Воркута

Воркута (комича Вӧркута, рус. Воркута, нен. Варкута) — Коми Республикасының төньягындагы шәһәр. Котып аръягындагы иң эре шәһәрләрнең берсе.

Воркута
рус. Воркута комича Вӧркута
Байрак	Илтамга
Нигезләнү датасы	1932
Рәсми исем	Варкута, Вӧркута һәм посёлок шахты «Капитальная»
Рәсми тел	коми теле һәм рус теле
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Муниципальное образование городского округа «Воркута»[d][1]
Административ-территориаль берәмлек	Муниципальное образование городского округа «Воркута»[d]
Сәгать поясы	UTC+03:00
Халык саны	55 702 (1 гыйнвар 2025)[2]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	180 метр
Кардәш шәһәр	Антананариву[d], Вологда, Шахты, Киркенес[d], Бөек Новгород һәм Санкт-Петербург
Бүләкләр
Мәйдан	29,8 км²
Почта индексы	169900
Рәсми веб-сайт	воркута.рф​(рус.)
Җирле телефон коды	82151
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Воркута Викиҗыентыкта

Халык саны — 70 551 кеше, буйсындырылган торак пунктлары белән — 95 866 кеше.^[3]

2021 елның 10 сентябреннан ― Хезмәт даны шәһәре.^[4]

География

Воркута Төньяк поляр түгәрәге артында, Сыктывкардан 904 километр төньяк-көнчыгыштарак урнашкан. Төньяк тимер юлының Воркута станциясе.

Климат

Воркута климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	1,1	1,2	5,3	12,0	26,5	31,0	33,8	30,0	24,2	15,6	4,8	3,5	33,8
Уртача максимум, °C	−15,6	−16,1	−9,6	−5,5	1,7	12,7	18,7	14,2	7,8	−0,8	−9,5	−13,9	−1,3
Уртача температура, °C	−19,4	−19,7	−13,8	−10	−1,9	7,6	13,1	9,7	4,4	−3,2	−13	−17,4	−5,3
Уртача минимум, °C	−23,6	−23,9	−18,1	−14,4	−5,2	3,3	8,2	5,8	1,3	−6,1	−16,5	−21,6	−9,2
Абсолют минимум, °C	−48	−49,4	−41	−38,5	−26,3	−8,4	−1	−4	−10,5	−29	−45,1	−52	−52
Явым-төшем нормасы, мм	36	34	33	27	35	52	55	63	57	57	40	42	531
Чыганак: Погода и климат Средние значения за период 1981 — 2010 гг.

Тарих

Воркута 1931 елда күмер чыганагы янындагы геологлар бистәсе буларак нигезләнә.

Күмер ятмалыр үзләштерү күбесенчә тоткыннар көчләре белән үткәрелгән. 1938 елда ГУЛаг системасына кергән Воркута хезмәт белән төзәтү лагере (Воркутлаг) оештырыла; 1946 елда Речлаг оештырыла.

1940 елга кадәр — Ненец милли округы составында; шул ук елда Воркутага шәһәр тибындагы бистәсе статусы бирелә.

1943 елда шәһәр статусын ала.

1953 елда Речлаг тоткыннары восстаниены күтәрәләр.

ССРБ таркалудан һәм чыгару сәнәгатенең кризисы аркасында күп кешеләр шәһәрдән чыгып киткәннәр.

Халык

1959[5]	1970[6]	1979[7]	1989[8]	2002[9]	2010[3]
55 668	89 742	100 210	115 646	84 917	70 551

Милли состав: руслар — 77,7%, украиннар — 7,9%, татарлар — 2,9%, комилар — 1,7%, белоруслар — 1,5%, чуашлар — 1,1%, әзериләр — 1,0%.^[10]

Административ бүленеш

Воркута шәһәр округына керәләр:^[11]

• Воркута шәһәре — 70 551 кеше

5 ш.т.б.:

1. Воргашор шәһәр тибындагы бистәсе — 12 044 кеше
2. Елецкий шәһәр тибындагы бистәсе — 631 кеше
3. Заполярный шәһәр тибындагы бистәсе — 1 948 кеше
4. Комсомольский шәһәр тибындагы бистәсе — 1 047 кеше
5. Северный шәһәр тибындагы бистәсе — 9 023 кеше

Авыл торак пунктлары: халык саны — 613 кеше

1. Мескашор — 54 кеше
2. Сёйда — 23 кеше
3. Сивомаскинский — 525 кеше
4. Хановей — 4 кеше
5. Елец — 7 кеше
6. Никита — 0 кеше
7. Юршор — 0 кеше

«Воркута» шәһәр округының мәйданы — 24 400 кв.км, халык саны (2010) — 95 854 кеше.

Икътисад

• «Воркутауголь» ААҖ — градообразующее предприятие по добыче угля.
• «Воркутацемент» ААҖ
• Воркута механика заводы
• Азык-төлек сәнәгатенең ширкәтләре: сөт заводы, икмәк комбинаты, болан совхозы.

Югары уку йортлары

• Санкт-Петербург дәүләт таулы институтының филиалы
• Сыктывкар дәүләт университетының филиалы
• Россия мәгариф академиясе филиалы
• Ухта дәүләт техника университетының филиалы
• Заманча һуманитар академиясенең филиалы

Кардәш шәһәрләр

• Антананариву, Мадагаскар
• Санкт-Петербург, Россия
• Шахты, Россия
• Киркенес, Норвегия

Галерея

• 
• 
• 
• 
  Шәһәр янындагы тундра