Брестская газета

«Брестская газета» (па-беларуску: Берасьцейская газэта) — беларуская недзяржаўная газэта, якая выдаецца з 18 лістапада 2002 году^[5]. Распаўсюджваецца праз кіёскі «Белсаюздруку», па падпісцы «Белпошты», праз аб’екты розьнічнага гандлю ў Берасьці й Берасцейскай вобласьці. Друкавалася пераважна на расейскай мове. Крайні нумар выйшаў 30 сьнежня 2020 году^[6].

«Брестская газета»
Тып	24-палосны штотыднёвік
Фармат	А3
Выдавец	Таварыства з абмежаванаю адказнасьцю «Брестская газета»
Краіна	Беларусь[1]
Рэгіён	берасьцейскі
Галоўны рэдактар	Віктар Марчук
Заснаваная	2002
Палітыка	незалежная[2][3][4]
Мова	расейская, беларуская
Штаб-кватэра	Берасьце, вул. Куйбышава(be), д. 13, п. 8а, 224016
Наклад	5230 (сьнежань 2020)
ISSN	1819-9461
Афіцыйны сайт	www.b-g.by
«Брестская газета» у Вікісховішчы

Выходныя зьвесткі

24-палосны тыднёвік фармату А3. Наклад (сьнежань 2020 году): 5230 асобнікаў.

Гісторыя

Першы нумар «Брестской газеты» выйшаў на 12 старонках. Максымальны аб’ём за час выхаду газэты — 40 старонак^[7]. Дзень выхаду — чацьвер. Першая й апошняя старонкі двухкаляровыя (чорны + чырвоны).

Сёньняшні дзень

«Брестская газета» выходзіць на 24 старонках. Яна пазыцыянуе сябе як газэта для ўсёй сям’і, дзе друкуецца рознабаковая інфармацыя ня толькі пра Берасьце й вобласьць, а таксама пра ўсю краіну й сьвет увогуле^[8]. У кожным нумары ёсьць праграмма тэлебачаньня (38 каналаў), крыжаванка, гараскоп, анэкдоты, ряклама. Асноўнае рэдакцыйнае правіла — не навязваць чытачу сваю думку, каб ён меў магчымасьць самастойна зрабіць высновы^[8]. Мэтавая аўдыторыя газэты — маладое пакаленьне^[9].

У кастрычніку 2013 году «Брестская газета» абнавіла дызайн: зьмяніліся вёрстка, шрыфты, лягатып^[10]. Зараз дызайн і фармат падачы інфармацыі адпавядаюць сучасным тэндэнцыям газэтнай індустрыі.

Уваходзіць у склад «Асацыяцыі выдаўцоў рэгіянальнай прэсы „Аб’яднаныя Масмэдыі(be)“».

У 2015 годзе рэдакцыя была вымушана скараціць наклад газэты ў сувязі з эканамічным крызісам у Беларусі^[11].

У чэрвені 2019 году чыноўнікі адмовілі журналісту «Брестской газеты» ва ўваходзе ў новы будынак Берасьцейскага абласнога суду на тэматычную прэс-канфэрэнцыю з нагоды яго адкрыцьця з-за «адсутнасьці акрэдытацыі»^[12]. Газэта актыўна асьвятляла пратэсты супраць будаўніцтва акумулятарнага заводу пад Берасьцем(be)^[13].

Журналістаў, якія супрацоўнічаюць з рэдакцыяй, неаднаразова затрымлівалі й судзілі падчас працы на акцыях пратэсту ў Берасьці^{[14][15][16][17][18]}. У кастрычніку 2020 году выданьне далучылася да сумеснай заявы Беларускай асацыяцыі журналістаў і рэдакцыяў незалежных СМІ з нагоды ціску на партал «TUT.BY» і абмежаваньня доступу да незалежных сайтаў^[2][3]. Газэта заняла актыўную грамадзкую пазыцыю супрауць гвалту пры асьвятленьні пратэстаў, распачала кампанію падпіскі на сябе палітычных вязьняў, друкавала іх адказы на свае лісты за краты^[6].

Напрыканцы лістападу ад Брэсцкай абластной друкарні прыйшоў ліст з паведамленьнем, што час друку газэты пераносіцца з раніцы на тры гадзіны дня^[6]. У рэдакцыі склалася ўражаньне, што супадзеньне па часе, якое вяло да нязручнасьці ў чытачоў, якія прывыклі купляць газэту пачынаючы з 11 гадзінаў раніцы, невыпадкова: паводле дамовы з «Белпоштаю» як раз у 15 гадзін нумар павінен быў трапляць на ўчастак па апрацоўцы друкаванае прадукцыі для далейшай дастаўкі падпісчыкам, што стала фізічна немагчымым^[6]. На наступны дзень пасьля гэтага ліста Берасцейская абластная друкарня, у якой гэзэта друкавалася ўсе 18 гадоў, без усякай прычыны й зусім адмовілася друкаваць выданьне з 2021 году; факс пра гэта падпісаў Вячаслаў Шахлевіч, дырэктар друкарні^[19].

З нагоды «ціску на папулярнае незалежнае рэгіянальнае выданьне» Аб’яднаныя Масмэдыі(be) зьвярнуліся да Шахлевіча, Берасьцейскага гар- і аблвыканкамаў, Міністэрства інфармацыі з мэтаю паспрыяць перагляду рашэньня^[20]. На думку старшыні Беларускай асацыяцыі журналістаў Андрэя Бастунца, сытуацыя з «Брестской газетой» пацьвярджае ціск уладаў на рэгіянальную прэсу, бо «тое, што гэта адбываецца на ўзроўні гаспадарчых суб’ектаў, нікога не павінна падманваць»^[13].

Напрыканцы 2020 году галоўнаму рэдактару Віктару Марчуку і іншым журналістам пракуратура Берасьця вынесла афіцыйнае папярэджаньне за «распаўсюд недакладнае інфармацыі», але азнаёміцца са зьместам дакумэнту не дала, верагодна заўвага была вынесена з-за відэазвароту супраць гвалту^[21].

Каб пазьбегнуць штрафных санкцыяў у сувязі зь негарантаванай дастаўкай накладу, у выніку было вырашана адмовіцца ад паслуг «Белпошты» па падпісцы на першае паўгодзьдзе 2021 году^[22][23]. 19 студзеня 2021 году стала вядома, што «Брестская газета» часова прыпыняе свой выпуск па прычыне таго, што ўсе беларускія друкарні адмовіліся друкаваць газэту^[24][25].

19 сакавіка 2021 году галоўнаму рэдактару Віктару Марчуку пракуратура вынесла папярэджаньне за заклік да несанкцыянаваных масавых мерапрыемстваў, але дзе й калі было зьдзейсьнена правапарушэньне яе супрацоўнікі сказаць не змаглі^[26].

8 ліпеня 2021 году ў рэдакцыі прайшоў ператрус, які быў часткай маштабнага пагрому незалежных беларускіх мэдыя(be)^[27][28]. Падставы для ператрусу былі невядомыя, праз два дні рэдакцыя паведаміла, што ў супрацоўнікаў забралі ўсю тэхніку^[29].

Ленінскі раённы суд Берасьця ў лістападзе 2021 году дадаў у сьпіс экстрэмісцкіх матэрыялаў сайт газэты, а ў красавіку 2022 года – яе Telegram-канал^[30].

У 2023 годзе КДБ абвясьціў газэту экстрэмісцкім фармаваньнем^[31].

«Брестская газета» ў сеціве

З 2009 году ў «Брестской газеты» ёсьць свой сайт, на якім напачатку зьяўлялася інфармацыя, якая зьмяшчалася і ў друкаванай вэрсіі. Зьмест сайту абнаўляўся адзін раз на тыдзень.

У 2017 годзе дызайн сайту абнавіўся. Зьмянілася падача інфармацыі, навіны сталі публікавацца штодня. Таксама на сайце ёсьць аўтарскія матэрыялы, якія не друкуюцца ў газэце, відэазапісы, фотарэпартажы, апытанкі^[32].

З 2011 году «Брестская газета» пачала весьці он-лайн-трансьляцыі. Упершыню 6 ліпеня карэспандэнты перадавалі ў прамым этэры, што адбывалася на маўклівай акцыі пратэсту ў Берасьці^[33].

7 сьнежня доступ да сайту «Брестской газеты» быў абмежаваны паводле пастановы пракурора Берасьцейскай вобласьці, бо інтэрнэт-рэсурс нібыта дапускаў «шматлікія парушэньні». «Асобныя артыкулы суправаджаліся радыкальнымі паведамленьнямі, якія распальваюць варожасьць па палітычных і ідэалягічных матывах. Публікавалася і іншая інфармацыя, якая відавочна нэгатыўна характарызавала грамадзка-палітычную сытуацыю ў краіне пасьля завяршэньня выбарчай кампаніі і дыскрэдытавала дзейнасьць дзяржаўных і праваахоўных органаў», — заявіла пракуратура^[34].

Аўтары ў штаце

• Віктар Марчук, дырэктар — галоўны рэдактар
• Людміла Селех, намесьнік галоўнага рэдактара
• Марыя Маляўка, карэспандэнт
• Ірына Шаціла, карэспандэнт
• Віялета Гайдамакіна, карэспандэнт
• Хрысьціна Галавійчук, карэспандэнт
• Вікторыя Палякова, карэспандэнт
• Эдуард Аліфярук, карэспандэнт

Ацэнкі

На думку выкладчыка факультэту журналістыкі БДУ Данііла Шаўрова, газэта выгадна адрозьніваецца высокаю доляю аналітычных матэрыялаў на фоне іншых выданьняў Берасьцейшчыны. Такія артыкулы маюць розны геаграфічны фокус, і рэспубліканскі, і рэгіянальны, што робіць іх патэнцыйна цікавымі для любой аўдыторыі. Станоўча ацэнены калёнкі галоўнага рэдактара Віктара Марчука, прыводзяцца ў прыклад артыкулы шэрагу іншых аўтараў газэты^[9].

Юрыст і палітычны вязень Максім Знак у лісце да рэдакцыі ў студзені 2021 году напісаў, што ён ганарыцца калектывам газэты, «які быў побач у самых ізаляваных прасторах» і «ня зьмяніў сабе, бо газэта, напэўна, магла б нешта выдаваць, што друкавалі б, але наўрад ці б чыталі»^[35].

Узнагароды

• Дыплём Берасьцейскана аблвыканкама «За канструктыўны падыход да асьвятленьня розных сфэраў жыцьцядзейнасьці рэгіёну» (2010)^[36].
• Прэмія старшыні Берасьцейскана аблвыканкама «За актыўную журналісцкую пазыцыю» журналісткі Жанны Сідарук (2011)^[37], якая перадала яе сям’і актывіста Івана Стасюка, затрыманага напярэдадні акцыі «Рэвалюцыя праз сацыяльныя сеткі» й арыштаванага на 10 сутак за дробнае хуліганства й непадпарадкаваньне супрацоўнікам міліцыі^[38].
• Дыплём за першае месца ў намінацыі «Найлепшае журналісцкае расьледаваньне й зваротная сувязь з чытачамі» конкурсу «Найлепшая рэгіянальная газэта году 2013», арганізаванага Асацыяцыяю выдаўцоў рэгіянальнай прэсы „Аб’яднаныя Масмэдыі(be)»^[39].
• Дыплём трэцяй ступені ў намінацыі «Найлепшы аналітычны матэрыял» конкурсу «Найлепшая рэгіянальная газэта 2015», арганізаванага Асацыяцыяю выдаўцоў рэгіянальнай прэсы «Аб’яднаныя Масмэдыі»^[40].
• Перамога ў намінацыях «Найлепшая рэгіянальная газэта году», «Найлепшае журналісцкае расьследаваньне» (Людміла Селех і Ала Вёрстава), «Найлепшая сацыяльная акцыя году» конкурсу «Найлепшая рэгіянальная газта 2018», арганізаванага Асацыяцыяю выдаўцоў рэгіянальнай прэсы «Аб’яднаныя Масмэдыі»^[41].
• Перамога ў намінацыі «Найлепшае журналісцкае расьследаваньне й зваротная сувязь з чытачамі» (Хрысьціна Галавійчук за сэрыю матэрыялаў пра галадаючых братоў), «Адукацыя й культура» (Ірына Шаціла, «За свой счёт закупил антисептики»), «Беларуская мова» (Марыя Маляўка, за сэрыю матэрыялаў «Мова перамен») конкурсу «Найлепшае рэгіянальнае мэдыя» Асацыяцыі выдаўцоў рэгіянальнай прэсы «Аб’яднаныя Масмэдыі» ў 2020 годзе^[42][43].