1787.

Godina From Wikipedia, the free encyclopedia

1787.
Remove ads

Godina 1787 (MDCCLXXXVII) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po julijanskom kalendaru.

Ovo je članak o godini 1787.
Kratke činjenice Milenijum:, Vjekovi: ...
Thumb
Potpisivanje Ustava SAD.
Kratke činjenice
Remove ads

Događaji

Januar/Siječanj

  • 1. 1. - Jozefinizam: uvodi se administrativna i sudska reforma s ciljem centralizacije u Austrijskoj Nizozemskoj - nepopularno.
  • početkom god. - Jozefinizam: nastava njemačkog jezika uvedena i u drugi razred osnovnih škola.[1]
  • 11. 1. - William Herschel otkriva prva dva Uranova mjeseca: Titaniju i Oberon.
  • 13. 1. - Jozefinski kazneni zakonik je na snazi u habsburškim nasljednim zemljama (do 1803); ukinuta smrtna kazna (ali vraćena 1795).
  • januar - La Pérouseova ekspedicija je prešla Pacifik i stigla u Makao (gde prodaju krzno sa Aljaske); veći deo godine su na obalama Azije (→ Laperuzov moreuz između Sahalina i Hokaida).
  • 16. 1. - Lin Shuangwen započinje pobunu na Tajvanu: ubio je ćingovskog guvernera koji je prošle godine zabranio društvo Tiandihui i uhapsio Linove ujake; ustanak je ugušen sledeće godine.
  • januar - jul - Putovanje carice Katarine Velike sa dvorom na Krim. Uz put joj se priključuje austrijski car Josif II (za ovo putovanje se vezuje legenda o Potemkinovim selima.

Februar/Veljača

  • 4. 2. - Shaysova pobuna: Milicija države Massachusetts kraj grada Petersham razbija pobunjenike koji su pokušali zauzeti Springfieldsku oružarnicu.
  • 13. 2. - Umro je Charles Gravier de Vergennes, francuski glavni kraljev ministar
  • 22. 2. - U Francuskoj se okupila Skupština uglednika, prva od 1626 - ne prihvata prošlogodišnji Calonnov plan finansijske reforme.
  • 27. 2. - Shaysova pobuna: Milicija države Massachusetts u gradu Sheffield razbija posljednju organiziranu grupu pobunjenika.

Mart/Ožujak

  • 3. 3. - Mletački dužd Pavle Rajnerije šalje dukal generalnom providuru u Zadru, Anđelu Memu, kojim se dozvoljava sklapanje mešovitih brakova između pravoslavnih i katolika.[2]

April/Travanj

  • 8. 4. - Luj XVI smenio ministra finansija Callonna.
  • 15. 4. - Tokugawa Ienari je novi šogun Japana (do 1837).
  • 21. 4. - Vreme patriota u Holandiji: Patrioti imaju prevlast u Amsterdamu.
  • proleće - Ponovo je učestalo emigriranje iz Srbije u Austriju, među njima je i Koča Anđelković.[3]
  • proleće? - Nagoveštaj Brabantske revolucije: izbija "mala revolucija" u Austrijskoj Nizozemskoj, niz pobuna i nereda koje suzbijaju građanske milicije. Guverneri samovoljno ukidaju carske reforme 20. maja.

