5 апрель

5 апрель – Милади тәкъвимендә дүртенче айның бишенче көне. Ел ахырына кадәр 270 көн кала.

← апрель →
Дш	Сш	Чш	Пҗ	Җм	Шм	Як
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30
2025 ел

	Тарих порталы
	Вакыт порталы
	Бәйрәмнәр порталы

Дөнья тарихында бу көн:

Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар

«Вафатларны искә алу көнендә елга буенда» (XII гасыр кытай рәсеме өлеше)

Халыкара

Милли

Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

• Бразилия:^[1]
  • Телекоммуникацияләр көне (порт. Dia das Telecomunicações).^[2]
  • Төзү материалларны җитештерүчеләр көне (порт. Dia dos Fabricantes de Materiais de Construção).^[3]
  • Сан-Паулу штаты — Мокока муниципалитеты көне
  • Санта-Катарина штаты — Камбориу муниципалитеты көне
  • Риу-Гранди-ду-Сул штаты — Нову-Амбургу шәһәрен азат итү көне (1927).
• Казакъстан Казакъстан — Миграцион полициясе көне.^[4].
• Көньяк Корея — Агачлар утырту көне (кор. 식목일).
• Көньяк Корея һәм Кытай — Хансик (кор. 한식 (절기), кыт. 寒食节), салкын ашамлыклар бәйрәме.
• Кытай Җөмһүрияте, Кытай Халык Җөмһүриятенең Һоңкоң һәм Макао автоном территорияләре һәм Малайзия — борынгы кытайлы Цинмин бәйрәме (кыт. 清明, мал. Perayaan Qingming), элекке буыннарны искә алу көне.
• Россия – Аш көне (рус. День Супа).^[5]
• Төркия — адвокатлар көне (төр. Avukatlar Günü).^[6]
• Украина – Кватрум көне.
• Чили:
  • Хәрби кавалерия көне (исп. Día de la Caballería Militar), Бәйсезлек сугышы (es) дәвамында Майпу елгасы (es) үзәнлегендә 1818 елда урын алган бәрелешендә (es) атлы гаскәрнең әһәммиятле җиңүе.^[7]
  • Активлык терапия хезмәткәрләре көне (исп. Día del Terapeuta ocupacional).^[8]

Киң вакытлы халыкара чаралар

Вакыйгалар

• 1792 — Беренче АКШ президенты Джордж Вашингтон АКШ тарихында беренче тапкыр президент ветосын куллана.
• 1815 — Сумбава утравында Тамбор янартавының катастрофик атуы була.
• 1843 — Һоңкоң Британ империясе җире булып игълан ителә.
• 1875 — Канада Югары мәхкәмәсе оештырыла.
• 1955 — 80 яшьле Уинстон Черчилль Бөекбритания премьер-министры вазифасыннан баш тарта.
• 1992 — Босния һәм Герцеговина / Югославия социалист федератив республикасыннан чыгуын игълан итә.

Туулар

Шулай ук карагыз: Төркем:5 апрель көнне туганнар

• 1588 — Томас Гоббс (Thomas Hobbes), инглиз фәлсәфәчесе.
• 1840 — Габделкәрим Апанаев, сәүдәгәр.
• 1855 — Захарий Благонравов,
• 1878 — Виссарион,
• 1884 — Варлаам Аванесов,
• 1884 — Гаврил Кореньков,
• 1892 — Алексей Попов,
• 1893 — Адольф Рабинович,
• 1901 — Сәрвәр Әдһәмова, татар язучысы, тәрҗемәче.
• 1903 — Вера Белицер,
• 1905 — Илларион Афанасьев,
• 1908 — Бетт Дейвис,
• 1914 — Кирилл Мазуров,
• 1917 — Габдулла Мостафин,
• 1923 — Рамазан Байтимеров, татар шагыйре, Рөстәм Яхин музыкасына язылган «Туган ягым» җырына сүзләр авторы.
• 1924 — Шамил Исхаков, татар дин әһеле, «Казан нуры» мәчете баш имамы.
• 1926 — Сергей Лобастов,
• 1927 — Иван Иванов,
• 1927 — Рифкать Кәлимуллин,
• 1927 — Федосия Салтыкова,
• 1928 — Тимербулат Вилданов,
• 1929 — Ивар Евер,
• 1933 — Саҗидә Галимова,
• 1934 — Рәшид Хәкимҗан,
• 1936 — Зинфира Гафарова,
• 1937 — Колин Павелл,
• 1938 — Равил Шәрәфи, Татарстанның халык артисты.
• 1939 — Наил Әмиров,
• 1940 — Гайнан Мөхәммәтҗанов, журналист.
• 1942 — Рәфил Абдрахманов,
• 1945 — Виктор Антихович,
• 1947 — Валентин Друсинов,
• 1947 — Леонид Кузнецов,
• 1953 — Нурия Рафыйкова,
• 1960 — Рөстәм Сәрвәров,
• 1963 — Лилия Азнабаева,
• 1963 — Миләүшә Айтуганова, «Татаркино» оешмасы җитәкчесе.
• 1964 — Ирек Мортазин, журналист һәм блогчы, сәяси активист.
• 1966 — Венера Зарипова,
• 1973 — Азат Җиһаншин,
• 1979 — Павел Харчик,
• 1981 — Андрей Кузьмин,
• 1984 — Арам MP3,
• 1987 — Фёдор Кудряшов,

Вафатлар

Шулай ук карагыз: Төркем:5 апрель көнне вафатлар

• 1794 — Камиль Демулен,
• 1879 — Александр Китер,
• 1887 — Иван Крамской, Россия империясе рәссамы, сәнгать тәнкыйтьчесе.
• 1888 — Николай Казем-Бек, Казан университетының көнчыгыш телләре укытучысы.
• 1943 — Искәндәр Рәмиев, тау инженеры.
• 1944 — Алиме Абденанова, Бөек Ватан сугышында совет күзәтчесе, Россия Федерациясе Каһарманы.
• 1949 — Роман Дәүли, Казан керәшен укытучылар семинариясе директоры.
• 1954 — Марта Швед принцессасы,
• 1967 — Рөстәм Башкуров, татар әдәбияты белгече.
• 1967 — Һерман Җозеф Маллер,
• 1969 — Ромуло Гальегос (Rómulo Gallegos), венесуэл язучысы, мәгърифәтче, Венесуэла президенты.
• 1975 — Фазулла Габдрәшитов, Бөек Ватан сугышы чорында Кызыл Гаскәр кавалеристы, Советлар Берлеге каһарманы.
• 1975 — Чаң Кайши (ингл. Chiang Kai-shek, Кытайның хәрби һәм сәяси эшлеклесе.
• 1990 — Алексей Яковлев,
• 1994 — Курт Кобейн, музыкант, "Nirvana" АКШ рок-төркеменең вокалисты һәм лидеры.
• 1999 — Сергей Иванов,
• 2005 — Сол Беллоу,
• 2007 — Борис Дуров,
• 2009 — Николай Индюхов,
• 2011 — Барух Бламберг,
• 2012 — Миңнеәхмәт Моталов,
• 2018 — Исао Такахата,
• 2018 — Каюм Ихин,
• 2019 — Сидни Бреннер,
• 2021 — Минзия Насыйбуллина,