Belarus

Belarus (kwa Kibelarus: Беларусь (Kisirili) au Byelarus (Kilatini); kwa Kirusi: Белоруссия) ni nchi ya Ulaya ya Mashariki inayopakana na Urusi, Ukraini, Polandi, Lithuania na Latvia.

Рэспубліка Беларусь
Республика Беларусь
Jamhuri ya Belarus

Bendera Nembo
Kaulimbiu ya taifa:
Wimbo wa taifa: Belarusian: Мы, беларусы (Mi Belarusi) ("Sisi Wabelarus")
Mji mkuu	Minsk 53°55′ N 27°33′ E
Mji mkubwa nchini	Minsk
Lugha rasmi	Kibelarus, Kirusi
Serikali Rais Waziri Mkuu	Jamhuri Alexander Lukashenko Roman Golovchenko
Uhuru Ilitangazwa ilianzishwa ilikamilishwa	27 Julai 1990 25 Agosti 1991 25 Desemba 1991
Eneo  - Jumla  - Maji (%)	207,600 km² (ya 84) kidogo sana (183 km²)[1]
Idadi ya watu  - 2025 kadirio  - 2019 sensa  - Msongamano wa watu	9,109,280 (ya 98) 9,410,000 45.8/km² (ya 142)
Fedha	Rubel ya Belarus (BYN)
Saa za eneo  - Kiangazi (DST)	FET (UTC+3) FET (UTC+3)
Intaneti TLD	.by
Kodi ya simu	+375 -

Ramani ya Belarus

Mji mkuu ni Minsk na miji mingine ni pamoja na Brest, Hrodna, Homyel, Mahiylov na Vitsyebsk.

Idadi ya wakazi inazidi pungua: ni watu 9,109,280 (2025).

Historia

Tazama pia: Historia ya Belarus

Azimio la Uhuru na Bendera ya mwaka 1918.

Msitu wa Karapatt huko Belarus, kaburi kubwa zaidi la wahathiriwa wa ukandamizaji wa kisiasa katika Umoja wa Kisovyeti, umefunua makaburi 250,000 ya wale waliouawa wakati wa Ugaidi Mkuu wa miaka 1937-1938 baada ya kuanguka kwake na kufunguliwa kwa kumbukumbu za Kisovyeti.

Gwaride kuu la jeshi la Kisovyeti na jeshi la Ujerumani katika jiji la Brest mnamo Septemba 22, 1939.

Belarus haikuwahi kuwa nchi ya pekee hadi karne ya 20. Maeneo yake yalikuwa chini ya himaya mbalimbali kama vile Polandi, Lithuania na Urusi. Katika karne za hivi karibuni, nchi imeteseka sana kutokana na Urusishaji.

Belarus ilikuwa jimbo la Umoja wa Kisovyeti tangu 1919/1922 hadi 1991. Mnamo 1932-1933 Belarusi ilikumbwa kidogo na njaa kubwa iliyoandaliwa na serikali ya kiimla ya Kisovyeti, na kupoteza mamia ya maelfu ya watu, wakati Ukraine ilipoteza mamilioni. Mnamo 1937, wasomi wote wa sayansi na wasomi wa Belarusi waliharibiwa na huduma maalum za Kisovyeti. Mnamo 1942, mwandishi mkuu wa Belarusi, Yanka Kupala, aliuawa. Mnamo 1950-1980, urithi wa usanifu wa Belarusi ulibomolewa.

Baada ya umoja huo wa majimbo 15 kusambaratika, Belarus ilijitangaza nchi huru. Mnamo 1991, nchi ilipata uhuru, lakini mnamo 1995, udikteta wa Alexander Lukashenko ulianza: katika mwaka wa kwanza wa utawala wake, alibadilisha alama za watu kuwa zile za Kisovyeti zilizorudi na kutoka sera yake, watu wa Belarusi wako chini ya tishio la kutoweka.

Wakazi na utamaduni

Wakazi walio wengi ni Wabelarus (84.9%) ambao wanaongea ama Kibelarus au Kirusi ambavyo vyote viwili ni lugha rasmi. Lugha hizi mbili zina asili moja. Takriban 7.5% za wakazi ni Warusi, 3.1% ni Wapolandi, 1.7% ni Waukraini. Hivyo kuna vikundi vidogo vinavyotumia lugha za pekee kama vile Kipolandi, Kiukraini, Kilatvia, Kilituanya na nyingine.

Walio wengi ni wafuasi wa Ukristo (91%), hasa katika Makanisa ya Kiorthodoksi (83.3%) na katika Kanisa Katoliki (6.7%).

Tazama pia

• Orodha ya nchi kulingana na idadi ya watu