Maj/Svibanj

  • 7. 5. - U Engleskoj je osnovana Nova crkva (Swedenborgijska).
  • 9. 5. - Vreme Patriota: Bitka kod Jutphaasa je patriotski uspeh blizu važne ustave na kanalu kod Utrechta.
  • 13. 5. - Iz Engleske kreće Prva flota, oko 1.400 ljudi na 11 brodova - dva mornarička, šest osuđeničkih transportera i dva teretna - kreću prema Novom Južnom Velsu, gde stižu sledećeg januara i osnivaju kažnjeničku koloniju.
  • 15. 5. - Osnivanje Freetowna: bivši crni robovi stižu na prostor kraljevstva Koya Temne, gde, uz pomoć Komiteta za pomoć crnim siromasima, osnivaju Granville Town (naselje uništeno 1789, Freetown osnovan 1792).
  • maj - Étienne Charles de Loménie de Brienne je novi francuski ministar finansija, kao i prvi kraljev ministar, navodi parlement-e da prihvate neke mere (slobodna unutrašnja trgovina, provincijske skupštine, zamena kuluka).
  • maj - U Nizozemskoj republikanski Patrioti, inspirirani Američkom revolucijom, zauzimaju nekoliko gradova u pokušaju da svrgnu stadtholdera Willema V Oranjskog.
  • 20 - 22. 5. - Glad ere Tenmei u Japanu: narod pljačka skladišta pirinča i prodavnice u Edu i Osaki.
  • 20. 5. - Na putu prema Krimu, Katarina postavlja kamen temeljac Preobraženske saborne crkve u Jekaterinoslavu/Dnjepru, tada sedištu namesništva (vicekraljevstva) kojim upravlja Potemkin.
  • 22. 5. - U Londonu je osnovano Društvo za ishođenje ukidanja trgovine robovima (postignuto 1807, a ropstvo ukinuto u brtanskim kolonijama 1833).
  • 25. 5. - U Filadelfiji počinje Ustavna konvencija - konfederalni sustav treba mijenjati, savezna vlast je slaba.
  • 25. 5. - Francuska Skuptšina uglednika je raspuštena u neuspehu, koji pripisuju uticaju Marije Antoanete (smena Kalona, Brijen je njen prijatelj itd.).

Jun/Juni/Lipanj

Thumb
"Marija Antoaneta i njena deca" (Vigée Le Brun)
  • jun - Carica Katarina je na Krimu. Odnosi sa Osmanskim carstvom su od ranije pogoršani, osećanja su sada uzburkana.
  • 27. 6. - Edward Gibbon dovršio pisanje "Opadanja i pada Rimskog carstva" - prva tri toma su već objavljena 1776-81, ostala tri 1788-89.
  • 28. 6. - Nizozemski Patrioti nakratko zaustavili princezu Wilhelminu, suprugu stadtholdera Willema Oranjskog i sestru pruskog kralja, na njenom provokativnom putovanju iz Nijmegena prema Hagu.

Jul/Juli/Srpanj

  • 13. 7. - Kongres konfederacije SAD daje ordinansu kojom je osnovana Sjeverozapadna teritorija, prva organizirana inkorporirana teritorija SAD.
  • 26. 7. - Osmanski ultimatum Rusiji: povlačenje iz Gruzije, kao i konzula iz Bukurešta i Jaša - Rusija odbija.

Avgust/August/Kolovoz

Thumb
Maksimilijan Vrhovac
  • 6. 8. - Pariski parlement prinuđen (lit de justice) da registruje nove poreske zakone; nakon što on to proglasi nelegalnim, kralj ga raspusti i pošalje u Troyes.
  • 10. 8. - Mozart je napisao serenadu "Mala noćna muzika" (objavljena tek 1827).
  • kolovoz - Maksimilijan Vrhovac izabran za biskupa u Zagrebu (1788-1827).
  • 18. 8. - Francuski parlamenatarci su proterani u Troyes, pošto nisu želeli potvrditi neke mere (markarina, nova opšta zemljarina) - vraćaju se u Pariz nakon što su usvojili direktne poreze na sve vidove prihoda.
  • 22. 8. - John Fitch je prikazao parobrod Perseverance, sa veslima, na rijeci Delaware, pred delegatima Ustavne konvencije.
  • 24. 8. - Rusko-turski rat: Osmansko Carstvo, nastojeći povratiti teritorije izgubljene Kučuk-kanardžijskim mirom, objavljuje rat Rusiji. Britanski i francuski ambasadori daju podršku Porti.
    • Sljedeće godine se priključuje i Austrija. Na obaveštajnoj službi u Srbiji rade kapetan Mihailo Mihaljević, major Liederskorn, zastavnik Miteser i drugi oficiri.[4]

