Корея һуғышы

Күре Һуғышы – Күре Халыҡ-Демократик Йөмһүриәтенә (Төньяҡ Корея) һәм Күре Йөмһүриәтенә (Көньяҡ Корея) араһындағы низағы, уның һөҙөмтәһендә кәм тигәндә 2,5 миллион кеше һәләк була. Һуғыш халыҡ-ара масштабҡа 1950 йылдың июнендә, Советтар Союзы менән тәьмин ителгән Һәм уның консультацияһы аҫтында Булған Төньяҡ Корея Көньяҡҡа баҫып ингәс, етә. Аҡш-тың төп ҡатнашыусыһы булған берләшкән Милләттәр ойошмаһы көньяҡ кореялылар яғында һуғышҡа инә, Ә Ҡытай Халыҡ Йөмһүриәтенә Төньяҡ Кореяға ярҙамға килә. Ике яҡтан да миллиондан ашыу хәрби юғалтыуҙар кисергәндән һуң, хәрби хәрәкәттәр 1953 йылдың июлендә тамамлана, Ә Корея һаман да ике дошман дәүләткә бүленгән булып ҡала. 1954 йылдағы һөйләшеүҙәр артабанғы килешеүгә килтермәй, һәм шул ваҡыттан алып фронт һыҙығы Төньяҡ һәм Көньяҡ Корея араһындағы сик сифатында ҡабул ителә.^[1]

Күре һуғышы Күриә йөмһүриәтенә: (한국전쟁, 6·25 전쟁) КХДР: (조국해방전쟁)
Төп конфликт: Һалҡын һуғыш, Курү низағы
"Сәғәт уғы буйынса": аҡш-Тың ДИҢГЕҘ пехотаһы корпусы ҡытай һалдаттарын әсирлеккә ала; Douglas A-26 Invader B-26 бомбаларҙы маҡсатҡа ташлай; Көньяҡ Күриә ҡасаҡтары; Аҡш-тың Диңгеҙ пехотаһы Корпусы Инчхонға Төшә; бмо-ның тыныслыҡ урынлаштырыу көстәре 38-се параллелде киҫеп үтәләр, пхеньяндан сигенәләр
Дата	25 июнь 1950 — 27 июль 1953 (формаль рәүештә дауам итә)
Урыны	Күриә ярымутрауы
Сәбәбе	Ким Ир Сенаның Күриәне үҙ хакимлеге аҫтында берләштерергә маташыуы
Нәтижә	Күриәне КХДР һәм Күриә Йөмһүриәтенә бүлеү; Күриәнең тыныслыҡ һәм ут туҡтатыу тураһында килешеүе.
Үҙгәрештәр	КХДР кэсон районын ала, әммә 38-се параллелдән төньяҡ-көнсығыштараҡ 3900 км2 территорияһын юғалта. Сик буйлап Киңлеге 4 км һәм оҙонлоғо 241 км Булған Демилитаризацияланған зона (Корея) корея демилитаризацияланған зонаһы булдырылған.[2]
Ҡаршы тороусылар
Корея Республикаһы Берләшкән Милләттәр Ойошмаһы:  АҠШ Великобритания Ҡалып:Без жирного •  Австралия •  Яңы Зеландия •  Канада • Ҡалып:Флаг ЮАС (1928) ЮАС  Төркиә  Филиппин  Таиланд Эфиопия Греция Франция  Колумбия  Бельгия  Нидерланд  Люксембург При поддержке: •  ФРГ[3] •  Һиндостан •  Норвегия •  Швеция •  Дания •  Израиль[4] • Ҡытай Республикаһы (Тайвань) •  Япония[5] • Пакистан[6] • Шаблон {{флаг}} не знает варианта 1902. Куба •  Сальвадор • Испания[7]  КХДР  ҠХР  СССР (авиация) При поддержке: • Албания • Болгария • Чехословакия • ГДР[8] • Венгрия[8][9] • Монголия • Польша • Румыния[10]
Командирҙар
Ли Сын Ман Чон Иль Гвон Син Сон Мо[en] Пэк Сонёп Сон Вониль Гарри Трумэн Дуайт Эйзенхауэр Роберт Ловетт Дуглас Макартур Мэтью Риджуэй Марк Кларк Клемент Эттли Уинстон Черчилль Бэзил Коуд (инг.)баш. Тахсин Язычи Ким Ир Сен Пак Хон Ён[11] Чхве Ён Гон Ким Чхэк Мао Цзэдун Пэн Дэхуай Чэнь Гэн Дэн Хуа Иосиф Сталин Николай Васильев Владимир Разуваев Георгий Лобов Сидор Слюсарев
Ҡаршы тороусы көстәр
см. ниже см. ниже
Юғалтыуҙар
погиҙар: 40 670 яраланғандар: 104 280 хәрби әсирҙәр һәм хәбәрһеҙ юғалғандар: 9931 погиҙар: 137 899 яраланғандар: 450 742 хәрби әсирҙәр һәм хәбәрһеҙ юғалғандар: 32 838[12] см. ниже (КХДР баһалары): погиҙар: 112 тыс. яраланғандар: 303 тыс. хәрби әсирҙәр һәм хәбәрһеҙ юғалғандар: 120 тыс.[13] (Оценки КНР):[14][15] погиҙар: 60—148 тыс. яраланғандар: 383,5 тыс. дауаханаға һалынған: 450 тыс. хәбәрһеҙ юғалғандар: 4000 хәрби әсирҙәр: 21 тыс. (АҠШ баһалары):[13] погиҙар: күберәк 400 тыс. яраланғандар: 486 тыс. хәрбиҙәр: 21 тыс. погибших: 282 [16] см. ниже
Корея һуғышы Викимилектә
Шаблон: просмотр обсуждение править

1910 йылда Япония империяһы Кореяны аннексиялай, унда Ул 1945 йылдың 15 авгусында Икенсе донъя һуғышы аҙағында капитуляцияға тиклем 35 йыл идара итә.