Wiktor Karczewski

Wiktor Adam Karczewski (ur. 17 listopada 1895 w Chełmcach, zm. 6 października 1923 w Zatoce Puckiej) – kapitan obserwator Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Wiktor Karczewski

kapitan pilot
Data i miejsce urodzenia	17 listopada 1895 Chełmce
Data i miejsce śmierci	6 października 1923 Zatoka Pucka
Przebieg służby
Lata służby	1915–1923
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego Wojsko Polskie
Formacja	Luftstreitkräfte Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	12 eskadra wywiadowcza, 1 pułk lotniczy, 3 pułk lotniczy, Morski dywizjon lotniczy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się w rodzinie Adama i Salomei z Zielińskich^[1]. Ukończył szkołę rolniczą w Szamotułach. 16 czerwca 1915 został powołany do służby w armii niemieckiej i przydzielony do 2 batalionu saperów w Szczecinie. W listopadzie tego roku, po przeszkoleniu, został wysłany na front zachodni, do 248. kompanii saperów. Na przełomie 1917 i 1918 został przydzielony do lotnictwa niemieckiego, gdzie do końca działań wojennych przechodził szkolenia w Hable, Toruniu i Asch jako obserwator lotniczy^[2].

Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Polski w końcu 1918. 5 stycznia 1919 przyjęty został do Armii Wielkopolskiej. Po miesięcznej służbie w piechocie został przeniesiony do lotnictwa i 17 lutego przydzielony do 1 eskadry wielkopolskiej. W marcu wyruszył na front w okolice Przemyśla. 10 maja, w załodze z plut. pil. Kazimierzem Burzyńskim, zbombardował dworzec kolejowy Szczerzec oraz wykonał 12 zdjęć ukraińskich okopów^[3].

19 września, w załodze z por. pil. Teofilem Krzywikiem, zbombardował dworzec w Żłobinie. Na skutek ich ataku udało się zablokować linie kolejowe w tym rejonie^[4]. 27 września 1919, również w załodze z por. pil. Teofilem Krzywikiem, został zestrzelony i zmuszony do lądowania na terenie opanowanym przez Rosjan. Po wymontowaniu karabinu, ostrzeliwując się nim dociera do polskich pozycji. Po zorganizowaniu patrolu wyruszył w celu odzyskania samolotu, który jednak okazał się zniszczony. Wymontowano tylko silnik i zbiornik paliwa, odzyskane części udało się przetransportować na stronę polską^[5]. 15 grudnia po raz drugi zmuszony był do lądowania na terytorium wroga. Udało mu się uciec i ponownie przedrzeć do polskich pozycji. Kosztowało go to odmrożenie i amputację palców u nóg. Za odwagę i nieustępliwość w walce z bolszewikami został odznaczony Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari^[2].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 69. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych^[6]. 1 września 1922 przeniesiony został z 1 do 3 pułku lotniczego w Poznaniu z równoczesnym przydziałem do Oficerskiej Szkoły Obserwatorów Lotniczych w Toruniu w charakterze wykładowcy^[7][a]. W 1923 pełnił służbę w Morskim dywizjonie lotniczym w Pucku^[b]. 6 października 1923 podczas lotu nad Zatoką Pucką kadłub jednego z testowanych samolotów Macchi M.9 przełamał się na pół i spadł do morza. W wyniku tej katastrofy zginęła załoga samolotu: kpt. obs. Wiktor Karczewski i por. pil. Ludwik Patalas^[8].

Ordery i odznaczenia

Za swą służbę został odznaczony^[9]:

• Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3022 – 8 kwietnia 1921^[10][11]
• Krzyżem Walecznych^[12]
• Polową Odznaką Obserwatora – pośmiertnie 11 listopada 1928 roku „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918-1920”^[13]

Uwagi

1. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 28 z 19.08.1922 r.Ku Czci (...) s. 330 podają, że na stanowisko wykładowcy w OSOL wyznaczony został 14 czerwca 1922 r.
2. Andrzej Morgała, Samoloty (...) s. 20 stwierdził, że kpt. obs. Karczewski przybył do Pucka w październiku 1923 jako zastępca komendanta Oficerskiej Szkoły Obserwatorów Lotniczych w celu przeprowadzenia lotów doświadczalnych w ramach koncepcji wykorzystania Zatoki Puckiej jako morskiego poligonu lotniczego oraz zorganizowania w Pucku szkoły obserwatorów lotniczych i szkoły strzelania i bombardowania.