Septembar/Rujan

  • 13. 9. - Pruske trupe ulaze u Nizozemsku kako bi intervenirale na strani stadtholdera Willema V; nakon nekoliko tjedana su Patrioti poraženi, a preko 40.000 bježi u Francusku (znamenita Brandenburška vrata podignuta su 1788-91 u spomen na ovu pobjedu).
Thumb
Datumi ratifikacije Ustava SAD po državama
  • 17. 9. - Ustavna konvencija u Philadelphiji donosi Ustav SAD, koji mijenja Članke o konfederaciji i SAD od konfederacije mijenja u federaciju.
    • Potrebno je da devet od 13 država ratificira ustav kako bi stupio na snagu, što je postignuto do juna.
  • 20. 9. - Stadtholder se vratio u Hag.
  • 20 - 25. 9. - Ruska kampanja na Anapu: odbili su ih kavkaski ratnici na čelu sa Šejh Mansurom (→ Pokret šejha Mansura).
  • 30. 9. - Američki kapetani Robert Gray i John Kendrick su krenuli iz Bostona prema severozapadnoj obali Amerike, kako bi trgovali krznom sa Kinom (Gray će obaviti prvu američku cirkumnavigaciju 1790).

Oktobar/Listopad

  • 10. 10. - Amsterdam se predao Prusima.
  • 12. 10. (1. 10. po j.k.) - Bitka kod Kinburna u delti Dnjepra je ruska pobeda nad Turcima. Ruski komandant Aleksandar Suvorov je ranjen i odlikovan ordenom sv. Andrije.
  • oktobar - Janjičari pohvatali i pobili "priličan broj" Srba koji su pokušali da emigriraju iz Srbije u Austriju. Emigracija se nastavlja, spremali su se čak i kaluđeri Studenice, sa moštima sv. Simeona.[5]
  • 27. 10. - U New Yorku objavljen prvi od Federalističkih spisa, znamenite serije anonimnih eseja (čiji su autori Alexander Hamilton, James Madison i John Jay), a čija je svrha uvjeriti javnost države New York da prihvati ratifikaciju novog Ustava.
  • 29. 10. - Praizvedba Mozartove opere Don Giovanni u Pragu.

Novembar/Studeni

  • 7. 11. - Luj XVI potpisuje Versajski edikt - daje građanska prava nekatolicima, ali ne i politička, niti javnu službu (registrovan u Pariskom "parlamentu" u januaru).
  • 20. 11. - Vojvoda od Orleana privremeno proteran zbog glasne opozicije.
  • 28. 11. - U Versaju je potpisan ugovor po kome lord Nguyễn Ánh (budući car Vijetnama Gia Long) daje koncesije i trgovačka prava Francuzima u zamenu za vojnu pomoć (ali guverner Pondišerija odbija pomoći, pa biskup Pierre Pigneau de Behaine sam organizira snage).

