Walecznych^[29][2]
• Złoty Krzyż Zasługi^[2]
• Medal Niepodległości – 9 listopada 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[30][1]
• Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej

9 maja 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości ponownie rozpatrzył jego wniosek, lecz Krzyża Niepodległości nie przyznał^[1][31].

Zobacz też

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie