Аляксандар Казімер Сапега

Алякса́ндар Казіме́р Сапе́га (13 траўня 1624, Мацееў на Валыні — 22 траўня 1671, Вільня) — рымска-каталіцкі і дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Каралеўскі сакратар (з 1647), канонік віленскі (з 1649) і варшаўскі (з 1651), біскуп-суфраган віленскі (з 1655), рэфэрэндар духоўны вялікі літоўскі (1657—1659), біскуп жамойцкі (1659—1667) і віленскі (з 1668)^[3].

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Аляксандар Сапега.

Аляксандар Казімер Сапега
лац. Alaksandar Kazimier Sapieha

Аляксандар Казімер Сапега. Невядомы мастак, XVII ст.
Герб Ліс
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	13 траўня 1624(1624-05-13)[1][2] Лукаў, Валынскае ваяводзтва, Малапольская правінцыя[d], Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Памёр	22 траўня 1671(1671-05-22)[1][2] (47 гадоў) Вільня, Вялікае Княства Літоўскае
Пахаваны	Касьцёл Сьвятых Станіслава і Ўладзіслава[2]
Род	Сапегі
Бацькі	Фрыдэрык Сапега Эва з Скашэўскіх
Дзейнасьць	каталіцкі сьвятар, каталіцкі біскуп

Біяграфія

Партрэты А. К. Сапегі: 1709 году (налева) і 2-й чвэрці XIX ст. (направа)

З магнацкага роду Сапегаў гербу Ліс, сын Фрыдэрыка, падкаморага ўладзімерскага, і Эвы з Скашэўскіх. Меў братоў Яна Фрыдэрыка, Тамаша Казімера і Крыштапа Францішка.

Навучаўся ў езуіцкім калегіюме ў Любліне, Віленскай езуіцкай акадэміі, Калегіюме Навадворскага ў Кракаве, з 1638 году ў Кракаўскай Акадэміі. Як каралеўскі сакратар з 1647 году працягваў навучаньне ў галіне кананічнага права ў Падуі (1647), Балёньні (1648), Рыме (1649) і Парыжы.

14 траўня 1650 году стаў прэпазытам віленскага капітулу. 17 ліпеня таго ж году атрымаў капланскія пасьвячэньні. У кастрычніку 1650 году ўвайшоў у біскупскі суд.

Улетку 1659 году як каралеўскі пасланец улагодзіў жаўнерскі бунт у літоўскім войску. На сойме 1662 году ўвайшоў у склад вайскова-скарбовае камісіі, тады ж спрабаваў прымірыць гетманаў Паўла Сапегу й Вінцэнта Корвін-Гасеўскага. У 1666 годзе ўзначаліў па сьмерці брата драгунскую харугву ў літоўскім войску.

12 красавіка 1671 году перанёс Абраз Маці Божай Вастрабрамскай у новую капліцу, дзе ён знаходзіцца ў наш час. Пахавалі біскупа ў касьцёле сьвятога Станіслава ў Вільні^[4].

Літоўская мова

Асноўны артыкул: Ліцьвіны

У 1669 годзе ўклаў Статут Віленскага біскупства, які дазваляў даваць бэнэфіцыі толькі тым іншаземцам, якія ведалі «літоўскую» (лац. litvanica) мову, і загадваў прамаўляць казані ў касьцёлах Віленскага біскупства (абыймала Віцебск і Мазыр, але не абыймала Жамойці) паводле чаргі «адну ў літоўскай мове, адну ў польскай» (лац. «alteram in litvanica, alteram in polonica»)^[5][6].