Decembar/Prosinac

  • 2/3. 12. - Pokušaj austrijskog zauzimanja Beograda, na čelu sa gen. Alvinczijem, uz pomoć Srba u gradu - oluja je razbila lađe. Od Srba koji su prebegli u Srem stvoren je pod zapovedništvom kap. Mihaila Mihaljevića prvi frajkor. Radič Petrović će dobiti čin kapetana. Još jedan pokušaj u januaru takođe nije uspeo[6][7] (Vuk Karadžić pominje da su Radič i dr. dogovorili sa Austrijancima da će otvoriti grad, ali ovi su zalutali u magli[8]).
  • 3. 12. - James Rumsey demonstrira parobrod sa vodenim mlazom na Potomku kod Shepherdstowna.
  • 6. 12. - La Pérouseova ekspedicija je na Samoi: u sukobu sa domorocima 11-tog stradalo je 12 ljudi, uključujući komandanta jednog od brodova.
  • 7. 12. - Delaware je prva američka država koja ratificira Ustav SAD.
  • 8. 12. - Franjevci su osnovali misiju La Purísima, jedanaestu u Gornjoj Kaliforniji, kod kasnijeg Lompoka.
  • 12. 12. - Pennsylvania je druga američka država koja ratificira Ustav SAD.
  • decembar, polovinom - Seljani Žarkova, Železnika i Ostružnice masovno prebegli preko Save - Turci pojačavaju teror, posekli su 65 ljudi, prete rođacima prebeglih.[9]
  • 18. 12. - New Jersey je treća američka država koja ratificira Ustav SAD.
  • 23. 12. - Britanski pomorac William Bligh isplovljava na znamenitu ekspediciju na Tahiti na mornaričkom brodu HMS Bounty - misija je da se hljebovac sa Tahitija prenese na Karibe, gdje bi služio kao jeftina hrana robovima.
  • krajem godine - Pošto se Kara-Hasan vratio u Beograd, Deli-Ahmed je nadjačan i proteran iz grada, nakon što je dve godine bio nezvanični gospodar.[10]
  • krajem godine - Pošto je Crnu Goru ove godine pogodila "strašna glad", guvernadur Radonjić piše austrijskom (vice-)kancelaru Kobenclu, moli za pomoć, osim gladi pominje i bojeve "svaki dan".[11]

Kroz godinu

Thumb
"Goethe u Rimskoj Kampanji" (Tischbein)
  • 1785-87 - Tzv. Jozefinski popis žiteljstva u Ugarskoj i Hrvatskoj, praćen nemirima i nasiljem - prvi put je popisano cjelokupno stanovništvo.
  • U Vojnoj krajini uveden kantonski sistem, kako bi se uprava (kanton) odvojila od vojnih poslova (regimenta) - ukinut 1800. zbog sukoba kompetencija. Ukinut je veći broj vojnih komuniteta, jer mnogi su bili obična sela.[12]
  • Prvi put je u dubrovačko Malo vijeće izabran pripadnik nove vlastele.[13]
  • U mletačkom Zadru je osnovana Ekonomsko-poljoprivredna akademija.[14]
  • Promet ljudi i robe između Beograda i Zemuna je veliki, skelarina se daje u zakup za 15.000 forinti godišnje.[15]
  • Mahmud-paša Bušatlija uz pomoć Malisora porazio sultanovu vojsku kod Skadra.[16] Razbijena je i vojska iz Bosne, ali on je popularan u toj zemlji.[17]
  • Prvo izdanje Palasovog ruskog Uporednog rečnika, srpski je predstavljen mešavinom sa ruskim, što je ispravljeno u drugom izdanju.[18]
  • Emanuilo Janković: prevedena drama "Tergovci" Karla Goldonija i naučni rad "Fizičeskoe sočinenie...". Jovan Muškatirović: "Pričte iliti po prostomu poslovice". Avram Mrazović: "Poučitelni magazin za decu".
  • c. Jacques Charles je došao do Charlesovog zakona.
  • Engleski kapetan George Dixon istražuje 1786. i '87. obale dan. Britanske Kolumbije i jugoistočne Aljaske; ove godine je otkrio Otočje kraljice Šarlote, dan. Haida Gwaii.
  • Antoine Lavoisier je pretpostavio da je kvarc, ili kremen, oksid nekog elementa, ali nije ga mogao redukovati (Berzelius izolirao silicij 1824).
  • Andrianampoinimerina je zavladao Kraljevstvom Merina na Madagaskaru (do 1810).
  • Ernst Florens Friedrich Chladni: Entdeckungen über die Theorie des Klanges, gdje opisuje figure dobivene vibracijom čvrstih tijela.
Remove ads

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1787.
Remove ads

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1787.

Reference

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads