Копенһаген

Копенһаген (дан. København [kʰøb̥ənˈhaʊ̯ˀn]   / [к^һөб^энһа́ў’н], искедат. Køpmannæhafn, лат. Hafnia) — Даниянең иң зур шәһәре һәм башкаласы. Зеландия, Слотсхольмен һәм Амагер утрауларында урнашкан. Тарихи шәһәрнең халкы 0,5 млн кешедән бераз гына арта, ә шәһәр яны белән исәпләгәндә, 1 миллионнан артык кеше яши. Шәһәрнең бер өлеше – Христиания ирекле шәһәре – өлешчә үзидарәгә ия.

Копенһаген
дан. København
Байрак	Илтамга
Нигезләнү датасы	1167
Рәсми исем	København
Кушамат/тәхәллүс	Tårnenes by, Kongens København, Wonderful Copenhagen, kóngsins Kaupinhafn, kóngsins Kaupinhöfn һәм kóngsins Kaupmannahöfn
Демоним	Copenhagois[1], Copenhagoise[1], Kopenhagenaar[2], københavner, Københavnčan, Københavnčanka, Copenhagener[3], Copenhageners[3], Kaupmannahafnarbúi, copenaghensi, Københavnčan һәм Københavnčanka
Рәсми тел	дания теле
Дәүләт	Дания[4]
Нәрсәнең башкаласы	Дания
Административ-территориаль берәмлек	Дания башкала төбәге
Сәгать поясы	Үзәк Аурупа вакыты[d]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Өресунд
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан	Зеландия һәм Амагер[d]
Башкарма хакимият башлыгы	Ларс Вайсс[d][5]
Әгъзалык	Климат үзгәрешләре буенча 40 эре шәһәр группасы[d], Бөтендөнья туристик шәһәрләр федерациясе[d][6] һәм International Cities of Refuge Network[d][7]
Халык саны	667 099 (1 гыйнвар 2025)[8]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	14 метр[9]
Кардәш шәһәр	Пекин, Берлин, Куритиба, Марсель, Прага, Рейкьявик, Һелсинки, Нуук, Осло, Стокгольм[d], Торсһавн[d], Амстердам коммунасы[d], Груетс[d] һәм Киев[10]
Телгә алынган хезмәтләр	Civilization V[d]
Мәйдан	90,9 км²[11]
Почта индексы	1000
Рәсми веб-сайт	kk.dk​(датча)
Һәштәге	København, Kopenhagen һәм Copenhagen
Феноменның икътисады	economy of Copenhagen[d]
Беренче язма телгә алу	XI гасыр
Җирле телефон коды	3
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	[d]
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Копенһаген Викиҗыентыкта

Тарих

Копенһаген урында XII гасырда кечкенә генә авыл була, аны епископ Абсалон кальга төзегәннән соң, 1167 елда ныгытылган шәһәргә әйләндерә. 1254 елда Копенһан беренче шәһәр өстенлекләрен ала. 1416 елда Эрик Померанлы шәһәрне яулап ала һәм 1433 елда аны үзенең резиденциясе итә.

Графлар сугышы вакытында Копенһаген каты камалышны кичерә, ә 1658-1659 елларда шведларга каршы сугышта батырларча көрәшә.

1807 елда Копенһаген инглизләрнең бомбага тотылуыннан каты зарар күрә, ә алты елдан соң аның янында Копенһаген бәрелеше була.

Цитадель гына сакланып калган иске ныгытмалар урынында хәзер бульварлар оештырылган, аларга тиз үсүче бистәләр (Вестербро, Неребро һәм Эстербро) кушылып киләләр. Хуҗалык ягыннан караганда, шәһәр белән берләшкән бистәләр арасында көнбатыштан Фредериксберг (46 954 кеше), төньяк-көнбатыштан Утерслев (2 596 кеше) һәм Амагере утравындагы Зундбьерне (13 310 кеше) бар. Копенгаген көчле диңгез фортлары белән ныгытылган.

2011 елда Копенһаген Monocle британ журналы төзегән дөньяның иң яхшы 25 шәһәре рейтингында өченче урын алды (беренче урында – Һельсинки, икенчедә – Цюрих).

Дин

Зур мәчет

Даниядә иң танылган һәм киң таралган дин булып дәүләт дине статусына ия Дания халкының Евангелие Лютеран чиркәве санала. Илдә күп кенә башка диннәр вәкилләре яши. 1980 һәм 1990-елларда массакүләм иммиграция нәтиҗәсендә, дин тотучылар саны буенча икенче дин — ислам. Даниядә 270 меңгә якын мөселман яши. 1970-елларда Төркия, Пакистан, Марокко һәм элеккеге Югославия халкы Даниягә эш эзләп килә. 1980 һәм 1990-елларда мөселманнарның күпчелеген Иран, Гыйрак, Сомали һәм Босниядән килгән качаклар тәшкил итә^[12].

• Зур мәчет

Шулай ук карагыз

• Копенһаген метрополитены