Yahudi İspanyolcası
Dil / From Wikipedia, the free encyclopedia
Yahudi İspanyolcası (İbrani yazısı: judeo-espanyol גﬞודﬞיאו־איספאנייול) veya Ladino (judyo, גﬞודﬞייו), Hint-Avrupa dil ailesinin Latin koluna bağlı Eski İspanyolca kökenli bir dildir. Yahudiler tarafından konuşulduğu için "Judeo- (Yahudi)" öntakısını almış olan dil, bazı filologlarca Standart İspanyolcanın tarihi bir varyantı olarak da değerlendirilmektedir.[1][2][3][4][5]
Yahudi İspanyolcası / Ladino | |
---|---|
Djudeo-Espanyol / גודיאו-איספאנייול Judeo-Español / Español / Judesmo / Ladino / Judió-Jidió / Sefaraddí / Jhaquetía | |
Ana dili olanlar | İsrail Türkiye ABD Fransa Yunanistan Brezilya Birleşik Krallık Fas Bulgaristan İtalya Kanada Meksika Arjantin Uruguay Sırbistan Bosna-Hersek Makedonya Tunus Belçika Ekvador Güney Afrika Avusturya 100 kişiden az El Salvador Hollanda Venezuela Mısır Cezayir İsviçre Guatemala İspanya Küba Şili Portekiz Romanya Surinam Jamaika Kolombiya XX. yüzyılda Suriye Sudan Libya Kosova Arnavutluk Hırvatistan Kongo Polonya Almanya Honduras Haiti Dominik Cumhuriyeti Bolivya Paraguay XVIII. yüzyılda Hindistan Filipinler |
Konuşan sayısı |
|
Dil ailesi | Varsayılan
|
Yazı sistemi | Latin, Raşi ve İbrani Alfabeleri |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | lad |
ISO 639-3 | lad |
Esasen, temel yapısı 15. yüzyıl İspanyolcasını yansıtmaktadır ve zamanla, Türkçeden, Fransızcadan, İbraniceden, Yunancadan, Arapçadan, bazı balkan dillerinden ve diğer İberik dillerden birçok sözcüğü bünyesine katarak zenginleşmiştir.[6][7][8][9]
Yahudi İspanyolcasını yaklaşık 100.000 ila 200.000 kişinin konuştuğu düşünülmekle birlikte konuşanlarının net sayısı bilinememektedir. Bunun sebepleri, bugün yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olması, konuşanlarını genellikle 65 yaşının üstündekilerin oluşturması ve genç kuşaklara artık aktarılmaması, hiçbir ülkede resmî statüsünün bulunmaması ve ayrıca Modern İspanyolca tarafından asimile edilmesi sayılabilir. Bugün, başta İsrail ve Türkiye olmak üzere birçok ülkede konuşulmaktadır.[9][10][11][12]
Guatemala Kızılderilileri ile İspanyolların melezi olan Ladinolar etnisitesiyle karıştırılmamalıdır.